Uzman sistemler ve finansal kararlarda kullanımları
Expert systems and their use in financial decision making
- Tez No: 62432
- Danışmanlar: PROF. DR. YÜKSEL KOÇ YALÇIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
126 ÖZET Toplumsal, siyasal, teknolojik ve endüstriyel alanda büyük ve breli değişmelerin yaşandığı günümüzde en önemli güç kaynağı bilgidir. Bu tür bir ortamda örgütler de, bilgiyi kullanım ve bilgiye erişim düzeylerini geliştirdikleri ölçüde güç kazanmakta ve rekabet edebilir hale gelmektedirler. Bu ise, örgütsel kararlarda bilgi teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılmasıyla mümkün olmaktadır. Bilgi teknolojileri, genel olarak bilgisayar ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelere paralel olarak geliştirilen bilgisayar sistemleri anlamında kullanılmaktadır. Bu sistemlerin örgütsel karar desteğinde kullanılanları ise, genel olarak Yönetim Destek Sistemleri adım almaktadır. Yöneticiler, çeşitli işletme faaliyetlerini yürütmek için sürekli bir karar alma süreci içindedirler. Hatta zaman zaman“karar alma”ve“yönetim”kavramları eşanlamlı olarak kullanılmaktadır. Straejik, taktik, operasyonel olarak snııflandırılabilecek bu kararlar, örgütte aşağı seviyelere inildikçe rutinleşmekte veya yapısallaşmakta, yukarı seviyelere çıkıldıkça daha az yapısal hale gelmektedirler. Karar alma konusundaki ilk sistematik yaklaşım ikinci Dünya Savaşı yıllarında yöneylem araştırmacıları, ekonomistler ve istatikçiler tarafından ortaya atılan rasyonellik yaklaşımıdır. İnsanların her zaman akılcı davranacağını savunan bu yaklaşım gerçeküstü pekçok varsayıma dayanmaktadır. Ancak gerçek hayatta ve özellikle de örgütsel yaşamda karar alıcıların rasyonelliğini engelleyici pekçok unsur sözkonusudur. 1960'lardan itibaren bilgisayar teknolojisinde meydana gelen önemli gelişmeler sonucu karar almayı otomatik hale getirecek karar sistemleri gündeme gelmiştir. Bu anlamda, yöneylem araştırmacıları ve bilgisayar bilimcilerin ortak çabası sonucu ilk ortaya çıkan karar sistemleri veri işlem sistemleri olmuştur. Daha sonra bunları yönetim bilgi sistemleri, karar destek sistemleri uzman sistemler izlemiştir. Her yeni karar sistemi, daha üst düzey kararların alınmasını elverişli kılmıştır. Veri işlem sistemleri basit rutin alt seviye yönetim kararlarına destek sağlayan sistemlerdir. Yönetim bilgi sistemleri bu karar seviyesini bir kademe yükselterek orta kademe yöneticilere destek sağlamaktadır. Karar127 destek sistemleri ise yan yapısal ve yapısal olmayan üst düzey stratejik kararlara destek sağlamaktadır. Uzman sistemler, yukarıda belirtilen bu karar sistemlerinden farklı olarak Yapay Zeka bilim dalından gelişmiştir. Yapay Zekanın amacı, genelde insan zekasını taklit eden bilgisayar programlan ortaya koymaktır. Uzman sistemlerin amacı ise, belli bir uzmanlık alanında uzman bir kişinin bilgisini ve karar alma sürecini bir bilgisayara aktarmaktır. Bu çalışmanın amacı, uzman sistem kavramım açıklamak, diğer sistemlerden üstün yanlarını ortaya koymak ve finans alanında kullanılan uzman sistemlere örnekler vererek bu alanda kullanımlarının sağlayacağı faydalara değinmektir. Bu amaçla ilk bölümde karar kavramı, karar modelleri ve karar sistemleri ele akmıştır. İkinci bölümde detaylı olarak uzman sistemlere değinilmiş; bu sistemlerin amacı, özellikleri, faydalan ve eksiklikleri, uzman sistemlerde bilgi temsili ve sonuç çıkarma mekanizmalarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise finansal yönetimde uzman sistem kullanımına değinilerek BANKER adlı bir sistemin hayali bir şirket üzerindeki örnek uygulaması yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
128 SUMMARY Decision making is a fundamental part of the management process. It is a manager's competence as a decision maker that allows us to distinguish between the good manager and the bad. The amount of attention that has been paid by the academic world to decision theory is, by comparison with that paid to many other areas of business, still relatively limited. The origins of the subject can be seen in work that was carried out by operations researchers, economists and statisticians. The result was that, in the initial stages at least, decision theory developed along predominantly quantitative lines. Therefore, the majority of literature reflects the early quantitative bias, in which the business decision maker is generally assumed to be in pursuit of a single, fixed objective, to have perfect information on the outcome of the decision alternatives; to be willing and able to spend a seemingly inexhaustable amount of time in evaluating this information; and to possess almost supernatural ability to analyse, understand and retain informational inputs. Designing and implementing effective decision tools have been active areas of research of operations research and computer science. Since the early 1970s, decision and computer scientists have become attracted to the idea of constructing powerful computer-based decision tools referred to as decision systems. The first decision systems to help business decision makers were the electronic data processors (EDP). The EDPs concentrated on the class of“paper pushing”operations of payroll, invoicing, inventory, record keeping, etc. Thus the focus was on lower level decisions, routinization and“data”. Management information systems brougt on a more information based and interactive view and raised the focus of EDPs one level higher to middle management decisions. Decision support systems, on the other hand, represented a still higher level of sophistication for decision systems and supported the semi-structured and unstructured decisions of top management.129 Around 1965, research into artificial intelligence experienced a shift in approach. The new approach evolved from the realization that much of what we loosely refer to as“intelligent behavior”appears to depend on large part on domain-specific knowledge. This shift in emphasis led the way to the birth of the applied subarea of artificial intelligence known as expert systems. Expert systems are computer programs that try to emulate human decision makers and their decision making process in a specified knowledge domain. The most important characteristic of expert systems is their ability to do symbolic representation and reasoning. By this ability, they make it possible to represent both qualitative and quantitative aspects of real world problems. The most productive use of expert systems is seen in the area of finance. For finance, the knowledge base not only consists mathematical formulas but also rules of thumb and heuristics to represent expert advice. The net result is a mixture of logical and judgmental rules to solve the problem under study. The main objective of this thesis is to introduce the meaning of and logic behind expert systems and stress their use in finace, specifically investment portfolio selection. In this sense, the first chapter concentrates on decision theory and decision systems. The second chapter deals with expert systems in detail and finally, the third chapter focuses on the use of expert systems in finance.
Benzer Tezler
- An Expert system design for a transportation problem
Başlık çevirisi yok
BURAK ACAR
Yüksek Lisans
İngilizce
1994
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiMarmara ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LALE DURUİZ
- Using an export system to guide the investment decisions of small to medium scale customes
Küçük ve orta ölçekli yatırımcıların, yatırım kararlarında yardımcı olmak için uzman sistem kullanılması
OKAN GÜMRAH
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
EkonomiMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKSAN ERDOĞAN
- An Expert system for investment analysis
Başlık çevirisi yok
NUR ÖZTİN
Yüksek Lisans
İngilizce
1990
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET R. TOLUN
- Vatandaşlık yeterlikleri bağlamında ortaokul ekonomi okuryazarlığı standartlarının belirlenmesi ve öğretim programlarındaki yerinin incelenmesi
Determination of the middle school economic literacy standards in the context of citizenship competencies and investigation of the place of these standards in curricula
GÜLTEN YILDIRIM
