İslam kelam ekollerinin rızık ve fiyat görüşlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of livelihood (rizq) and price views of Islamic theology schools
- Tez No: 624660
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM COŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Rızık, Fiyat, Kelam Ekolleri, Kaza, Kader, Sustenance (Rızq), Price, Theological Schools, Jurisdiction (Kaza), Fate
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
İnsan, fıtri olarak yaşamını devam ettirme arzusuyla yaratılmıştır. İslam'da insan hayatında merkezi bir konum işgal eden bu konuya değinmiştir. Çalışmada rızık kavramı etimolojik olarak bir tahlile tabi tutulup, rızık kapsamına giren şeylerin ortak noktasının insana fayda verme olduğu tespit edildi. Kur'an ve sünnette ise rızkın çok geniş bir kullanım alanı olup, bu kullanım kelimenin sözlük anlamına da uygun düşmektedir. Rızık bütün kelam ekollerinin ittifakıyla Allah'tan olup, razık isminin Allah'tan başkası için kullanımı ise hakiki olmayıp mecazidir. Allah gerek imtihan amacıyla olsun gerek başka bir sebepten olsun kullarının rızık-larını genişletip, daraltabilir. Kur'an ve sünnete göre insanların rızıkları belli bir ölçüye göre taksim edilmiş olup, bu belirlenen rızka helal ya da haram yolla ulaşmak insana bırakılmıştır. Ayrıca rızıkların taksim edilmiş olması cebri bir anlayışa da yol açmamaktadır. İslam kelam ekolleri ise rızkın kapsam alanı konusunda farklı görüşler ortaya koymuşlardır. Ehl-i Sünnet kelam ekolleri rızık kavramını dil kuralları çerçevesinde hakiki ve mecazi olmak üzere ikiye ayırırken, Mu'tezile ve İmamiyye Şia'sı ise hakiki anlamını esas alarak incelemişlerdir. Haramın rızık olup olmaması konusunda ise Ehl-i Sünnet kelam ekolleri haramın rızık olduğunu savunurken, Mu'tezile bunun aksini savunmaktadır. İmamiyye Şia'sı ise rızkı tekvini ve teşri açılardan ikiye ayırmış olup haramın tekvini açıdan rızık olduğunu savunurken teşri açıdan rızık olmadığı görüşünü benimsemişlerdir. Fiyatlar konusunda ise kelam ekolleri insan irade ve kudreti konusundaki görüşlerine göre fikirler ileri sürmüşlerdir. Bu meyanda Ehl-i Sünnet kelam ekolleri fiyat dalgalanmalarını sadece Allah'a nispet ederken, Mu'tezile kul fiillerinin yaratıcısıdır görüşlerine paralel olarak bu konuda Allah'ın yanında insanın da etkisinin oldu-ğunu savunmuştur. Biz ise bu çalışmamızda bu bilgileri tespit edip düzenli bir şekilde tasnif ettikten sonra bir değerlendirmede bulunduk. Bu meyanda Ehl-i Sünnet kelam ekollerinin rızık ve fiyat konusundaki görüşlerini Kur'an, Sünnet ve akli yönden doğru olduğunu tespit ettik.
Özet (Çeviri)
Human being, by her nature, was created with the desire to continue her life. As it occupies a central position in human life, Islam also addresses this issue. In this study, the concept of sustenance (rızq) was etymologically subjected to an analysis and it was determined that the common point of things that fall within the scope of sustenance is to benefit human beings. While in Qur'an and Sunnah the concept of sustenance has a very wide field of use, this usage is also in accordance with the dictionary meaning of the word. With the alliance of all theo-logical schools, the source of sustenance is from Allah and the usage of the name of sustainer (razıq) for anyone, other than Allah, is not genuine but metaphorical. Allah can expand and constrict his servants' sustenance, either for testing purposes or for any other reason. Accord-ing to the Qur'an and Sunnah, the sustenance of the people has been divided in accordance with a certain measure and it is up to the person to reach this determined sustenance through halal or haram means. In addition, the fact that the sustenance has been divided does not lead to a compelling understanding (Jebr). Islamic theological schools, on the other hand, put for-ward some different views on the scope of sustenance. While the Ahl al-Sunnah theological schools divides the concept of sustenance into two, namely genuine and metaphorical within the framework of the rules of language, on the other hand Mu'tezile and Imamiyye Shia stud-ied the concept on the basis of its true meaning. In terms of whether haram is within the scope of sustenance or not, the Ahl al-Sunnah theological schools defend that haram is sustenance and Mu'tezile advocates otherwise. The Imamiyya Shia, on the other hand, divided the suste-nance in terms of genesis (taqvin) and legislation (tashri), and adopted the view that while haram is accepted as the sustenance in terms of genesis, it is not accepted as such in terms of legislation. Regarding the prices, theological schools have put forward ideas based on their views on human will and power. In this regard, while the Ahl al-Sunnah theological schools attribute the price fluctuations to Allah, Mu'tezile , in parallel with its views on humans are creators of their own deeds, defends that humans also has a part over the price fluctuations beside Allah. In this study, after determination and classification of this information, we made an assessment on the issue. In this regard, we have determined that the views of Ahl al-Sunnah theological schools on sustenance and price are correct in terms of Qur'an, Sunnah and intellect.
Benzer Tezler
- Buhârî'nin Kitâbu'l-Kader çerçevesinde kader meselesine yaklaşımı
Destiny in the framework of Buhari's Kitâbu'l-Kader approach to the issue
İZZET BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinŞırnak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZDEMİR
- İmam Mâtürîdîye göre ecel ve rızık
Death and rizq according to Imam Māturīdī
AHMET BAĞSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA YALÇINKAYA
- Şeyhülislam Ebussuûd Efendinin kelâmî görüşleri
Theological views of Ebusuûd Efendi
VAHİT GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN KANTER
- Cevheretü't-tevhîd şerhlerinde Mu'tezile eleştirisi
Mu'tazila criticism in Cevheretü't-tawhid commentaries
HAMDİ YALÇIN