Erken dönem uyum bozucu şemalar ile aldatma eğilimi arasındaki ilişkide ilişki doyumunun ve ilişki bağlanımının rolü: Aracı ve durumsal aracı model önerileri
The role of relationship satisfaction and relationship commitment in the relationship between early maladaptive schemas and infidelity proneness: Mediation and moderated- mediation model proposal
- Tez No: 621228
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA GÜVEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Aldatma Eğilimi, Erken Dönem Uyum Bozucu Şemalar, İlişki Doyumu, İlişki Bağlanımı, Infidelity Proneness, Early Maladaptive Schemas, Relationship Satisfaction, Relationship Commitment
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Bu çalışmanın amaçları (1) erken dönem uyum bozucu şema alanları, ilişki doyumu, ilişki bağlanımı ve aldatma eğilimi arasındaki ilişkileri incelemek; (2) erken dönem uyum bozucu şema alanları ile aldatma eğilimi arasındaki ilişkide ilişki doyumunun aracı rolünü incelemek; (3) erken dönem uyum bozucu şema alanlarının ilişki doyumu üzerinden aldatma eğilimi ile dolaylı ilişkisinde ilişki bağlanımının düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırmanın örneklemini en az altı aydır devam etmekte olan romantik bir ilişki içerisinde bulunan 20-60 yaş aralığındaki 295 birey oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri; Kişisel Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, İlişki Doyumu Ölçeği, İlişki İstikrarı Ölçeği ve Aldatma Eğilimi Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Yürütülen istatistiksel analizler (1) araştırmanın değişkenleri arasında anlamlı ilişkiler olduğunu; (2) ilişki doyumunun erken dönem uyum bozucu şema alanlarından kopukluk, zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar ve diğerleri yönelimlilik ile aldatma eğilimi arasındaki ilişkiye anlamlı olarak aracılık ettiğini; (3) erken dönem uyum bozucu şema alanlarından kopukluk ve zedelenmiş otonominin ilişki doyumu üzerinden aldatma eğilimi ile dolaylı ilişkisinin ilişki bağlanımı tarafından düzenlendiğini ortaya koymuştur. İlişki doyumunun aracı rolü daha yakından incelendiğinde, yüksek standartlar şema alanı hariç diğer dört şema alanının (kopukluk, zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar ve diğerleri yönelimlilik) ilişki doyumunu düşürerek aldatma eğilimini arttırdığı görülmektedir. Durumsal aracılık etkisi daha detaylı incelendiğinde ise ilişki bağlanımının düşük olduğu koşulda kopukluk ve zedelenmiş otonomi şema alanlarının ilişki doyumu aracılığıyla aldatma eğilimi üzerindeki dolaylı etkisi daha da yükselmektedir. Bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış, araştırmanın alanyazın ve klinik uygulama için önemi vurgulanmış ve son olarak araştırmadaki kısıtlılıklar incelenerek gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aims of the current study are to examine (1) the relations among early maladaptive schemas, relationship satisfaction, relationship commitment and infidelity proneness; (2) the mediating role of relationship satisfaction in the relationship between schema domains and infidelity proneness; (3) the moderating role of relationship commitment in the indirect relationship between schema domains and infidelity proneness through satisfaction. The sample of the study consists of 295 individuals between the ages of 20-60 in an ongoing romantic relationship for at least six months. The data was collected through Demographic Form, Young Schema Questionnaire, Relationship Assessment Scale, Relationship Stability Scale and Infidelity Proneness Scale. The results of the statistical analysis revealed (1) significant correlations among the variables of the study; (2) satisfaction significantly mediates the relationship between the schema domains of disconnection, impaired autonomy, impaired limits and other-directedness and infidelity proneness; (3) commitment significantly moderates the indirect relationship of disconnection and impaired autonomy schema domains with infidelity proneness through satisfaction. When the mediating role of relationship satisfaction is examined more closely, it is seen that all schema domains with the exception of unrelenting standards (disconnection, impaired autonomy, impaired limits and other directedness) increase infidelity proneness by decreasing the satisfaction. When the moderated mediation effect is examined in more detail, the indirect effect of disconnection schema domain and impaired autonomy schema domain on infidelity proneness through satisfaction is increased under the condition of low commitment. The findings were discussed in the light of the relevant literature; the importance of the research for literature and clinical practice was emphasized, and finally suggestions were made for future research by examining the limitations of the current research.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyum bozucu şemaların ilişki bağımlılığı ve aldatma eğilimi ile ilişkisi
The relationship of early maladaptive schemes with relationship addiction and the tendency to infidelity
ESRA MUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUZAFFER ŞAHİN
- Yetişkinlerde erken dönem uyum bozucu şemalar, yakın ilişkilerde psikolojik eğilimler ve aldatma arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship between early maladaptive schemas in adults, psychological tendencies in close relations and deception
CANSU SELİN YURTSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN YULAF
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ile aldatma eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship between early maladaptive schemas and propensity for infidelity
TUANA GÖKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAntalya Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR AVCİL
- Erken dönem uyum bozucu şemalar, romantik kıskançlık ve aldatma eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between early maladaptives schemes, romantic jealousy and infidelity tendency
GÜLİZAR ŞEHİTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ile ilişki doyumu ve aldatmaya yönelik niyet arasındaki ilişki
The relationship of early maladaptive schemas and relationship satisfaction with intentions towards inidelity
ŞEVVAL KARDELEN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL ANER AKTAN