Serbest etkinlik derslerinde öğrencilerin kelime hazinesinin geliştirilmesinde Türk ve Kırgız çocuk şairlerinin eserlerinin etkisinin incelenmesi (Bişkek Türk ilkokulu 3. ve 4. sınıf örneği)
«класстан тышкаркы окуу сабагында колдонулган түрк жана кыргыз балдар акындар ырларынын окуучулардын сөз байлыгын өнүктүрүүгө тийгизген таасири»(бишкек-түрк башталгыч мектебинин үчүнчү төртүнчү класстарынын мисалында)
- Tez No: 614871
- Danışmanlar: DR. KADİAN BOOBEKOVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Kelime Hazinesi, Şiir, Serbest Etkinlik, Serbest Etkinlikler Uygulaması, İlkokul, Ana Dil Sevgisi ve Eğitimi
- Yıl: 2016
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu çalışmanın amacı; serbest etkinlik derslerinde öğrencilerin söz varlığını geliştirme bağlamında çocuk şiirlerinin yerini belirleyerek, ana dili öğretiminde, şiir okuma ve anlamanın kelime hazinesinin gelişimine etkisini tespit etmektir. İlkokul 3. Ve 4. Sınıf öğrencilerinin kelime hazinesini çocuk şiirleri aracılığı ile artırmaktır. İki ülke çocuklarına çocuk şiirlerini tanıtmak ve serbest etkinlikler dersinde öğrencilerin kelime hazinelerinin güçlendirilmesine katkıda bulunmaktır. Bu amaca bağlı olarak öğrenciler, serbest etkinlik derslerinde, seçilen 7 Türk, 7 Kırgız şairin ikişer şiirini okuyup, bir kısmını ezberlemiş, şiirlerde geçen, anlamını bilmediği kelime ve kavramların anlamlarını öğrenerek günlük yaşamında kullanmaya başlamıştır. Öğrenciler şiir yazı türüne karşı olumlu tutum geliştirmiş, şiirlerde ele alınan olumlu değerlerin kazandırılmasına çalışılmıştır. Çalışmaya katılan Kırgız öğrencilerin Türkçe şiirler okuyup ezberlemesi, Türk öğrencilerin de Kırgızca şiirler okuyup ezberlemesi ile öğrencilerin iki farklı kültürdeki şiir türünü görüp tanıyarak bakış açılarına katkı yapmasına çalışılmıştır. Bu alanda yapılan ilk çalışma olmuştur. Araştırmanın giriş bölümünde; araştırmanın aktüalitesi, problemi, amacı, önemi, araştırmanın varsayımı ve sınırlılıkları, araştırmada kullanılan yöntem ve teknikler, veri v toplama araçları, verilerin analizi, araştırmanın evreni ve örneklemi ile tanımlar yer almaktadır. Araştırmanın evreni Bişkek Türk İlkokulu ve örneklemi 3. Ve 4. Sınıflardan seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen toplam 60 öğrencidir. Çalışmanın örneklemini oluşturan öğrencilerin şiirleri istekli bir şekilde, zevkle okudukları, araştırma için seçilen örneklemin evreni temsil edeceği, araştırmadan elde edilecek bulgularla tüm serbest etkinlik dersleri için benzer sonuçlar elde edilebileceği varsayılmıştır. Araştırma; Bişkek Türk İlkokulu'nda eğitim gören 3. Ve 4. Sınıfta okuyan 60 öğrenci ile araştırma için seçilen şiirlerin ölçtüğü niteliklerle ve araştırmanın yapıldığı 2015-2016 eğitim öğretim yılı ile sınırlıdır. Çalışmada, genel tarama modeli, literatür tarama, ilgili kaynak ve döküman incelemesi, analiz, sentez, gözlem ve görüşme teknikleri kullanılmıştır. Çalışma nitel ve nicel yöntemler kullanıldığı için karma yöntemdir. Okutulacak şiirlerin seçiminde tesadüfi (random) yöntem kullanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde; Dil Nedir? Dilin önemi kelime ve kelime hazinesi kavramları, kelime öğretiminde kullanılan metot ve teknikler, Türkçe programında kelime öğretimi, serbest etkinlikler uygulamasına ilişkin teorik bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde; Türkçe şiirler için Türkiye'de tanınan, Kırgızca şiirler için Kırgızistan'da tanınan şairlerin, öğrencilerin seviyelerine uygun Kırgızca ve Türkçe şiirleri belirlenmiştir. Seçilen şiirlerdeki değerler analiz edilmiştir. Öğrencilerin şiir kavramı hakkında düşüncelerini öğrenmek amacıyla ön test son test soruları hazırlanmış ve öğrenciler tarafından cevaplandırılmıştır. Öğrencinin bilişsel, kişilik, sosyal ve dil gelişimi alanlarına uygun olarak seçilen 14 Kırgızca,14 Türkçe toplam 28 şiirde geçen anlamı bilinmeyen kelimeleri belirlemeye yönelik bir çalışma yapılmıştır. Çalışmanın başında, şiirler, öğrenciler tarafından okunmuş ve anlamı bilinmeyen kelimeler, ön testteki ilgili sorunun cevaplandırılması ile belirlenmiştir. Her iki dildeki şiirler içinden, anlamı bilinmeyen kelimeler belirlendikten sonra, serbest etkinlik derslerinde şiir okuma ve belirlenen yöntemlere göre kelime öğretimi çalışmaları başlamıştır.12 hafta boyunca, haftada iki ders saati yapılan çalışmada, öğrencilerin şiir okuma, yazma ve ezberlemeye karşı tutumları, araştırmacı tarafından katılımlı olarak vi gözlemlenmiştir. Belirlenen kelime öğretim yöntemlerinin uygulaması yapılmıştır. Çalışmanın sonunda, öğrencilerin, şiirlerdeki anlamı bilinmeyen kelimeleri öğrenip öğrenmedikleri son test uygulaması sonucu elde edilen bilgilerle analiz edilmiştir. Çalışma sonunda, çalışmanın başında anlamı bilinmeyen kelimeleri cümle içinde kullanma çalışması, kelimeyi çağrıştıran kelimeyi yazma çalışması ve varsa kelimeyi eş ve yan anlamları ile kullanma çalışmaları yapılmıştır. Serbest etkinlik derslerinde, şiir okumanın kelime hazinesinin geliştirilmesine etkisi incelenmiştir. Bulgular ve Yorumlar bölümünde şiirlerin okunması, bazı şiirlerin ezberlenmesi ve yorumlanması ile öğrenci görüşlerinden oluşan verilerin analizi sonucu ulaşılan bulgular tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Çalışmanın başında uygulanan ön test ve çalışma sonunda uygulanan son test çalışmalarının sonuçları ile elde edilen veriler, tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara dayanarak çıkarılan sonuçlar ortaya konulmuştur. Araştırmada çıkan sonuçlara göre; serbest etkinlik dersinin şiir okuyarak daha verimli geçirilebileceği, serbest etkinlik derslerinin; öğrencilerin kişilik gelişimini olumlu yönde etkileyecek, farklı kültürleri tanıyıp, kelime hazinesini geliştirecekleri eğlenceli bir ders olabileceği ve şiir okuma ve ezberleme yoluyla, öğrencilerin öğrenmekte zorluk çektikleri kelimeleri öğrenmelerinin sağlanabilileceği gibi birtakım önerilerde bulunulmuştur. Çalışma sonucuna göre, ortak kültüre sahip iki ülkeden seçilen çocuk şiirlerini analiz ederek, çocuğun dünyasına uygun şiirlerin okunduğu, çocuğun dünyaya bakışını geliştirdiği, konuşma ve okuma seviyesinin ilerlemesine katkıda bulunduğu, Kırgız ve Türk kültürleri arasında etkileşim sağlanması için örnek bir çalışma olduğu 3. Ve 4. Sınıf öğrencilerinin şiir vasıtasıyla kişisel kelime servetinin artması ve şiir okuma alışkanlıklarının geliştirilmesi arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca, şiirin öğrencilerin kelime edinimlerini olumlu etkilediği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Бул изилдөөнүн максаты – класстан тышкаркы окуу сабагында атайын тандалып алынган башталгыч мектептин үчүнчү жана төртүнчү класстын окуучуларына кыргыз жана түрк акындарынын ырларын окутуу менен ыр жанрын сүйдүрүү, эки элдин балдар акындары менен таанышуу жана окуучулардын сөз байлыгын өстүрүү. Окуучулардын сөз байлыгын, күнүмдүк жашоодо колдонулуучу сөз казынасын кеңейтип, эки өлкөнүн окуучуларына балдар ырларын окутуу менен класстан тышкаркы окуу сабагын эффективдүү өткөрүү үчүн сунуштарды айтуу менен өспүрүмдөрдүн сөз байлыгын өнүктүрүүгө салым кошуу. Жогоруда айтылган максатка ылайык класстан тышкаркы окуу сабагында тандалган жети түрк жана жети кыргыз балдар акындарынын ырларын окутуу менен бирге бир бөлүгүн жаттатып, ырлардагы мааниси түшүнүксүз сөздөрдүн маанисин түшүнүп, күнүмдүк жашоосунда колдонуп башташты. Балдардын ырга болгон кызыгуусу артып, ырда камтылган баалуулуктарды үйрөнүүгө viii багытталды. Ырлардын сөз байлыкты өнүктүрүүгө болгон салымы иликтенди. Изилдөөгө катышкан кыргыз окуучулар түрк ырларын, ал эми түрк окуучулар кыргыз ырларын окуп, жаттоо менен эки башка маданияттын ыр түрүн көрүп, таанып, кененирээк маалымат алуусуна аракет жасалган. Бул иш – бул багыттагы алгачкы изилдөө болуп эсептелинет. Изилдөөнүн киришүү бөлүмүндө, изилдөөнүн актуалдуулугу, максаты, проблемасы, изилдөөнүн мааниси жана чеги, изилдөөдө колдонулган метод жана ыкмалар, маалымат топтоо каражаттары, адабияттардын анализи, изилдөөнүн популяциясы жана өрнөктөмөсү/ фокус группасы менен түйүндүү түшүнүктөргө орун берилген. Изилдөөнүн популяциясы (таралуу аймагы) – Бишкек шаарында жайгашкан Бишкек-Түрк башталгыч мектеби. Изилдөөнүн өрнөктөмөсү (фокус группа) – Бишкек-Түрк башталгыч мектебинин үчүнчү жана төртүнчү класстардын ылгабастан алынган 60 окуучу. Изилдөөнүн өрнөктөмөсүн түзгөн окуучулар популяциясы чагылдыра турганын, изилдөөдөн чыккан натыйжанын бардык класстан тышкаркы окуу сабагында ушундай жыйынтыкты берери болжонду. Изилдөө Бишкек-Түрк башталгыч мектебинде үчүнчү жана төртүнчү класстарда билим алып жаткан 60 окуучу менен жана тандалып алынган ырлар аркылуу 2015-2016-окуу жылы менен чектелген. Изилдөөдө окутула турган ырлар кокустук ыкмасы менен тандалып алынды. Иш сапаттык изилдөө моделдеринен эксперимент методу илимий адабияттарды анализдөө, аңгеме жана байкоо ыкмалары, суроо-жооп, анализ, синтез жана салыштыруу ыкмасы колдонулду. Изилдөөнүн биринчи бөлүмүндө, тил эмне? тилдин мааниси, сөз жана сөз байлыгы түшүнүгү, сөздөрдү үйрөтүүдөгү колдонулган метод жана ыкмалар ошондой эле түрк тили программасында сөз үйрөтүү жана баалуулуктар жана
Benzer Tezler
- Edebi ürünlerle desteklenmiş değer öğretiminin 2. sınıf öğrencilerinin kök değerleri kazanmaları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of values education supported by literature products on the acquisition of root values of second grade students
EMİNE GEÇİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEHER YARAR KAPTAN
- Strateji oyunları ve renkli hecelerle yapılan etkinliklerin okuma ve anlama güçlüklerinin giderilmesine etkisi
The effect of strategy games and activities with colored syllables on the elimination of reading and comprehension difficulties
KADER ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KALE
- İlköğretim 4. sınıf 'Kesirler' ünitesi için geliştirilen bilgisayar destekli etkinliklerin öğrenci başarı ve tutumuna etkisi
The effect of computer assisted activities developed for 'Fractions' unit of primary school 4 th grade on the academic achievement and attitudes
HİLAL KARAKIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN OKÇU
- Çocuk hakları eğitimi programının hazırlanması ve değerlendirilmesi
Preparation and evaluation of children's rights education program
ŞÜKRAN UCUS
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HAKAN DEDEOĞLU
- Çocuk hakları eğitimi programının hazırlanması ve değerlendirilmesi
Preparation and evaluation of children's rights education program
ŞÜKRAN UÇUŞ GÜLDALI
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN DEDEOĞLU