Kırgızistan'da tüketici davranışlarını etkileyen faktörlerin analizi:tekstil ürünleri sektöründe bir araştırma
Кыргызыстанда керектөөчү жүрүш-турушуна таасир тийгизген факторлордун анализи: текстиль тармагындагы изилдөө
- Tez No: 614367
- Danışmanlar: PROF. DR. ANARKÜL URDALETOVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Tüketici davranıĢı, Tüketici karar verme yaklaĢımı, Sıralı Logit, Kırgızistan'da tekstil
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Кыргызстандын текстиль индустриясы акырындык менен кайрадан жандана баштады. Мамлекет тарабынан да текстиль ѳндүрүшүнѳ ѳзгѳчѳ кѳңүл бурулуп, бу тармакты инвестиция кылуу да жолго коюлууда. Өлкөдөгү текстиль ѳнѳр жайын ѳнүктүрүү кардарлардын даяр кийим-кечеге болгон суроо-талаптарын канааттандырууга, аларды үйрѳнүүгѳ ѳбѳлгѳ түзѳт. Бул магистрдык диссертацияда керектөөчүнүн суроо-талабына түздѳн-түз же кыйыр таасир берген факторлорду статистикалык моделдер аркылуу изилдөө ыкмасы колдонулду. Магистрдык диссертациянын биринчи киришүү бабында керектөөчүнүн суроо-талабы жана керектөөчүлѳргѳ жеткирүүнүн жолдорун иштеп чыгуу концепциясы анализге алынды. Ошондой эле керектөөчүнүн суроо-талабы жана ага карата жасалуучу мамиленин моделдери талдоого алынган. Экинчи бапта керектөөчүнүн суроо-талабына карата болгон мамилеге таасир берген факторлор –маданий факторлор, коомдук факторлор, жекече факторлор жана психологиялык факторлор жѳнүндѳ айтылып, кардардын сатып алуусуна түрткү берген шарттар жана сатуу процессинин жүрүшү изилденет. Илимий иштин үчүнчү бабы диссертациянын практикалык анализин жүргүзүүгѳ жана анын этаптарына арналган. Бул бөлүмдө сурамжылоонун эң жѳнѳкѳй ыкмасы аркылуу 457 анкета чогултулган. Изилдөөгѳ алынган даталар Sproles жана Kendall (1986) шкаласы менен ѳлчѳнгѳн. Жыйналган даталардын тактыгы, тууралыгы аныкталгандан кийин (explanatory factors analysis EFA) жыйынтыкталып (conformatory factors analysis CFA), негизинен кардардын сатып алуу чечими тѳрт өлчөм болуп аныкталган. Сатып алуу чечими өлчөмдөрүнө таасири болгон факторлордун түрлөрү өзгөргүч чоңдуктардын иреттүү логит iv (ordinal logit) модели менен аныкталат. Иреттүү логит моделдеринде кѳрсѳтүлгѳн өзгөргүч чоңдуктар кардарлардын жыныстык ѳзгѳчѳлүгүнѳ, алган кирешесине, өскөн чөйрөсүнѳ жана үй-бүлөдѳ иштегендердин санынан кѳз каранды экендиги такталган. Ошондой эле, керектөөчүлөрдүн сатып алуучу жерлерди тандоосу жана ашык акчасын коротуу процессине мультиноминалдык логит (multinominal logit) модели аркылуу анализ жүргүзүлгѳн. Анын натыйжасында үй-бүлөнүн жалпы кирешеси, социалдык абалы жана туулуп өскөн жеринин таасири керектѳѳчүнүн тандоосунда башкы көрсөткүч экендиги аныкталды. Даталык анализ жүргүзүүнүн жыйынтыктары IBM SPSS Statistics 21.0, IBM SPSS Amos 21.0 жана Stata/SE 12.0 тиркеме программаларынын жардамы менен чыгарылган. Ошондой эле, магистрдик эмгекте мындан башка дагы марка,мода, жаңычылдык, мезгилдик жана сапаттык ѳлчѳѳ бирдиктери аныкталгандыгы тууралуу жыйынтык чыгарылган. Ачкыч сөздөр: Кардарлардын суроо-талабы, керектөөчүнүн чечими, иреттүү логит, Кыргызстандын текстиль ѳнѳр жайы.
Özet (Çeviri)
Kırgızistan'da son yıllarda tekstil sektörü tekrar canlanmıĢ olup, ülkenin yatırım konusunda öncelik tanıdığı sektörlerden biri haline gelmiĢtir. Bu geliĢmelerin ıĢığında ülkedeki hazır giyim tüketicilerinin tutum ve satın alma davranıĢlarının açıklanması önem kazanmaktadır. Bu amaçla, araĢtırmada tüketici satın alma davranıĢına etki eden faktörlerin istatistiksel modeller ile incelenmesi öngörülmüĢtür. Tezin ilk bölümünde tüketici ve tüketici pazarları kavramları açıklanmıĢtır. Bu açıklamaların yanı sıra, tüketici davranıĢı modelleri iki alt kısım altında detaylı olarak incelenmiĢtir. Ġkinci bölümde ise tüketici davranıĢında etkili olan faktörlerden kültürel, sosyal, kiĢisel ve psikolojik faktörler sırasıyla açıklanarak, tüketici satın alma karar sürecinin detaylı açıklanmasına yer verilmiĢtir. Üçüncü bölüm, araĢtırmanın uygulama aĢamasını içermektedir. Bu aĢamada, kolayda örnekleme yöntemiyle 457 anket toplanmıĢtır. AraĢtırma için gerekli olan veriler Sproles ve Kendall'ın (1986) ölçeği ile derlenmiĢtir. Toplanan verilerin güvenilirlik, Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizleri (DFA) yapılarak, araĢtırma için geçerli olan dört karar verme yaklaĢımı belirlenmiĢtir. Belirlenen yaklaĢımlara etki eden açıklayıcı değiĢkenler Sıralı logit modeli ile incelenmiĢtir. Sıralı logit modellerinde açıklayıcı değiĢkenlerden cinsiyet, aylık aile geliri, yetiĢtiği çevre ve ailede çalıĢan sayısı değiĢkenlerinin etkili olduğu belirlenmiĢtir. Diğer taraftan, tüketicilerin alıĢveriĢ yeri tercihi ve ekstra para değerlendirme tercihleri Multinominal logit modeli ile inclenmiĢ olup, aylık aile geliri, medeni durum ve yetiĢtiği çevre değiĢkenlerinin etkili olduğu saptanmıĢtır. Analiz sonuçları IBM SPSS Statistics 21.0, IBM SPSS Amos 21.0 ve Stata/SE 12.0 uygulama programları kullanılarak elde edilmiĢtir. Ayrıca tez aĢaması süresinde vi baĢka sonuçlara da ulaĢılmıĢtır. Bu sonuçlardan biri, BiĢkek örneklemi için dört farklı satın alma yaklaĢımın belirlenmesidir. Bunlar, marka ve moda odaklılık, yenilik odaklılık, zaman odaklılık ve kalite odaklılıktır.
Benzer Tezler
- Gençlerin tüketim davranışlarını etkileyen sosyo-kültürel faktörler: Sakarya Üniversitesi ve Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi örneği
Socio-cultural factors influencing youth consumption behaviours: The case study at Sakarya University and Kyrgyzstan-Turkey Manas University
ALİ SAYGILI
Doktora
Türkçe
2011
SosyolojiSakarya ÜniversitesiSosyoloji Bölümü
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ÖZKUL
DOÇ. DR. HAYATİ BEŞİRLİ
- Vergi teşviklerinin ekonomik etkileri ve Kırgızistan örneği
Economic effeckts of tax incentives
BÜLENT TURALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MaliyeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURUSBEK ASANOV
- Finansal refah ve yerli ürün satın alımlarına etkisi: Bişkek'te bir araştırma
Финансылык жыргалчылык жана анын жергиликтүү продукцияларды сатып алууга тийгизген таасири: бишкек шаарында изилдөө
KANIKEY KASIMBEKOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- Kırgızistan'da e-ticaret uygulamaları ve değişen tüketici davranışları
Кыргызстандагы электрондук соода-сатык жана өзгөрүп туруучу керектөөчү мамилелери
AYŞE NUR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI YURDİGÜL
- Kırgızistan'da turizm sektörünün gelişmesinde halkla ilişkilerin rölü
The role of public relations in tourism sector in Kyrgyzstan
RAUSHAN AZHİMADİNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ECE KARADOĞAN DORUK