The issue of the origin of language in İbn Jinnī's al-Haṣā'iṣ
İbn Cinni'nin al-Haṣā'iṣ'inde dilin kaynağı meselesi
- Tez No: 612889
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NAGİHAN HALİLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Medeniyetler İttifakı Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
4./10. yüzyıl İslam medeniyetinde, dilin kaynağı meselesinin hem dil alimleri hem de kelâm alimleri tarafından ciddi bir şekilde ele alındığı gözlemlenmektedir. Hatta o dönem kelâmî tartışmalarında bu mesele hakkında geniş fikir ayrılıklarına rastlamak mümkündür. Bir dilci olan İbn Cinni ise, İslam ilim geleneğinde nahiv ilminin müstakil bir disiplin haline gelmesinde önemli rolü bulunan kitabı al-Ḫaṣā'iṣ'te bu meseleye yer vermiştir. Ancak dilin kaynağı meselesi, günümüz literatüründe kelâmî önemine nispeten detaylıca çalışılmış olsa da zamanının gramer ve dil çalışmalarına dair yaptırımları büyük ölçüde göz ardı edilmiştir. Aynı şekilde İbn Cinni'nin dilin kaynağına dair görüşlerinin onun gramer ve dile yaklaşımına etkisiyle ilgili ciddi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu araştırmanın amacı, literatürdeki bu boşluğu kapsamlı bir çalışma sunarak doldurmaktır. Bir başka ifadeyle, İbn Cinni'nin dilin kaynağı meselesi hakkındaki görüşü Arap dil çalışmalarına nasıl nazari bir temel teşkil ettiğini incelemeyi hedeflemektedir. Bu amacı yerine getirebilmek için şu temel soruların cevapları aranmıştır: İbn Cinni'nin dilin kaynağına dair görüşü nedir? İbn Cinni'nin bu meseleyi işleyişi zamanının gramer ve dil söylemlerini ne kadar yansıtır? İbn Cinni kelâmî tartışmaların mevcut tarafları arasında nerede konumlanmıştır? Bu soruları cevaplayabilmek için Arapça gramer geleneğinin gelişimi ve geniş çerçevede dilin kaynağı meselesi söylemlerine dair tarihi öncüllerden bahsettikten sonra al-Ḫaṣā'iṣ'deki ilgili bölümü yakın bir okumayla inceledik. Bu bölümde, İbn Cinni'nin dilin kaynağına dair kelam alanındaki tartışmalara katılmaktan çok, dil çalışmalarına nazari bir çerçeve inşa etmeyi amaçladığı sonucuna vardık. Bu sonucu İbn Cinni'nin Arapça'da isimlerin fiillere önceliği, dilde değişme ve ses simgeciliği bahislerinde gözlemlemekteyiz. Arap edebiyat geleneğindeki nahiv ilmine nazari bir katkıda bulunan İbn Cinni'nin dilin kaynağı konusunu işlediği bu metni analiz ederek, İslam medeniyetinin bilimsel yaklaşım bakış açısına göre dil meselelerinin incelenmesine bir örnek çalışma teşkil etmesini ummaktayız.
Özet (Çeviri)
The issue of the origin of language was meticulously studied by both theologians and scholars of language in the 4th/10th centuries of Islamic civilization. Inasmuch that the issue was widely disputed in the theological discussions at the time. As a scholar of language, Ibn Jinnī tackles this issue in his book al-Ḫaṣā'iṣ, which has an important role in the disciplinization of the science of grammar in the Islamic scientific tradition. In modern literature, the issue of the origin of language has been studied in detail with regards to its importance for the field of theology; however, the wider implications of this issue in the field of philology have been largely glossed over. Similarly, there is a lack of an overall study of the philological implications of Ibn Jinnī's views of the origin of language in contemporary scholarship. The goal of this thesis is to fill this gap in the literature by presenting a comprehensive study of the topic. In other words, it aims at examining how his view of the origin of language serves as a theoretical basis for his general study of Arabic language and philology. To fulfil this aim, we looked for the answers to following questions: What is Ibn Jinni's view of the origin of language? How much is Ibn Jinnī's account of the issue representative the wider discourse of his time? Where is Ibn Jinnī positioned among the existing sides of the theological discussions. To address these questions, we conduct a close reading of the relevant a chapter in al-Ḫaṣā'iṣ, preceded by an account of the historical development of the Arabic grammatical tradition and of the wider discourse of the issue of the origin of language. Based on our textual analysis, we found that Ibn Jinnī's text does not aim at joining the wider discussions of the origin of language in the field of theology; rather, he is interested in establishing a theoretical framework for his study of the language. We may observe this in his discussions of the priority of nominals over verbs, of language change, and of sound symbolism in Arabic. By focusing on the complex issue of the origin of language which has a theoretical place in the discipline of grammar in the Arabic literary tradition, we hope our study of Ibn Jinnī's text may, as a case study, benefit investigations of Arabic linguistics and philology from the perspective of the scientific approach of Islamic civilization. On a different note, our analysis shows that Ibn Jinnī is interested in language and grammar in a universal sense not restrited to Arabic.
Benzer Tezler
- Abdülmelik b. Mervân'ın hutbelerinin Arap dili ve belağatı açısından değerlendirilmesi
The evaluation of Marwan's sermons in terms of Arabic language and rhetoric
ABDULMUTTALİP ÇEÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ÇETKİN
- Arap dili ve edebiyatı açısından İbn Hazm
Ibn Hazm from the perspective of Arabic language and literature
ŞAHABETTİN ERGÜVEN
- Arap dilinde iştikak
Istiqaq (derivation) in Arabic language
ABDULKADİR BAYAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Doğu Dilleri ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HÜSEYİN ELMALI
- Arap gramerinin kolaylaştırılması bağlamında yenilikçilik hareketleri ve Arapça öğretimine etkileri
Innovative movements tol facilitate learning Arabic Grammar and their effects on teaching Arabic
ŞAHİN ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2018
Doğu Dilleri ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. ALİ YILMAZ
- مخطوطة ((حاشية العطار على شرح نتائج الأفكار في شرح إظهار الأسرار))
İzharul Esrar kitabının açıklaması olan Netaicul Efkar'ın üzerine yazılan el yazması olan Attar Şerhi
ALİ OUSY
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DilbilimMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULGHAFOUR ALSAYADY