Кыргыз этнодидактикасынын негизги булактары жаны тармактары
Kırgız Ethno-Didactics'inin temel kaynakları ve alanları
- Tez No: 577063
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AKMATALI ALİMBEKOV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: etnopedagoji, ethno-didactics, halk eğitimi, ampirik bilgiler, ethnopedagogics, national pedagogics, ethno-didactics, empirical knowledge
- Yıl: 2009
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Kırgızlar, akıl ve eğitime büyük önem veren Türk halklarından biridir. Büyük Manas destanı başta olmak üzere birçok epik eserlerde, nazmıda, çeşitli lirik şiirlerde, masallarda, efsanelerde, mitolojide, atasözlerinde v.b. atalarımızdan miras edilmiş olan ruhî değerlerde akıl ve eğitimin insan hayatındaki önemini günümüz nesillerinin her yönden anlamalarını sağlayan, eğitime dikkatini, ilgisini uyandıran öğütler, günümüz eğitim sisteminin içeriğini zenginleştiren ampirik bilgiler çoktur. Tez çalışması giriş, üç bolum, sonuç ve kaynakça listesinden oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmanın güncelliği, amacı ve hedefleri belirlenerek, konunun işleniş seviyesi ve araştırma kaynakları analiz edilmiştir. Araştırma kaynakları olarak Kırgız halkı ve kültürünün tarihi konusunda araştırma yapan yabancı ve yerli bilim adamlarının eserleri (S.M. Abramzon, Ç.Ç. Valihanov, Z. Mamıtbekov, İ. Moldobayev, V.V. Radlov, B. Yunusaliyev, K. Baybosunov, M.A. Aytbayev, T. Çorotegin); eğitimdeki halkçılık ilkesi, halk eğitimi konusundaki klasik eğitim bilimcilerinin düşünceleri (Y. Komenski, İ.G. Pestalozzi, A. Diesterweg, N.K. Krupskaya, V.A. Suhomlinski, L.N. Tolstoy, K.D. Ushinski v.s.); etnopedagojinin ışığında günümüz eğitim sürecini anlama kavramları (G.N. Volkov, A.E. İzmailov, Y.İ. Hanbikov, E.L. Hristova v.s.); etno-didaktik üzerinde yapılan araştırmaların sonuçları (A. Alimbekov, M. Stelmahovich, İ. Yalalov); insanı toplum üyeliğine hazırlama (sosyalleştirme) kavramları (A.V. Belyayev, L.P. Buyeva, A.S. Gayazov, R.G. Gurova, İ.S. Kon, A.V. Mudrik, A.V. Petrovski, G.N. Filonov) v.b. kaynaklar kullanılmıştır. Tezin I bölümünde etno-didaktik etnopedagojinin parçası olarak açıklanarak, «etnopedagoji», «halk pedagojisi» kavramları açıklanmış, bunun yanı sıra etnodidaktik kavramının ortaya çıkması ve gelişmesi hakkında bilgiler verilmiş, konuyla ilgili yapılan önceki çalışmalar hakkında genel bilgiler sunulmuştur. Tezin II bölümünde Kırgız halk eğitim geleneklerinin kaynakları araştırılarak, Kırgızların folklor eserlerinde, halk oyunlarında, eski ve ortaçağ Türk yazıtlarında, C. Aytmatov'un pedagojik düşüncelerle dolu eserlerinde yansıtılan etno-didaktik bilgileri ele alınmıştır. Tezin III bölümü Kırgız halkının ampirik bilgileri (halk takvimi, gök bilimi, halk tıbbı, halk coğrafisi, halk matematiği, halk tarihi, halk ekolojisi v.b.) üzerinde durularak, genel bilgiler verilmiştir. Sonuç kısmında Kırgız halkının etno-didaktik gelişiminin özellikleri açıklanarak, bu özelliklerin eğitim sistemi içeriğinin ve yöntemlerinin geliştirilmesinde kullanılış seviyesi ve önemi incelenmiştir. Dünya pedagoji düşüncelerini geliştiren değerli eğitim fikirlerini ve tecrübesini içerdiği de gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Kyrgyz nation is one of Turkic origin, which gives great value to mind and education. Starting from the great epos «Manas», epic poems, poetry of akyns, various lyrical songs, fairy tales, legends, myths, proverbs, catchwords and other cultural wealth inherited from the ancestors, contain empirically cognitive information, which form the basis for enrichment of present education system content, and precepts that induce interest and attention of present generation to education and understanding of the importance of mind and education in human life. The dissertation consists of introduction, three chapters, conclusion and literature list. In introduction the problem urgency is proved, the purpose and work problems are set; level of theme scrutiny is analyzed. Theoretical and methodological basis of the research are works of domestic and foreign scholars on history of Kyrgyz people and culture (S.M. Abramzon, C.C. Valihanov, Z. Mamytbekov, I. Moldobaev, V.V. Radlov, B. Junusaliev, K. Baibosunov, M. Aitbaev, T. Chorotegin); key ideas of classics of pedagogics on nationality principle in education and national education (J. Komenski, I.G. Pestalozzi, A Diesterweg, N.K. Krupskaya, V.A. Suhomlinski, L.N. Tolstoy, K.D. Ushinski et al.); concepts of understanding of today's educational process in the light of ethnopedagogics (G.N. Volkov, A.E. Izmailov, J.I. Hanbikov, E.L. Christova et al.); results of ethno-didactic researches (A. Alimbekov, M. Stelmahovich, I. Jalalov); concepts on preparation of an individual for membership in society (socialization) (A.V. Belyaev, L.P. Bueva, A.S. Gayazov, R.G. Gurov, I.S. Kon, A.V. Mudrik, A.V. Petrovski, G.N. Filonov) and other sources. In chapter I of the dissertation ethno-didactics have been proved as a component of ethnopedagogics. Such concepts, as“ethnopedagogics”and «national pedagogics» have been defined. Besides, information on genesis of occurrence of such concept as“ethno-didactics”and on the researches done in this area has been given. Chapter II is devoted to study and research of traditional knowledge sources of Kyrgyz people. Ethno-didactic knowledge of Kyrgyz people in products of folklore, national games, general Turkic writings of ancient and middle centuries, masterpieces of Ch. Aytmatov, rich with pedagogical knowledge, have been studied. Chapter III is named «Key branches of empirical knowledge of Kyrgyz people». Here presented general information on empirical knowledge (astronomical, astrological, medical, geographical, mathematical, historical, ecological, etc.), collected by Kyrgyz people through centuries. In the conclusion pecularities of ethno-didactic development of Kyrgyz people have been revealed. Proved the importance of studying and application of these peculiarities for development of the contents and methodologies of education system, and also importance of the contents of their valuable ideas and experience of education, which enrich world pedagogical ideas.
Benzer Tezler
- Кыргыз популяциясында семирүүгө жакындуулукту аныктоочу генетикалык маркерлерди издөө
Kırgız nüfusundaki obeziteye yatkınlıgı belirleyen genetik markörlerin araştırılması
ADİNAY KARIPOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
BiyoteknolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADIRBAY ÇEKİROV
PROF. DR. CAYNAGÜL İSAKOVA
- Kırgız halk masallarındaki ahlak eğitimi
Кыргыз эл жомокторундагы адеп тарбиясы
AYCAN ASANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV
- Kırgız seçkinlerinin siyasi ve tarihi rolü (XIX yy. ortası- XX yy. başı
Кыргыз элитасынын саясий жана тарыхый ролу (XIX к. ортосу-XX к. башы)
CAKŞILIK KADIR UULU
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
Siyasal BilimlerKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiPROF. DR. MURATBEK KOCOBEKOV
- Kırgız televizyon ve radyo sunucularının konuşma kültürü
Кыргыз телерадио алып баруучуларынын кеп маданияты
NURAY ŞARABİDİN KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURUL SAGINBAYEVA