Kişilik ve öz yeterliliğin çalışan sesliliğine etkisinde iş güvencesizliğinin düzenleyici rolü
The effect of personality and self efficacy on employee voice: The moderating role of job insecurity
- Tez No: 625103
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM DENİZ BAŞAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Çalışma yaşamına yeni yetenekler kazandıran, teori temelli çalışmaları reel iş dünyasında uygulamaya dönüştürecek projeleri hazırlayan akademisyenlere çalıştıkları üniversitelerde görüşlerini ifade etme bağlamında ne kadar söz hakkı verildiğini görebilmek bu çalışmanın ana konusu olmuştur. Akademisyenlerin ses davranışlarını etkilemesini beklenen beş büyük kişilik özelliği ve öz yeterlilik araştırmanın modelinde bağımsız değişken olarak yer almıştır. Ekonomik koşullar veya olumsuz örgüt iklimi gibi nedenlerle iş güvencesizliği yaşayan akademisyenlerin nasıl ses davranışı sergiledikleri araştırmanın bir diğer konusu olmuştur. Bu araştırmada İstanbul'daki devlet ve vakıf üniversitelerinde görev yapan akademisyenlerin ses davranışını etkileyen kişilik özellikleri ve öz yeterlilik faktörleri incelenmiştir. Beş büyük kişilik özelliklerinden deneyime açıklık, sorumluluk, dışa dönüklük, uyumluluk, nevrotiklik boyutları ve öz yeterlilik ile çalışan sesliliği arasında olumlu yönde ilişki beklenmiştir. Bunun dışında, iş güvencesizliğinin bu ilişkiyi düzenleyici değişken olarak etkileyeceği tahmin edilmiştir. Araştırmada İstanbul'da dokuzu devlet, on dokuzu vakıf olmak üzere 28 üniversitede 496 akademisyene tabakalı örneklem yöntemiyle ulaşılarak anket uygulanmıştır. Yapısal eşitlik modeli kurularak sonuçlar analiz edilmiştir. Faktör analizi sonucunda kişilik özelliklerinden uyumluluk maddelerinin faktör yüklerinin yeterli olmayışından dolayı bu boyut araştırma dışında bırakılmıştır. Bu noktada kişilik özelliklerinden geri kalan dört boyut ile araştırmaya devam edilmesine karar verilmiştir. Yapılan analizler neticesinde kişilik özelliklerinden nevrotiklikle çalışan sesliliği arasında negatif yönde ilişki bulunmuştur. Model sonuçlarına göre sadece nevrotiklik boyutunun çalışan sesliliği üzerinde etkisi olduğu görülmüştür. Analizlerine devam edilen sorumluluk, deneyime açıklık ve dışa dönüklük kişilik özelliklerinin ve öz yeterliliğin ses davranışına etki ettiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca sorumluluk, nevrotiklik, deneyime açıklık ile çalışan sesliliği ilişkisinde iş güvencesizliğinin düzenleyici değişken olarak rolü bulunamamıştır. Kişilik özelliklerinden dışa dönüklük boyutunun ve öz yeterliliğin çalışan ses davranışına etkisinde iş güvencesizliğinin düzenleyici değişken olarak rolü olduğu sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlara göre, iş güvencesizliği yaşanan bir üniversitede dışa dönüklük ve öz yeterlilik düzeyleri yüksek olan akademisyenlerin daha fazla ses çıkartma davranışı gösterecekleri sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan araştırmada devlet ve vakıf üniversitesi çalışanları arasında ses davranışı gösterme eğiliminde fark bulunamamıştır. Bu araştırma, kişilik ve öz yeterlilik gibi bireysel faktörlerin iş güvencesizliği yaşanan bir kurumda çalışanların ses çıkartma davranışını nasıl etkilediğini inceleyen öncü çalışmalar arasındadır. Araştırmanın sonuçları değerlendirilirken hem bireysel özellikler hem de durumsal değişkenler dikkate alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The main subject of this research is to see how much say academics, who have brought new talents to the working life and prepared projects that will turn theory-based studies into practice in the real business world, have in their universities. Five major personality traits and self-efficacy, which are expected to affect academicians' voice behavior, have been included as independent variables in the research model. Another subject of the study is how academics experiencing job insecurity due to economic conditions or unfavorable organizational climate display voice behavior. In this research, the personality traits and self-efficacy factors affecting the voice behavior of academics working at public and foundation universities in Istanbul have been examined. Big five personality traits and self-efficacy were expected to influence employee voice positively. Besides, it was estimated that job insecurity would affect this relationship as a moderator variable. Using a stratified sampling method, 496 academicians in 28 universities, nine of which are state and nineteen of which are foundation, were surveyed. Structural equation modelling was used and the results were analyzed. As a result of the factor analysis, agreeableness items were excluded from the research since the factor loadings were not sufficient. At this stage, the research was carried out with the remaining four factors of the personality traits. As a result of the analysis, it was revealed that neuroticism had a negative effect on employee voice. According to the results, it was observed that only neuroticism dimension had a negative effect on employee voice. It has been concluded that conscientiousness, openness to experience, extroversion and self-efficacy affect the voice behavior. In addition, the role of job insecurity as a moderator variable has not shown a significant relationship between openness to experience, conscientiousness, neuroticism and employee voice. It has been concluded that job insecurity as a moderator variable has a role in affecting extroversion dimension and self-efficacy on employee voice behavior. The results reveal that academicians with high levels of extroversion and self-efficacy tend to speak up more in a university where job insecurity is experienced. On the other hand, in terms of showing voice behavior, no significant difference between state and foundation university employees has been found. This research is among the leading studies examining how individual factors such as personality and self-efficacy affect employee voice behavior in an institution where job insecurity is experienced. Both individual characteristics and situational variables have been taken into consideration when evaluating the results of the research.
Benzer Tezler
- Örgütlerde öz yeterlilik algısı ve performans ilişkisinde kişilik profillerinin düzenleyici rolü ve koçluk hizmeti alan çalışanlar üzerine bir araştırma
The relationship between self efficacy perceptions and performance in organizations and the moderator role of personal profiles. A case study on employee coaching
UMUT AHMET TARAKCI
- Üniversite öğrencilerinde girişimcilik eğiliminin öz-yeterlik ve kişilik özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between entrepreneurial tendency and self-efficacy and personality traits in university students
BEGÜM GÖKÇE GÜNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZHAN BAVLI
- Proaktif kişilik ve vicdani zekânın örgütsel öğrenmeye etkisinde özyeterliliğin aracı rolü
The mediator role of self-efficacy in the effect of proactive personality and consciential intelligence on organizational learning
CAHİDE İREM KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2024
İşletmeÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEN GÜMÜŞTEKİN
- Kişiliğin karanlık yönünün tükenmişlik üzerindeki etkisi
Effects of the dark side of personality on burnout
EMRAH ÖZSOY
- Hastanede çalışan hemşire ve sağlık personeli örnekleminde 'sosyal iyi olma hali ölçeği' ve 'toplulukçu yeterlilik ölçeği' geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Study on reliability and validity of 'social well being scale' and 'community collective efficacy scale' in sample of nurse and healthcare personnel which work in hospital
NİHAN TURĞUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiAnkara ÜniversitesiAdli Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIRIM BEYATLI DOĞAN