Çavuştepe Kalesi ve Nekropolü'nde 2016-2019 kazılarında ele geçen çanak çömleklerin değerlendirilmesi
Evaluation of the pottery uncovered during the excavations at Çavuştepe Castle and its Necropolis in 2016-2019
- Tez No: 620077
- Danışmanlar: PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Çavuştepe, Urartu, Çanak Çömlek, Mal Grubu, Demir Çağ, Urartian, Çavuştepe, Iron Age, Pottery
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Urartu Devleti, MÖ 9-7. yüzyılları içerisinde, Van Gölü Havzası merkez olmak üzere günümüz Doğu Anadolu Bölgesi'nde kurulmuş ve yayılım göstermiştir. Urartu Devleti genişleme politikası gereği çok fazla seferler düzenlemiş ve sınırlarını batıda Fırat, doğuda Urmiye Gölü Havzası, kuzeyde Kars Platosu - Sevan Gölü Havzası ve güneyde Toros Dağları'nın çevrelediği bölgeye kadar genişletmiştir. Urartu Devleti'nin bu dağlık coğrafyada 250 yıl kadar varlık sürdürdüğü de bilinmektedir. Bahsedilen coğrafyada önemli yerleşimler kurulmuştur. Bu yerleşim yerlerinden biride Urartu kralı II Sarduri tarafından yaptırıldığı arkeolojik verilerle kanıtlanan Çavuştepe (Sardurihilini) dir. Çavuştepe Kalesi, Urartu Devleti'nin önemli dini ve ekonomi merkezlerinden biridir. Tezimizin konusunu Çavuştepe Kalesi ve Nekropolü kazılarının 2016-2019 yıllarına ait olan çanak çömlekler oluşturmaktadır. Bu çanak çömlekler de pembe mal, kahve mal, devetüyü mal, bianili mal, gri mal, pembe açkılı mal, kahve açkılı mal, krem astarlı mal, kiremit astarlı mal, krem mal ve kiremit mallar olmak üzere gruplandırılmaktadır. İncelediğimiz bu çanak çömlekler içerisinde dipler, gövdeler, kulplar ve bardaklar yer almaktadır. Bu çanak çömlekler arasında kaba yapılanlar kadar özenle yapılan çanak çömleklerde görülmektedir. Bu çanak çömlek parçaları da kendi aralarında farklı form ve profil örnekleri göstermektedir. İncelenen çanak çömlek parçaları içinde nokta, bitkisel, örgü ve yıldız ile işaretli olanlarında varlığı bilinmektedir. Bu işaretlerin genelde çanak çömleklere özgü olduğu görülmektedir. Çavuştepe Kalesi ve Nekropolü'nde 2016-2019 yılı çanak çömleklerinin hem mal grupları hem de tipolojik özellikleri değerlendirildiğinde bölgesel benzerliklerin olduğu da saptanmıştır. Bu yüzden Çavuştepe çanak çömleklerinin benzerlerinin bulunduğu kültür bölgeleri Van, Elazığ-Malatya-Bingöl, Ağrı, Iğdır, Muş, Kuzeybatı İran ve Ermenistan olduğu tespit edilmiştir. Değerlendirmeye aldığımız Çavuştepe Kalesi ve Nekropolü'nde ele geçen çanak çömleklerin günlük ve dini yaşamlarında farklı amaçlar için kullanıldığı belirlenmiştir. Bahsedilen bu çanak çömlekler, Urartular tarafından yiyeceklerin hazırlanması, tüketilmesi ve depolanmasında, dini ayinlerde ve son olarak da toplumsal statünün gösterilmesinde kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Urartu State was founded and spread in the present Eastern Anatolia Region in the 9-7 centuries BC, with the Van Lake Basin being the center. Urartu State made many expeditions in accordance with its expansion policy and expanded its borders to the Euphrates in the west, Urmiye Lake Basin in the east, Kars Plateau - Sevan Lake Basin in the north and Toros Mountains in the south. It is known that Urartu State existed in this mountainous region for 250 years. Important settlements have been established in the mentioned geography. One of these settlements is Çavuştepe (Sardurihilini), which was proved by the archaeological data that it had been built by Urartian King Sarduri II. Çavuştepe Castle is one of the important religious and economic centers of Urartu State. The subject of our thesis is the pottery of Çavuştepe Castle and Necropolis excavations belonging to the years 2016-2019. These pots are grouped as pink ware, coffee ware, buff ware, bianili ware, gray ware, pink burnished ware, coffee burnished ware, cream lined ware, tile lined ware, cream ware and tile ware. Among these pottery we stuided there are bottoms, bodies, handles and cups. Among these potsherds, as well as coarse wares, carefully processed pottery are seen. These sherds show different forms and profiles among themselves. Such signs as points, plants, plats and starsa re ko-nown to appear on the pottery examined. When both the ware groups and typological characteristics of Çavuştepe Fortress and Necropolis 2016-2019 pottery were evaluated, it was found that there were regional similarities. Therefore, it is determined that the cultural regions where Çavuştepe pottery are similar are Van, Elazığ-Malatya-Bingöl, Ağrı, Iğdır, Muş, Northwest Iran and Armenia. It was determined that the pottery found in Çavuştepe Castle and Necropolis, which we have been evaluated, were used for different purposes in daily and religious life. These pottery have been used by the Urartians in the preparation, consumption and storage of food, in religious rituals and finally in social status.
Benzer Tezler
- Van Kalecik ve Çavuştepe nekropollerindeki Demir Çağı Urartu Dönemi Fibula'larının biyoarkeolojik değerlendirmesi
The bioarchaeological analysis of the Urartian fibulae from the nekropolis of Van Kalecik and Çavuştepe
GÜNEŞ ÇİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN YILMAZ
- Urartu taş kapları
Başlık çevirisi yok
PINAR GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiEskiçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY BELLİ
- Çavuştepe Kalesi'nin malzeme teknik ve mimari açıdan günümüz Çavuştepe Köyü'ne yansımaları
The reflactions of Çavuştepe Fortess architecture, tecnic, material on today's Çavuştepe Village
NAİME KUŞMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Van/Çavuştepe 2014 ve 2015 yılları Urartu Dönemi çanak çömlekleri
Van/Çavuştepe fortress 2014 and 2015 years Urartu Period pottery
ÜMİT SİVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLCAN GÖKCE
- Van Gölü havzası ve kültür çevresinde Post-Urartu dönemi
Post-urartu period in The Van Lake basin and cultural environment
MURAT BAYAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GULAN AYAZ