Geri Dön

S. M. Abramzon‟a göre XX. yüzyıla kadar Kırgızların sosyal hayatı

С.м.абрамзондун эмгектеринде XX. кылымга чейинки кыргыздардын социалдык турмушу

  1. Tez No: 613804
  2. Yazar: AYCAN ALIBAYEVA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. REMZİ ATAOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 174

Özet

Türk halklarından biri olan Kırgızlar tarihi kaynaklara göre eski Türk haklarından biri olarak sayılır. Kırgızların etnografisi hayat tarzı ve kültürü siyasi tarihi gibi çok ilginçtir. Çoktan beri Merkezi Asya topraklarında yaĢamını sürdüren ve günümüzde oluĢmuĢ bir halk olarak ortaya çıkan Kırgızların tarihi eski zamanlara gider. Kırgızların siyasi tarihi ile birlikte aynı zamanda sosyal hayatı da birçok araĢtırmaçılar için çok ilginç olmuĢtur. Bu araĢtırmaçı ve etnograflardan biri S.M.Abramzon‟dur. S.M.Abramzon Kırgızların eski dönemlere ait sosyal hayatını oluĢturan sosyal-ekonomik durumu, kültürel durumu, dini hyatı ile birlikte aynı zamanda etnolojik durumuna bağlı çok ilginç bilgiler vermiĢtir. Tezin birinci bölümünde Kırgız etnografisine büyük bir katkıda bulunan S.M.Abramzon‟un otobiografisine ait bilgiler verildi. Tezin ikinci bölümün birinci kısmında S.M.Abramzon‟un «Kirgizı i ih etnogenetiçeskiye i istoriko-kulturnıye svyazi» eserine göre Kırgızların etnolojik durumu, Kırgız boyları ve onların oluĢması ve nereden geldikleri, nasıl ortaya çıktıkları ile ilgili bilgiler yazıldı. Ayrıca sosyal yapısını oluĢturan Manap ve Fukara hakkında ve Manapların Fukaralarını sömürme türlerinden de bilgiler verildi. Tezin ikinci bölümün ikinci kısmında toplum hayatı, Kırgızlarda aile oluĢumu, aile durumları, onunla birlikte aile oluĢumunda çok önemli olan evlenme ve onunla ilgili günümüzde yaĢanan ve yaĢanmayan adet ve gelenek görenekler verildi. Tezin ikinci bölümün ücüncü kısmında XX yüzyıla kadar Kırgızların ekonomik yaĢam tarzı ve onunla ilgili hayvancılık, ziraatçılık, avcılık ve ticaret hakkında bilgiler verilmeye çalıĢıldı. Hayvançılık ile ilgili daha çok koyunculuk ve koyunların güdülmesi, güdülme metodları, tuut dönemleri ve cayloo, kıĢtoo, küzdöö cazdoo gibi göc türlerinden geniĢ olarak bilgiler verildi. Ayrıca ziraatçılık, avcılık ve ticaretten biraz bilgiler verildi. Tezin ikinci bölümün dordüncü kısmında Kırgızların Ġslama kadar inandığı dini inanç türleri, Ġslam dinini kabul etmeleri ve onun yayılma süreçleri, ondan sonra Kırgızlarda günümüzde da en yaygın olan Umay Ene inancından, Totem inanç kalıntıları, Tabii inanç fetiĢizm ve Ģamanizm inançları ile ilgili bilgiler de verildi. Tezin ikinci bölümün beĢinci kısmında S.M.Abramzon‟un çalıĢmasına göre Kırgızlarda kültür hayatına ait bilgiler yazıldı. BeĢinci kısım Kırgızların barınma, yemekler ve giysiler konularını kapsamaktadır. Tezin ikinci bölümün altıncı son kısmında Kırgızlara ait güzel sanat türleri resim sanatı ve müzikten ayrıntılı olarak bilgiler yazıldı. Rasim sanatının esasını oluĢturan oymo-çiymelerin türlerinden bahsedildi. Aynı zamanda Abramzonun verdiği bilgilerde bulunmayan bazı bilgiler daha anlamlı olması için ve bazı tartıĢma konu ile bağlı olan bigiler baĢka M.A. Aristov, V.Ç. Valihanov, Radloff, M.Aytbayev gibi Rus, Kazak, Kırgız etnograf ve tarihçilerin eserlerinden alındığı bilgiler ile mukayese edilerek yazıldı.

Özet (Çeviri)

Кыргыз калкы байыркы түрк калктарынан болуп саналат. Кыргыздардын этнографиясы жашоо тиричилиги жана маданияты саясий тарыхы сыяктуу эле абдан кызыктуу. Байыртадан бери Борбордук Азия континентинде жашап келген жана азыркы күндө калк катары калыптанган кыргыздырдын тырыхы байыркы мезгилдерге барып такалат. Бирок ошол эле учурда кыргыз элинин саясий тарыхы менен бирге социалдык турмушу маданияты орус изилдөөчүлөр үчүн аябай кызыктуу болгон. Бул изилдөөчүлөрдүн бири орус окумуштуусу этнограф С.М. Абрамзон болгон. С.М.Абрамзон кыргыздардын байыркы мезгилине тиешелүү социалдык турмушунун негизин түзгөн социал-экономикалык абалы маданияты диний ишенимдери менен бирге этникалык абалына тиешелүү болгон кызыктуу маалымыттырды берген. Дипломдук ишибиздин биринчи бөлүмүндө кыргыз этнографиясынын изилденишине өзүнүн чоң салымын кошкон С.М.Абрамзондун өмүр чыгармачылыгы жана изилдөө иштери жазылды. Дипломдук ишибиздин экинчи бөлүмүндө С.М.Абрамзондун эмгектеринде кыргыздардын этникалык абалы кыргыз уруулары алардын калыптанышы тууралуу жазылган маалыматтар берилди. Социалдык турмушу үй-бүлөгө тиешелүү каада-салттар экономикалык абалы коомдук түзүлүшү жана диинй ишенимдери туралуу кеңири маалыматтар камтылды. Ошондой эле айрым татаал маселелерге тиешелүү болгон маалыматтар М.А.Аристов В.Ч.Валиханов М.Айтбаев жаана Радлов сыяктуу орус казак кыргыз этнограф тарыхчылырдын эмгектеринен алынгын маалымыттар менен салыштырылып жазылды.

Benzer Tezler

  1. Чыңгыз Айтматовдун повесттеринде кыргыздардын социалдык жана маданий жашоо - турмуш чагылдырылышы

    Kırgızların sosyal-kültürel hayatının Cengiz Aytmatov'un eserlerine (öykülerine) yansıması

    AYTOLKUN TAŞTANOVA

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2008

    Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LAYLİ ÜKÜBAYEVA

  2. Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesinin Morfolojik olarak karşılaştırılması

    The Comparison of Turkey Turkish and Kırgız Turkish morfologically

    GÜLNARA İSAKUNOVA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSA DUMAN

  3. Кыргыз этнодидактикасынын негизги булактары жаны тармактары

    Kırgız Ethno-Didactics'inin temel kaynakları ve alanları

    KIYAL SAADANBEK KIZI

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2009

    Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AKMATALI ALİMBEKOV