Otizm spektrum bozukluğu tanısı koyan doktorların tıbbi tanılama sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi
Investigating physicians' perspectives on diagnosis of autism spectrum disorders
- Tez No: 612841
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERHAT ODLUYURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Halk Sağlığı, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Education and Training, Public Health, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: otizm spektrum bozukluğu (OSB), tanı koyma, çocuk psikiyatri doktoru, çocuk nöroloji doktoru
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uygulamalı Davranış Analizi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı ülkemizde çocuk psikiyatri ve çocuk nöroloji doktorlarınca konulmaktadır. Doktorların OSB tanısını doğru ve olabildiğince en erken zamanda koyabilmesi, kullanılan tanı araçları, ailelerin tutumu, çeşitli iş birlikler gibi değişkenlere bağlıdır. Bu araştırmanın amacı, İç Anadolu Bölgesi'ndeki bir üniversite hastanesinde çalışan çocuk psikiyatri ve çocuk nöroloji doktorlarının OSB tanısı koyarken izledikleri basamaklara ve yaşadıklarına ilişkin görüş ve önerilerinin belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından biri olan temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, bir üniversite hastanesinde çalışan altı çocuk psikiyatri, bir erişkin psikiyatri ve üç çocuk nöroloji doktoru oluşturmaktadır. Araştırma verileri kişisel bilgi formu ve yarı-yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre araştırmaya katılan doktorların OSB tanısı koyarken, hem organik hem de çevresel nedenleri araştırdıkları, onları OSB tanısına yönlendiren çocuktaki yetersizlik alanları olarak çoğunlukla sosyal etkileşimsel alandan bahsettikleri belirlenmiştir. Bulgularda, araştırmaya katılan doktorların OSB tanısı koyarken çoğunlukla Türkçe geçerliliği olan tarama ve tanılama araçlarını kullandıkları, tanı koyarken test ve ölçekler dışında takip süreci ile çocuğu izleyerek çocuk hakkında daha çok veri topladıkları görülmektedir. Araştırmanın sonucunda doktorların OSB tanısı koyarken tıbbi iş birliklerinden daha çok yaralandıkları; fakat çalışmaya katılan iki doktorun eğitimciler ile de daha çok iş birliği içinde olmanın gerekliliği üzerine görüş bildirdikleri görülmektedir. Ayrıca OSB tanısı koyarken, doktorların çoğunlukla ailelerin olumsuz tepkileriyle karşılaştıkları ve bu tepkilerin tanıyı etkilememesi ve çocuğun en erken şekilde eğitim sürecine dahil edilebilmesi için aileye çoğunlukla psiko eğitim verdiklerini belirttikleri görülmektedir. Tanı sonrasında araştırmaya katılan doktorların, gerekli gördükleri vakalarda çocuklarda tıbbi müdahaleye gittikleri ve aileleri çocukları için eğitime yönlendirdikleri ortaya çıkmıştır. Doktorların tanı sürecinde karşılaştıkları sorunlar olarak çoğunlukla aile tepkileri görülmektedir. Araştırmaya katılan doktorların OSB'nin görülme sıklığındaki artışın nedeni olarak çeşitli nedenlerden bahsettikleri ve çoğunlukla değişen yaşam tarzlarının OSB'nin sıklığında artışa neden olduğunu belirttikleri görülmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular alanyazında ulaşılan bulgularla ilişkilendirme yapılarak, uygulamacı ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In Turkey, Autism Spectrum Disorder (ASD) is diagnosed by child psychiatrists and child neurologists. Providing accurate and early diagnosis of ASD is dependent on a number of variations such as diagnostic tools, parents' attitudes, and different kinds of collaborations. The aim of this research is to identify the diagnostic steps and the experiences of child psychiatrists and child neurologists employed at a university hospital in Central Anatolia Region. Qualitative interview methodology was employed in this study. Participants were six child psychiatrists, one psychiatrist, and three child neurologists working at a university hospital. Data were obtained through personal information forms and semi-structured interviews. As a result of the research, it was revealed that physicians investigate both organic and non-organic factors during the diagnosis and they think the lack of social interaction is the determiner of ASD. Results demonstrated that participant physicians mostly have recruited screening and diagnostic tools which have validity in Turkish language and apart from the assessment tools, they also gather more information about the child by monitoring his/her developmental progress. Based on the results, one can see that participant physicians mostly collaborate with their colleagues rather than special education experts. On the other hand, it was revealed that two participants think more collaborations between the physicians and special education experts is needed. It has been found that during the diagnosis, physicians face with negative reactions of parents and they provide psycho educational service to parents to prevent these reactions from affecting the diagnosis and to lead the child to early intervention programs at once. Participant physicians also stated that if necessary, they provide medical intervention and they guide the parents to special education. In addition, it was revealed that parents' reactions are the most common problems they come across during the diagnosis of ASD. Based on the opinions of the participant physicians, it is clear that changing life styles is the mostly stated reason of the prevalence of ASD. The findings of the study were correlated with the findings obtained in the literature and suggestions were made to the practitioners and researchers.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip anne babaların yaşam deneyimlerine derinlemesine bakış
A comprehensive look into the experiences of parents whose children have autism spectrum disorder
UĞUR YASSIBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYSUN ÇOLAK
- Otizm Spektrum Bozukluğu tanılı okul öncesi dönem çocuklarınınduygu düzenleme becerileri ile annelerinin psikososyal iyilik hali arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between emotion regulation skills of preschool children with Autism Spectrum Disorder and psychosocial well-being of their mothers
GÜLÇİN SENA UZUNÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUMHUR TAŞ
- An investigation of the relationship between family-related factors and resilience in mothers of children with autism
Otizmli çocuğu olan annelerin yılmazlıklarının aileyle ilgili faktörlerle olan ilişkisinin incelenmesi
DİLAY AKCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALE ÖGEL BALABAN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda motor ve sosyal beceriler ve dinlenim EEG özellikleri
Motor and social skills and resting electroencephalography features in children with autism spectrum disorder
BAŞAK KARABUCAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİME TUNA ÇAK ESEN
PROF. DR. SADRİYE EBRU ÇENGEL KÜLTÜR
- Otizm özellikleri gösteren ve göstermeyen dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerin duygu düzenleme, yaşam kalitesi ve klinik özellikler bakımından karşılaştırılması
Comparison of emotion regulation, quality of life, and clinical characteristics of children and adolescents diagnosed as attention deficit hyperactivity disorder with and without autism traits
BUKET KILIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADRİYE EBRU ÇENGEL KÜLTÜR