Türkiye'de sermaye piyasasının geliştirilmesine yönelik düzenlemeler
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 6268
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZİF KUYUCUKLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
iv ÖZET üretim faktörlerinin en önemlilerinden olan sermaye ve dolayısıyla sermaye birikimi, iktisadi kalkınmanın da stratejik unsurlarındandır. Gerçekten iktisadi kalkınma için sermaye birikimi çok önemlidir. Ekonomide tasarruf yapan birimlerle yatırım yapan birimler genellikle birbirinden ayrıdır. Bu yüzden gerekli fonları tasarrufçudan yatırımcıya aktaracak bir düzeneğe gereksinim vardır. Bu da sermaye piyasasıdır. Sermaye piya sası, tasarruf sahiplerinin biriktirdikleri orta ve uzun vadeli fonları, bunları talep eden kişi ve kuruluşlara ak tararak fon akımını sağlar ve sonra da bu fon akımını hız landırır. Sermaye piyasası, orta ve uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasa olarak tanımlanabilir, örgüt lenmiş örgütlenmemiş ve birincil, ikincil olmak üzere çeşitli türlere ayrılabilir. Sermaye piyasasıyla yakından ilgili olan ve onun gibi mali piyasanın bir alt dalı olan para piyasasında, işletmelerin işletme sermayesi ihtiyacı karşılanır. Sermaye piyasasından sağlanan fonlar ise, işletmelerin bina, makina ve tesisat gibi duran varlıklarının finansmanında kullanılır, Dünyada örgütlenmiş, bütün unsurları ile düzenli ve etkin işleyen sermaye piyasaları, sanayileşme ve iktisadi kalkınma ile birlikte ortaya çıkmıştır. İngiltere'de sermaye piyasasına sanayileşmenin ileri aşamalarında ihtiyaç duyulmuş, buna karşılık Kıta Avrupa' sında, sanayileşmenin daha erken aşamalarında sermaye piya sasına ihtiyaç duyulmuş ve sermaye piyasası kurumları oluş turulmuştur.Sermaye piyasasının tarihsel gelişim süreci içinde, sanayileşme hareketinin yaşanmadığı Osmanlı Devletinde de, daha çok para piyasası içinde değerlendirilebilecek bazı sermaye piyasası oluşumlarına rastlanmaktadır. Cumhuriyet dönemindeki gelişmeler ise pek iç açıcı değildir. Sanayileşmenin erken döneminin yaşandığı Cumhu riyetin ilk 30-40 yılında Türkiye'de örgütsüz ve düzensiz de olsa sermaye piyasasına ilişkin kurumlarda kayda değer gelişmelerin olmaması, ancak sanayileşmemiş ve gelişmemiş olmakla açıklanabilir. Türkiye'de planlı dönem öncesinde bir sanayi kurma çabasına girişilmiş, planlı döneme gelindiğinde bu kısmen başarılmış ve artık orta ve uzun vadeli fon talebi artar ken, bir taraftan da bu fonları arz edenlerin fon imkânları fazlalaşmıştır. 1980'lerde ise, bu piyasanın hukuki şartla rının belirlenmesi, konu ile ilgili iktisadi ve mali özen dirmelerin sağlanması aşamasına gelinmiştir. Gerçekten planlı dönemde, bilimsel alanda bir çok çalışmalar yapılmış, bir çok seminerlere, yasa tasarılarına tanık olunmuştur. Ancak bu çalışmalardan bir sonuç çıkma mış, bir sonuç alabilmek için 1980'li yılları beklemek ge rekmiştir. 1980 yılından itibaren yapılan düznlemelerle sermaye piyasasının geliştirilmesi, düzenlenmesi ve denetlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca bu dönemde uygulanan ekonomik ve mali politikalar dolaylı da olsa sermaye piyasasının gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. 1980'den sonra yapılan düzenlemelerle ilk olarak 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu çıkarılmış ve daha sonra Sermaye Piyasası Kurulunun çıkardığı tebliğlerle bu çerçeve kanunun içi doldurulmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu dönemde çıkarılan çeşitli kanunlarla sermaye piyasası dü zenlenmek istenmiştir.vi Sermaye şirketleriyle ilgili çeşitli düzenlemeler yapılmış, menkul kıymetleri halka arz olunan anonim şirket ler diye bir şirket türü yaratılmış ve bu şirketler Sermaye Piyasası Kurulunun denetimine sokularak birtakım avantaj lardan yararlanmaları ve birtakım yükümlülüklere tabi olma ları sağlanmıştır. Bu şirketlere kayıtlı sermayeden yarar lanma hakkı ve tahvil çıkarmayla ilgili avantajlar getiri lerek sermaye piyasasına açılmaları amaçlanmıştır. Sermaye piyasasında kullanılan araçlarla ilgili çok geniş düzenlemeler yapılmış, var olan araçlar daha işlevsel hale getirilirken, Türk sermaye piyasasında daha önce kul lanılmayan yeni araçlar yaratılarak sermaye piyasasında araç arzı yönünden görülen tıkanıklığa bir çözüm bulunmak istenmiştir. Sermaye piyasasının yardımcı kuruluşları yeniden düzenlenmiş, aracı kurumlar disipline sokulmuş, menkul kıymetler yatırım ortaklığı işlevsel hale getirilmiş, menkul kıymetler yatırım fonları kurulmasına olanak tanın mıştır. Menkul kıymetler borsalarıyla ilgili mevzuat düzen lenmiş, Türkiye'nin tek borsası olan İstanbul Menkul Kıy metler Borsasının çalışması sağlanarak sermaye piyasasının geliştirilmesinde önemli adımlar atılmıştır. Bu arada getirilen bir çok vergi kolaylıklarıyla sermaye piyasasının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Sermaye piyasasının denetimiyle ilgili çeşitli dü zenlemeler yapılmış, sermaye piyasası üzerinde denetim, gö zetim ve düzenleme yetkisi olan Sermaye Piyasası Kurulunun kurulması yanında bağımsız dış denetime de olanak sağlana rak sermaye piyasasının güven ve kararlılık içinde çalışma sı amaçlanmaştır.vii Ayrıca bu dönemde uygulanan ekonomik ve mali politi kaların da sermaye piyasasının gelişimi üzerinde olumlu katkıları olmuştur. Sermaye piyasasının geliştirilmesi için yapılan tüm bu düzenlemelerin yanında, yapılması gereken daha birtakım önemli düzenlemeler vardır. Bunlar, ekonomide istikrarı sağlamak, gerekli hukuki düzenlemeleri zamanında yapmak, Türk özel sektörünün sorunlarını bilmek ve buna göre çözüm oluşturmak olarak sayılabilir. Sonuç olarak, 1980*li yıllarda Türkiye'de sermaye piyasası geliştirilmek ve düzenlenmek istenmiş, bunun için de hukuki tedbirlere başvurulmuştur. Ancak hukuki tedbir ler, mevcut iktisadi kalkınma düzeyinde oluşmuş bulunan sermaye piyasasının örgütlenmesi ve denetlenmesini sağla maktan ibaret kalmıştır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Türkiye ekonomisinde kamu iktisadi teşebbüslerinin önemi ve kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesi
Başlık çevirisi yok
DENİZ ÖZUSLU
- Tasarrufların yönlendirilmesinde ve geliştirilmesinde sermaye piyasasının rolü
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM CEM ÖZKÖK
- Özelleştirme -Boyutları, seçilmiş ülkelerde deneyimler ve Türkiye uygulamaları
Başlık çevirisi yok
GÜLSEVİL YILDIZ
- Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde küçük ve orta boyutlu işletmeler açısından istihdam politikaları
Başlık çevirisi yok
REBİİ SAVAŞIR
Doktora
Türkçe
1997
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriDokuz Eylül ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET SÖNMEZ