Vrapçişte ve çevresi Türk ağzı (Makedonya)
Turkish local language used in Vrapchishte and in its surrounding areas (Macedonia)
- Tez No: 62457
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMZA ZÜLFİKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 350
Özet
322 ÖZET Makedonya'nın batısında, Vrapçişte ve çevresinde konuşulan Türk ağzı bu araştırmanın esas konusunu teşkil etmektedir. İnceleme, yazıya dökülüp metinler hâline getirilen dil malzemesine dayanmaktadır. özel işaretlerle yazıya geçirilmiş olan bu malzeme, ses, şekil ve cümle bilgisi bakımından incelenmiş; gerektiğinde, tespit edilen özellikler Türkiye Türkçesi ile karşılaştınlmıştır. Vrapçişte ve çevresinde Makedon ve Arnavut dillerinin etkisi görülür. Bu dillerden gelen birtakım ses ve şekil özellikleri, incelememize dâhil edilmiştir. Çalışmamızda, vurgu hadisesi başlı başına bir konu olarak ele alınmıştır. Vurgu, araştırmamıza konu olan bölgenin ağzında, Türkiye Türkçesi- ile karşdaştırıldığmda farklılık göstermektedir. Türkiye Türkçesinde vurgu, genellikle son hecededir. Bizim ele aldığımız ağızda ise, komşu yabancı dillerin etkisi ile vurgu ilk heceye doğru kaymıştır: Cümle kuruluşu bakımından da Türkiye Türkçesi ile farklılıklar olduğunu tespit ettik. Vrapçişte ve çevresinde konuşulan Türk ağzında, yüklem genellikle başa getirilmiş ve devrik cümleler kullanılmıştır. Bu bakımdan da Makedon ve Arnavut dillerinin bölgede etkili olduğunu söyleyebiliriz. Topladığımız metinler, söz hazinesi ve ekleri açısından birçok arkaik şekilleri içine alır. Çalışmamızda, ağızlarda yaşayan bu arkakik unsurlar titizlikle değerlendirilmiştir. Günümüzde televizyonun da etkisi ile, bölge ağzında bazı değişme ve gelişmeler olduğunu söyleyebiliriz. Bu değişmelerle bölge ağzı, Türkiye Türkçesine doğru bazı yakınlaşma belirtileri göstermektedir. Bölgede, siyasî istikrar ve hükümetlerin açıklık politikaları devam ettiği müddetçe Makedonya' daki Türk ağızlarının Türkiye Türkçesine daha da yaklaşacağı ve ağızlardaki tahribatın bir ölçüde giderileceğini zannediyorum. Üzerinde çalıştığım Vrapçişte ve çevresi Türk ağzı, Makedonya'da bu konuda yapılan çalışmaların yeni bir ürünüdür. Bu çalışmayı Türkiye'de yapmamın Türkolojiye sağlayacağı en önemli fayda, Makedonya' daki Türk ağızlarının Türkiye'de de tanınacak olmasıdır.
Özet (Çeviri)
523 SUMMARY The Turkish dialect spoken in the West of Macedonia, Vrapchishte and its vicinity constitutes the main subject of this research. The research has been based on linguistic material which was put into form of written texts. This material which has been put into written form by means of special marks has been examined in terms of knowledge of voice, form and sentence; and when necessary characteristics so determined have been compared with the Turkish language spoken in Turkey. Within this framework effects of Macedon and Albanian languages have been observed. Some of voice and form features coming from these languages have been included in our research. in this study the matter of accent is completely a significant issue; because the accent in the dialect spoken in the region is entirely different (reverse) when compared to the Turkish spoken in Turkey. Generally accent is on the last syllable. In our region however accent has been shifted on front syllables. This situation in the dialect of the region -has been caused by the effect of neigbouring languages. Structure of sentence is contrary to the structure used in the Turkish of Turkey. In sentence usually verb is at the beginning of the sentence, so improper sentences are made. Thus it has been realized that dialect of the region has been affected by Macedonian and Albanian languages structure of sentence. Texts which have been collected by ourselves contain several archaic forms in terms of word treasury and suffix. Such characteristics living in dialects have been carefully evaluated in our study. Today, by means of television, we may say that some changes and improvements have occured on the dialect of the region. These changes show that the dialect of the region has been approaching towards the Turkish spoken in Turkey. I thought that as long as political stability and openness continue Turkish dialects in Macedonia would become much more close to sentence of Turkish in Turkey and damage in dialects would be remedied to some extent. Vrapchishte (Vrapçişte) and its vicinity on which I have worked the Turkish dialect is the new product of studies made in Macedonia. Öne of advantages that such studies are made here has been useful in making known and introducing dialect researches' in Macedonia best in Turkey. dqkDmantasyon s»
Benzer Tezler
- Kuzey Makedonya'da bir Türk yerleşmesinin coğrafi etüdü: Merkez Jupa
Geographical survey of a Turkish settlement in North Macedonia: Central Jupa
ALİ ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiTürk Dünyası Coğrafyası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL KURT
- Makedonya'da bir Türk yerleşmesinin coğrafi etüdü:Vrapciste (raptitah)
Vrapciste (raptitah): A geographical study of a Turkish settlement in Macedonia
AYDIN BEDİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiTürk Dünyası Coğrafyası Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAMZA AKENGİN
- Batı Balkan Türk ağızlarında devrik cümle yapıları
Inverted sentence structures in Western Balkan Turkish dialects
SAMİ OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SİBEL BAYRAKTAR
- Makedonya'da ilköğretim okullarında Türkçe eğitimi (7. sınıf örneği)
Turkish education for the primary school in Macedonia (7th grade sample)
NURAY KAYADİBİ
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ DEMİR