Türkiye, ABD ve Rusya lise tarih programlarının ve ders kitaplarının karşılaştırılması (Soğuk savaş dönemi örneği)
Comparing the history curriculums and coursebooks at high school level in Turkey, the USA and Russia: (Case of cold war period)
- Tez No: 613224
- Danışmanlar: PROF. DR. REFİK TURAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Karşılaştırmalı Tarih Öğretimi, Soğuk Savaş, Türkiye, ABD, Rusya, Comparative History Education, the Cold War, Turkey, the USA, Russia
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 354
Özet
Bu araştırmanın amacı Türkiye, ABD ve Rusya'da ulusal tarih öğretim programlarını Soğuk Savaş Dönemi konuları örneğinde karşılaştırmalı olarak vermektir. Bu doğrultuda Türkiye, ABD ve Rusya'daki lise tarih programları ve ders kitapları Soğuk Savaş Dönemi örneği üzerinden incelenerek belirlenen temalar çerçevesinde karşılaştırma yapılmıştır. Bu araştırma, karşılaştırmalı nitel bir araştırma olarak planlanmıştır. Bu araştırmada,“verilerin toplanmasında nitel araştırma yöntemlerinden olan belge tarama yöntemi”kullanılmıştır. Araştırmada mevcut dokümanların incelenmesi söz konusu olduğundan ve geneli içermediğinden dolayı evren kavramı kullanılmayacaktır. Çalışma örneklemi olarak, incelenen ülkelerde lise düzeyinde“Çağdaş Dünya Tarihi”adında ya da benzer adla okutulan derslerin kitaplarına ulaşılmıştır. Tespit edilen kitaplarda, incelenen ülkede araştırmanın yapıldığı 2017-2018 eğitim öğretim döneminde halen okutulmakta olan, en çok tercih edilen ve en kolay ulaşılan kitaplar, uzman görüşleri de alınarak çalışma örneklemi olarak tespit edilmiştir. Ulaşılan dokümanlardan elde edilen veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Betimsel analizde kullanılan temalar alan yazındaki araştırmalar incelenerek ve uzman görüşleri alınarak“1. Genel Amaçlar, 2. Konu Başlıkları, 3. Giriş Soruları, 4. Kullanılan Görseller, 5. Bilginin Aktarılması, 6. Ünitedeki Aktiviteler, 7. Okuma Parçaları, 8. Kullanılan Kaynaklar, 9. Değerlendirme Soruları ve 10. Ülkelerin Birbirine Bakışı”olarak belirlenmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacının dışında bir başka araştırmacı tarafından da eş zamanlı olarak analiz edilmiştir. Araştırmacılar arasındaki güvenilirlik hesaplaması için Miles ve Huberman'ın (1994), güvenirlik formülü kullanılmıştır ve kodlamaların güvenirliği tüm alt problemler için toplam olarak yüzde 92 olarak hesaplanmış ve araştırmanın analizinin güvenilir olduğu kabul edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarını genel olarak değerlendirmek gerekirse, Türkiye, ABD ve Rusya'nın lise düzeyinde Soğuk Savaş dönemi konularını benzer başlıklarda fakat kendi ulusal siyasetlerini ön plana alacak yönde tarih öğretimi yaptıklarını söylemek mümkündür. Ayrıca üç ülkenin de Soğuk Savaş dönemi konularını aktarırken görsel ögelere ve tarihsel düşünme becerilerine önem verdiklerini söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra Türkiye'nin anlatılan konularda ABD ve Rusya'ya göre daha fazla kaynak gösterdiği görülmüştür. Bu önemli dönemin iki aktörünün ise tarih öğretimi yaparken inandırıcılıklarını arttırmaları adına aslında daha fazla kaynak göstermesi gerekirdi, demek mümkündür. Bu doğrultuda incelen üç ülkenin de tarih öğretimi adına başta olayları kaynaklara dayandırarak, tarafsız olarak anlatması gerekirdi demek mümkündür. Fakat incelenen ders kitapları adına Türkiye'nin Soğuk Savaş dönemini daha fazla birincil kaynak kullanarak ve görsellere daha fazla yer vererek aktarmasını, ABD'nin Soğuk Savaş dönemini anlatırken konularda daha fazla aktiviteye yer vererek tarihsel düşünme becerisine önem vermesini, Rusya'nın ise Soğuk Savaş dönemini anlatırken yapılandırmacı yaklaşıma uygun sorularla dönüt almaya çalışmasını ayrıca üç ülkenin Çağdaş Dünya Tarihi dersi kapsamına giren genel amaçlarında beceri boyutuna daha fazla önem vermesini olumlu yönde değerlendirebiliriz.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to analyse comparatively the national history curriculums of Turkey, the United States and Russia in terms of the Cold War Era subjects. In this respect, the high school history curriculums and textbooks in Turkey, the United States and Russia were analysed in the framework of the themes determined by examining the samples from the Cold War Era. This research was planned as a comparative qualitative research. In this research, the document scanning method, which is one of the qualitative research methods, was used to collect data. The concept of the universe was not used because the existing documents in the research were subject to review and did not include the general. As a sample of the study, the books of the courses called“Contemporary World History”or similar subjects were studied at high school level in these countries. In the identified books, the most preferred and most easily accessible books that were still being used during the 2017-2018 academic years in which the research was conducted in the country examined were determined as the study sample by taking expert opinions. The data obtained from the documents were subjected to descriptive analysis. The themes used in the descriptive analysis were examined by reviewing the literature and taking expert opinions. They included (1) General purposes, (2) the subject headings, (3) Introduction Questions, (4) Used Images, (5) Transferring Information, (6) Activities in the Unit, (7) Reading Texts, (8) Used Resources, (9) Assessment Questions and (10) The Perspectives of Countries. The data of the research was also analysed simultaneously by another researcher. The reliability formula of Miles and Huberman (1994) was used for the reliability calculation between the researchers and the reliability of the coding was calculated as 92% for all sub-problems, and the analysis of the research was considered to be reliable. When we evaluate the overall results of the survey in general, it is possible to say that Turkey, the United States and Russia studied the Cold War Era issues under similar titles but they had the history teaching that put their own national politics to forefront at the high school level. In addition, we can say that all three countries attach importance to visual elements and historical thinking skills in conveying Cold War Period issues. In addition, it was found out that Turkey described the subjects by showing more resources than the United States and Russia did and it is possible to say that the two actors of this important era should have showed more resources on the behalf of increasing their credibility when teaching history. In this respect, it is possible to say that the three countries should have told the events on the behalf of history teaching on the basis of sources and neutrally. However, according to the examined textbooks; Turkey conveyed the Cold War Era by using more primary sources and more visuals, the USA gave importance to historical thinking skills by using more activities during teaching of the Cold War Era, and Russia tried to take feedback in accordance with the questions written by the constructivist approach during the Cold War Era lessons. In addition, the three countries gave more importance to the skill dimension in their general objectives within the scope of Contemporary World History course.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki askeri darbelerin lise tarih ders kitaplarına etkileri: 27 mayıs 1960-12 mart 1971 örneği
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN YÜRÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. COŞKUN YILMAZ
- 1950'den günümüze Rum azınlık sorunları ve Fener Rum Patrikhanesi
Greek minority problems since 1950 and Fener Greek Patriarchate
SALTUK TARHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
TarihMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MAHMUT İHSAN ÖZGEN
- Türkiye, ABD ve Rusya'nın Libya iç savaşına yönelik politikalarının karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of Turkey, USA and Russia's policies towards the Libyan civil war
MUHAMMED EBRAR UZUNÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerGiresun ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TOLGA ÇIKRIKÇI
- Türkiye, ABD ve Rusya Federasyonu'nun Orta Doğu'da farklılaşan çıkarlarının bölgesel güvenliğe etkisi
The effect of the different interests of Türkiye, the USA and the Russian Federation in the Middle East on regional security
FATMA NUR ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal Bilimlerİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN TUNCEL
- Putin dönemi Türkiye Cumhuriyeti - Rusya Federasyonu ilişkilerinde ABD-NATO faktörü
US-NATO factor in the Republic of Turkey – Russian Federation relations in the Putin era
RİİANE TEİFUKOVA
Doktora
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SEYFETTİN EROL