Cumhuriyet Dönemi Ağrı vilâyeti nüfus sayımları ve nüfus yapısı (1927-1980)
Population census and population structure of the Republic Period in Agiri province (1927-1980)
- Tez No: 624482
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİLAL TUNÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Türkiye Cumhuriyeti, Ağrı, Bayazıd, Nüfus sayımı, Vilayet
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Cumhuriyet Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
“Cumhuriyet Dönemi Ağrı Vilâyeti Nüfus Sayımları ve Nüfus Yapısı (1927-1980)”adlı yüksek lisans çalışmasının hazırlanmasındaki amaç, Ağrı ilinin, demografik ve tarihî gelişimine dair ilgili verilerin tespit edilerek söz konusu verilerin sayısal bilgilerle ortaya çıkarılmasıdır. Milli Kütüphane ve Beyazıt Devlet Kütüphanesinde incelenen yerel ve ulusal gazeteler, Türkiye İstatistik Kurumu ve Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi'nden elde edilen bilgi ve belgeler kapsamında vilayet nüfusunun ve nüfus bileşenlerinin ülkedeki sosyo - kültürel, ekonomik ve askerî şartlar gereği oluşan gelişmeler, bunlarla etkileşimi tarih disiplininin ilkeleri ve araştırma metotları çerçevesinde değerlendirilerek ortaya çıkarılması bu çalışmanın amaçları arasındadır. Bu yolla Cumhuriyet'in ilanından 1980 yılına kadar Ağrı nüfusunda ne gibi değişme ve gelişmelerin olduğu ayrıntılı bir biçimde ortaya çıkarılmıştır. Bilindiği üzere, nüfus sayımlarında her vilâyetin durumu ayrı olarak değerlendirilmektedir. Nüfus sayımları neticesi Ağrı nüfusu, gösterdiği değişiklikler bakımından dikkat çekmektedir. Cumhuriyet döneminde yapılan ilk nüfus sayımı olan 1927 yılından 1980'e kadar Ağrı'da nüfus artış hızı 1960'tan sonra göçlerin etkisiyle azalmasına rağmen; daima Türkiye ortalamasının üzerinde olmuştur. Böylece Ağrı nüfusu sürekli olarak artmıştır. Malum olduğu üzere, Ağrı'da nüfus alanındaki gelişmelere bağlı olarak hem kent merkezleri hem de kırsal alan nüfus oranlarında önemli değişiklikler olmuştur. Bu çalışmada, Cumhuriyet döneminde Ağrı nüfusundaki değişim ve gelişimler ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Bu kapsamda, Cumhuriyet döneminin ilk nüfus sayımı olan 1927'den başlamak üzere sırasıyla 1935, 1940, 1945, 1950, 1955, 1960, 1965, 1970, 1975 ve 1980 genel nüfus sayımlarında her beş yıl boyunca vilayetin nüfusundaki artış ya da azalmalar ve bunların vilâyet nüfusunun potansiyel durumuna etkisi incelenmektedir. Ağrı nüfusu ile ilgili olarak yapılan çalışmalarda konuyla ile ilgili bilgilerin genel olarak verildiği görülmektedir. Tarafımızdan hazırlanan bu tezde ise, daha önce yapılan çalışmalardan farklı olarak her nüfus sayımındaki veriler dikkatli bir biçimde incelenerek Ağrı nüfusundaki değişim ve gelişimler yıl yıl olarak kapsamlı bir biçimde incelenmiştir. Ayrıca 1927 yılından 1980'e kadar yapılan 11 adet nüfus sayımında bütün bilgiler bir bütün olarak değerlendirilmekte olup; her nüfus sayımında elde edilen verilerin önceki nüfus sayımlarındaki farklılıkları da değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. Bunlar yapılırken hem yerel ve ulusal basından hem de arşivlerden elde edilen bilgiler detaylı bir biçimde kullanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Population is important in terms of knowing everything about individuals who make up a society, understanding and organizing society and human behavior. Moreover since it is one of the methods of obtaining important information about the social and economic situation of a country, population censuses have been carried out with various purposes and methods for a long time. Therefore, after the proclamation of the Republic, population censuses are conducted periodically in order to learn about the economic and social situation of the Republic of Turkey. The first census in the Republic of Turkey was held in 1927. After the second census in 1935, a census was conducted every five years until 1990. The census conducted in the Republic of Turkey shows that each province is examined separately. Population censuses of the province of Ağrı between 1927 and 1980, there are avaible important information about population number of headquarters, districts and villages, facial measurements and population densities, average age of population, literacy and educational status, languages spoken, marital status, places of birth, number of persons with disabilities and disability status, religious beliefs, professions and fields of work. The aim of this study is to examine the population of the province of Ağrı from 1927, which was the first census in Turkey, to 1980, with information obtained from Turkish Statistical Institute and Presidential Republic Archive and to reveal realistic data about the census, realistic data on the local history of the province, together with data from newspapers published by the local and National Press. As a result of the examination, it is determined that there were some changes in the population structure between these dates. Keyword: Republic of Turkey, Ağrı, Bayazıd, Census, Province
Benzer Tezler
- Türk basınına göre Atatürk'ün İstanbul'daki faaliyetleri (01 Temmuz 1927-10 Kasım 1938)
Atatürk's activities in Istanbul, according to the Turkish media (1 July 1927-10 November 1938)
HALUK ÇAĞLAR
Doktora
Türkçe
2011
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- Cumhuriyet dönemi eğitim politikalarının Ağrı iline olan yansımaları (1923-1960)
Reflections of educational policy of the Republic period to Ağrı province (1923-1960)
RIDVAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN ATABEY
- Cumhuriyet dönemi bölücü faaliyetler içinde Ağrı Dağı ayaklanmaları (1926-1930)
Mount ararat revolts within separatist activities of republican period
DERYA YAYLALI
- Cumhuriyet dönemi meal çalışmalarına metodolojik bir bakış
A methodological overview of translation studies of the holy quran in the Republic period
AHMET YAKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SALİH GECİT
- 1960 ile 1980 yılları arasında Ağrı ili
Ağri province between 1960 and 1980
DENİZ FUNDA ZORBAY POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT KARA