Sevr'den Lozan'a Sovyet basınında Türkiye'nin yansımaları[1920-1923 yılları arası Pravda ve İzvestiya gazeteleri üzerinden basın analizi]
Советтик прессадагы туркиянын севр жана лозан аралыгынын чагылдырылышы(1920-1923-ж.ж. правда жана известия гезиттериндеги анализдоолорлун негизинде )
- Tez No: 615539
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜNYAMİN AYHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Yazılı Basın, Sovyet Basını, Sevr, Lozan
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 306
Özet
Sevr'den Lozan'a giden süreç Türkiye'nin en önemli dönüm noktalarındandır. Bu dönemde Türk milleti çok acılı ve sancılı süreçten geçmiştir. Bu süreç bir milletin var ya da yok olma mücadelesidir. Öyle ki, Birinci Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu, Mondros Ateşkes Anlaşması'yla itilaf devletlerinin esareti altına girmiştir. İç Anadolu dışında vatanın her karış toprağında düşman askerleri kol gezmektedir. Birkaç birlikler dışında Türk ordusu dağılmış ve halk perişan haldedir. Ortada devlet, asayiş denen bir şey kalmadığı bu dönemde halk, tepkilerini mitingler yaparak, yöresel cemiyetler kurarak göstermişler ve kurtuluş yolu aramaya başlamışlardır. Yapılan protesto mitingleri ve kurulan cemiyetler ilk başlarda birbirinden bağımsız ve yöreseldirler. Ancak, Mustafa Kemal Atatürk, bazı ordu komutanlarının önderliğinde ve halkın desteğiyle Milli Mücadele Hareketi Örgütlenmiş ve kabul edilen Misak-ı Milliye sınırları içinde vatanı Düşmandan kurtarmak için yola çıkmıştır. Öncelikle Anadolu'da yeni bir meclis ve hükümet kurulmuştur. Askeri harekâtta başarılı olabilmek için dağılan ordu bir araya toplanmış ve seferberlik ilan edilerek düzenli ordu kurulmuştur. Türk halkı da hiçbir fedakârlıktan kaçmayarak kurtuluş mücadelesine destek vermiştir. Aynı zamanda Hit Müslümanlarının ve Sovyet Rusya'nın bu süreçte açıkça desteği görülmektedir. Yaklaşık 3 yıllık bu süreç Savaş ve siyasi mücadele ile geçmiştir. Mücadele boyunca Türkiye'nin tarafında olan Sovyet Rusya'nın yazılı basını da dönemin gelişmeleri adın adım takip etmiş ve halkına duyurmuştur. Sovyet Rusya basınında Türklerin askeri başarıları, mücadeleleri, Yunan zulümleri ve işgalleri, İtilaf devletlerinin özellikle İngiltere'nim Boğazlar ve Musul üzerindeki emelleri, aynı şekilde Amerika'nın emelleri, bunun yanında Sovyet Rusya-Türkiye ilişkileri ve dönemin askeri-siyasi gelişmelerini yansıtılmıştır. Bu şekilde dönemin Sovyet Rusya basını bize, Milli Mücadele tarihimize yabancı yazılı basın gözüyle bakma fırsatı vermektedir.
Özet (Çeviri)
Севр аймагындан Лозанга көчүү убагы Түркия үчүн эң маанилүү убакыттардан. Ал убактарда түрк калкы башынан өтө оор жана кайгылүу учурларды өткөрдү. Бул бир улуттун жок болуп кетүүгө каршы, өзүн өзү сактап калуу күрөшү эле. Биринчи Дүйнөлүк Согуштан жеңишке жетишкен Осмон Империясы, тынчтык келишимине кол коюлгандан кийин, союздаш өлкөлөрдүн ар тараптуу кол салууларына дуушар болду. Ички Анадолудан башка империянын бардык жерлерин душман аскерлери басып алган эле. Түрк армиясы чачырап, калк кайгы-муң ичинде калды. Батыштан Түштүк Греция, Туштүктөн Франция, Кара-Деңиз аймагынан Армения кол салышкан. Мустафа Кемал Ататүрк, аны менен бирге башка дагы командирлердин жана элдин колдоосу менен Улуттук Боштондук Күрөш аракеттери башталган жана Улуттук Келишимдин негизинде мекенди Душмандардан куткарууга алгакы кадамдар ташталган. Алгач эле Анадолуда жаңы өкмөт курулган. Тарап кеткен аскерлер жыйналып, бекем армия түзүлгөн. Боштондук Күрөшкө көмөк көрсөткөн калк ар кандай курмандыктардан чегинишкен эмес. Мындай оор учурда советтик Орусия жана мусулман коомдору чоң колдоо көрсөтүшкөн. 3 жылга жакын убака созулган бул учурларда согуш жана саясий күрөштөр болуп өттү. Түркиядагы Улуттук Боштондүк Күрөш, түрк аскерлеринин кызуу салгылашуулары жана ийгиликтери, гректердин көрсөткөн кысымдары жана басып алуулары, союздаш өлкөлөрдүн, айрыкча Англиянын жана Американын уюштурган каршы иш аракеттери, Советтик Орусия менен Түркиянын карым катнашы тууралуу Советтик Орусиянын прессасында жазылып, элге маалымат таратылган. Советтик Орусия Улуттук Боштондук Күрөш учурундагы тарыхыбызга чет өлкөлүк прессанын көзү менен кароо мүмкүнчүлүгүн берди. АЧКЫЧ СӨЗДӨР: Басма сөз, Советтик басылмалар, Сервес, Лоза
Benzer Tezler
- Siyasi olaylarla 1917-1945 dönemi Türk-Sovyet ilişkileri
Başlık çevirisi yok
A.TUNCAY ÇOBANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL MELEK
- Lozan'daki Türk heyeti üyelerinin Türkiye'nin siyasi ve sosyo-kültürel gelişimindeki rolleri
Turkey of Turkish delegation members in Lausanne role in political and socio-cultural development
MEHMET BOZASLAN
- 8. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde Montrö Boğazlar Sözleşmesinin yeri ve önemi
The place and importance of the Montreux Straits Convention in 8th grade History of Revolution and Ataturkism course
ÖZGÜR ORBAY TARGAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR YILDIZ
- Batı Trakya Türkleri'nin günümüzdeki eğitim ve öğretim sorunları
Başlık çevirisi yok
GÜNGÖR ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UMUR TUNCER