İstanbul kent mekânlarında 'Yüksek Sosyete' iletişim ağı ve modernlik halleri, 1856-1896
Network and modernity of 'High Society' in urban spaces of İstanbul, 1856-1896
- Tez No: 626053
- Danışmanlar: PROF. DR. NEŞE GURALLAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 326
Özet
19. yüzyıl İstanbul'unda gerçekleşen değişim ve dönüşümler, ağırlıkla merkezi otoritenin tepeden dayattığı reformist hareketler olarak algılanmıştır. Bu tez ise yaşanan dönüşümü kentli tarafından talep edilen bir modernleşme isteği olarak görmektedir. Bu bağlamda da değişim ve dönüşümler tez çalışmasında modernlik halleri olarak tanımlanmış ve izleri İstanbul kent mekânlarında araştırılmıştır. Edilgen olmayan kentli, yaşadığı çevreyi –ya da kenti- modern hayatın yeni eylemlerinden doğan yeni hayat tarzına uygun hale getirmeye çabalarken kentin modernleşmesinde söz sahibi olmuştur. Kent toplumunda spekülatör ya da sermayedar olarak bilinen banker, sarraf ya da benzeri mesleklerle uğraşan, piyasada güç sahibi oldukları gibi tabii oldukları cemaatlerde öncü / lider olarak görülen, yönetimsel güçleri sayesinde merkezi otorite dışında / yanında olan edilgen olmayan aktör-bireylerden oluşan kentli topluluğu, tez çalışmasında yüksek sosyete olarak adlandırılmıştır. Tanımlı aktörler olarak yüksek sosyetenin modernlik halleri Giddens'a atıfla, tanımlı bir zaman-mekânda -1856-1896 yılları arasında İstanbul kent mekânlarında- gerçekleştirdikleri tanımlı eylemler –temel gündelik hayat etkinlikleri barınma ve çalışma ile rutinlerin bozulduğu sosyal etkinlikler- üzerinden araştırılmıştır. İstanbul'un bir yılında yüksek sosyetenin gerçekleştirmiş olduğu etkinliklerin çeşitliliği, mevsimlerdeki sezonları buna bağlı olarak da aktör-bireylerin gündelik hayatlarını farklılaştırmıştır. Mevsimlerin devingenliğindeki bu özgün durumun varlığına göre biçimlenmiş olan tez çalışmasında gündelik hayattaki farklılaşmalar muhtelif yöntemler kullanılarak araştırılmıştır. Yüksek sosyetenin belirlenmesinde, topluluğun biyografisini oluşturmak olarak tanımlanabilecek maddi bir araştırma yöntemi olan prosopografi kullanılmıştır. Daha sonra, prosopografinin çıktıları olan biyografik sözlük ve iletişim ağından yararlanılarak, gündelik güzergâhlar ya da zaman-mekân izleri haritaları üretilmiştir. Haritalama yönteminin kullanıldığı bu aşamadan sonra da süreli yayınlardan elde edilen enstantanelerden eylemler aracılığıyla eylemin gerçekleştiği yerlerin ya da başka bir deyişle kentsel mekânların biyografileri oluşturulmuştur. Merkezi otorite açısından bakan genel değerlendirmeler yerine gerçek zaman-mekânda, aktörlerin eylemleri üzerinden araştırılan modernlik halleri için birincil kaynaklar olan dönemin ticaret yıllıklarından, süreli yayınlardan ve haritalardan faydalanılmıştır.
Özet (Çeviri)
The changes and transformations that took place in 19th century Istanbul were seen as a desire for modernization rather than reformist movements imposed by the central authority. In this context, changes and transformations have been defined as the states of modernity in the thesis and their traces have been investigated in urban spaces of İstanbul. The non-passive urban citizen has had a say in the modernization of the city while trying to adapt the environment in which he/she lives for the new life style arising from the new activities of modern life. The urban community of non-passive actor-individuals, known as speculators or capitalists in urban society, engaged in banker, sarraf or similar professions, are seen as pioneers / leaders in their communities who are related or not related to the central authority through their administrative powers, was called high society. The state of modernity of the high society as defined actors, with reference to Giddens, was investigated in a defined time-space (urban spaces of Istanbul between the years 1856-1896) through defined activities they took (such as basic daily activities like dwelling, working and also social activities where routines were broken). The diversity of the high society's activities in one year of Istanbul differentiated the seasons and the daily lives of actor-individuals -accordingly to the seasons. In this thesis, which is shaped according to the existence of this unique situation on the seasons, the differences in daily life were investigated by using various methods. In the determination of high society, prosopography, a material research method that can be defined as forming the biography of the community, was used. Then, maps of daily routes or time-space traces were produced by using the biographical lexicon and communication network which are the outputs of prosopography. After this stage in which mapping method was used, biographies of the places or in other words urban spaces where the activities took place were created through the snapshots obtained from periodicals published in the second half of the 19th century. In order to avoid general evaluations primary sources like annuals, periodicals and maps of the period, were researched.
Benzer Tezler
- Yeni kent mekanlarında gündelik hayat: İstanbul'da yaşayan Suriyeli mülteci kadınlar
Everyday life in new urban spaces: Syrian refugee women living in İstanbul
ELİF ŞAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. LÜTFİYE ZEYNEP BEŞPINAR
- Atıl kent mekanının geçici kullanım yaklaşımı ile değerlendirilmesi: Kadıköy, Yeldeğirmeni örneği
An evaluation of urban vacant space through the temporary use approach: A case study of Kadıköy, Yeldeği̇rmeni̇
GÖKŞEN EZGİ BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU ERBAŞ GÜRLER
- Metropolde yaşamak: farklı yaşam eşı̇klerı̇ne bağlı olarak dönüşebı̇len esnek konut ı̇ç mekanları
Flexible residential interiors depending on the different thresholds of the life cycle
CANSIN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENİYE BANU GARİP
- Public art in urban space: The case of Yeldeğirmeni, İstanbul
Kent mekanında kamusal sanat: Yeldeğirmeni, İstanbul örneği
CANSU DEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OLGU ÇALIŞKAN
- Bina-kentsel mekan arayüz özelliklerinin kentsel yaya mekanlarına etkisi
The effect of building-urban space interface features on urban pedestrian spaces
SERAN BURCU ÖZSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiDisiplinlerarası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ŞENER