Gösterişçi tüketim, benzeşme ve ayrışma etkisinin dönüşüm beklentilerine ve öznel yaşam kalitesine etkisi
The effect of conspicuous consumption, bandwagon and snob effect on transformation expectations and personal wellbeing
- Tez No: 622646
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLFİDAN BARIŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Gösterişçi Tüketim, Benzeşme Etkisi, Ayrışma Etkisi, Dönüşüm Beklentileri, Öznel Yaşam Kalitesi, Conspicuous Consumption, Bandwagon Effect, Snob Effect, Transformation Expectations, Personal Well Being
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Günümüzde gösterişçi tüketim, kişinin zenginliğinin gösterişli bir şekilde ortaya konmasından öte benliğini inşa etme, bulunduğu gruba dâhil olma, kendini kanıtlama, sosyal onay alma ve saygınlık kazanma gibi anlamları karşılamaktadır. Bu nedenle, tüketici bir ürünü satın aldığında kendisinde ya da yaşamında anlamlı dönüşümler yaşayacağını beklemektedir. Dönüşüme dair beklentilerinin gerçekleşmesine karşılık olarak ise tüketici, yaşamını kişisel olarak değerlendirerek yaşam kalitesine dair nihai bir sonuca varmaktadır. Bu amaçla gösterişçi tüketim eğilimindeki tüketicilerin, diğer kişilere benzeme ve diğer kişilerden ayrışma etkisiyle hareket etmelerinin, ürünler aracılığıyla kendilerinde ya da yaşamlarında gerçekleşeceğine inandıkları dönüşüm beklentileri ve öznel yaşam kalitesi üzerindeki etkilerinin bilinmesi gereği ortaya çıkmıştır. Bu tezde gösterişçi tüketim, benzeşme ya da ayrışma etkisiyle hareket eden tüketicilerin yaşamına dair dönüşüm beklentileri ve öznel yaşam kalitesi üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmış ve bu amaca yönelik bir model oluşturulmuştur. Katılımcılar, Google Form, Imessage ve Whatsapp üzerinden kartopu örnekleme yöntemiyle seçilmiş; veriler çevrimiçi uygulanan anketler aracılığıyla toplanmıştır. Modelde yer alan yapılar arasındaki ilişkiler Yapısal Eşitlik Modeli ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda tüketicilerin gösterişçi tüketim eğilimleri ve diğerlerine benze(ş)me etkisiyle motive olmalarının, dönüşüme dair beklentilerini doğrudan etkilediği, fakat ayrışma etkisiyle motive olmalarının dönüşüme dair beklentilerini doğrudan etkilemediği sonucuna varılmıştır. Bireylerin kendisinde ya da yaşamında gerçekleşeceğine inandığı dönüşüme dair beklentilerinin ise, öznel yaşam kalitesi üzerinde etkisi olduğu ortaya koyulmuştur. Bununla birlikte, tüketicilerin gösterişçi tüketim eğilimlerinin, öznel yaşam kalitesini dönüşüm beklentileri aracılığıyla dolaylı olarak etkilediği ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
Today, conspicuous consumption means building one's self, being part of the group, proving oneself, getting social approval and gaining respect rather than showing the wealth of the person conspicuously. Therefore, when a consumer buys a product, he/she expects significant transformation in himself /herself or his/her life. With a view to meet his/her expectations regarding transformation the consumer reaches a final decision about the quality of life by evaluating his / her life personal wellbeing. To that end, it is essential to know the effects of the consumers who tend to make conspicuous consumption, bandwagon and snob effect, on their transformation expectations which they believe to be realized through the products, and the effects on personal well-being. This research aims to identify the effects of transformation expectations and personal well-being on conspicuous consumption, bandwagon and snob effect, and introduces a model to achieve this aim. Data were collected through the online questionnaire. The participants, selected via snowball sampling on social media were requested to complete the questionnaire through Google Form, Imessage and Whatsapp. Structural equation modeling was used to analyze the relationship between variables in the model. The analyses suggest that conspicuous consumption and bandwagon effect has a direct effect on transformation expectation and snob effect has an indirect effect. It is revealed that the effects of individuals' expectations of transformation that they believe to occur in themselves or in their lives have an impact on personal well-being. However, it has been found that conspicuous consumption tendencies of consumers indirectly affect personal wellbeing through the mediating role of their transformation expectations.
Benzer Tezler
- Hedonik tüketim reklamlarının nöropazarlama açısından eye-tracking ile incelenmesi
Investigation of hedonic consumption ads by eye-tracking in terms of neuromarketing
SELİN EMÜL
- Gösterişçi tüketim eğiliminin genişletilmiş benlik ile ilişkisi: Otomobil sahibi olmak üzerinden bir araştırma
The relationship between conspicous consumption tendency and extended self: A research on automobile possessing
ABDULLAH CENK KATI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Davranış Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ŞEVİK
- Gösterişçi tüketim ve sosyal görünüş kaygısı: Instagram kadınları ve kadın kullanıcıları üzerine bir araştırma
Conspicuous consumption and social appearance anxiety: A Study on Instagram women and women users
MEHMET KARDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İletişim BilimleriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Kadın ve Aile Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİCRAN ÖZLEM ILGIN
- Gösterişçi tüketim, sosyal medya bağımlılığı narsisizm ve empati arasındaki ilişkinin incelenmesi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma
An examination of the relationship among conspicuous consumption, social media addiction, narcissism, and empathy: A research on university students
AYŞE AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerAtılım ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHAN ÇİĞDEMOĞLU
- Sosyal medyanın gösterişçi tüketim üzerindeki etkisinin başkalarından geri kalmama etkisi ve snop etkisi açısından incelenmesi
A research of the effect of social media on conspicuous consumption in terms of bandwagon effect and snob effect
BAŞAK ESMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeBaşkent Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELAY ILGAZ SÜMER