Geri Dön

Toplumsal hafızanın taşıyıcısı olarak kadınlar: Kişoke Alim ve Çeraşe Tembot romanları örneği

Women as the carrier of social memory: Khyshchokue Alim and Cherashe Tembot's novels

  1. Tez No: 627011
  2. Yazar: HAMİT YÜKSEL
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHAR DEMİR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Adıge/Çerkes, kadın, toplumsal hafıza, Kişoke Alim, Çeraşe Tembot, Adyghe/ Circassian, woman, social memory, Khyshchokue Alim, Cherashe Tembot
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 258

Özet

Tezimizin konusunu Sovyet-Rus Edebiyatı'nın toplumcu gerçekçi olarak Rusça ve Çerkesçe yazan Sovyet-Rus yazarlarından Kişoke Alim ile Çeraşe Tembot'un roman ve öykülerindeki toplumsal hafızanın taşıyıcısı kadınlar oluşturmaktadır. Tezimizde Kişoke Alim'in 7 romanı ile 3 öyküsü, Çeraşe Tembot'unda 6 romanı ile 6 öyküsü olmak üzere 22 eser yorumlayıcı yaklaşımla, ilişkisel türden bir tarama yapılarak incelenmiştir. İncelemede, eserlerdeki toplumsal hafıza üretiminin; kadın, erkek, çocuk, Çerkes/Adıge, Rus, savaş ve ölüm gibi kurucu temalar üzerinden yapıldığı görülmüştür. Bunun yanısıra eserlerde, gerçekte yazarların içinden geldiği toplumdaki toplumsal hafıza ile yazarların kendilerinin oluşturmaya çalıştığı toplumsal hafıza şeklinde inşa edilen, iç içe geçmiş iki toplumsal hafıza olduğu tespit edilmiştir. İç içe geçmiş toplumsal hafıza unsurlarının roman ve öykülerdeki yansımalarına bakıldığında aile, anne, baba, oğul, kız, kaynana, düğün, gelin, aşk, evlilik, kahramanlık, kıyafetler, yiyecek-içecekler, ev, at ve meslekler gibi kültürel hafıza pratiklerininde yer aldığı görülmüştür. İncelemede Çeraşe Tembot'ta, Adıge toplumundaki kültürel hafıza bileşenleri sosyalist sistemi toplumsal hafızaya dönüştürerek var ettikleri sürece yer alırken, Kişoke Alim'de toplumun kendi kültürel bileşenlerinin Adıgelik için var olduğu görülmekte ve Adıge toplumu kendi kültürel bileşenleri ile toplumsal hafızayı oluştururken dönüşüme uğramadan sosyalist sisteme entegre olabilmektedir. Çeraşe Tembot'un öykü ve romanlarında çoğunlukla Sovyet-Rus yaşam düzeni, sosyalist düzen, toplumsal tabakalaşma ve kadın gibi toplumsal ve kültürel hafıza bileşenlerine yer verilirken, Kişoke Alim'de Adıgebze (Çerkesçe), kadın, anne, çocuk, savaş, sürgün, gelenek, din, toplumsal tabakalaşma gibi kültürel ve toplumsal hafıza durakları yer almaktadır. Çeraşe Tembot'un öykü ve romanlarında Adıge habze (gelenek), Adıgelerdeki din olgusu ve Adıge toplumsal yapısı ile geleneksel toplumsal tabakalaşma öznel bir bakış açısıyla olumsuzlanarak gösterilip yer verilirken, Kişoke Alim'de kişisel yorum katılmadan kültürel hafıza bileşenleri olduğu şekliyle nesnel bir yaklaşımla, çoğu yerde iyi, güzel, hoş ve estetik yönleri de vurgulanarak; yani olumlanarak yer verilmiştir. Çeraşe Tembot'un kaleme aldığı arşivlerdeki henüz basılmamış eserlerininde araştırılmasına ihtiyaç olduğu görülmektedir. Kişoke Alim ve Çeraşe Tembot'un romanlarındaki toplumsal hafızanın taşıyıcısı kadınları ele alan herhangi bir çalışmaya Türkiye'de ve Adıge Edebiyatı incelemelerinde rastlanmamış olduğundan, çalışmamızın kadınlara yönelik toplumsal hafıza literatürüne katkı sunduğu söylenebilir.

Özet (Çeviri)

The subject of our thesis is composed of the women who bear the social memory in the novels and stories of the Soviet-Russian writers Khyshchokue Alim and Cherashe Tembot who wrote in Russian and Circassian as a socialist realist of Soviet-Russian Literature. In our thesis, 22 works, which consisted of 7 novels and 3 stories of Khyshchokue Alim and 6 novels and 6 stories of Cherashe Tembot, were analyzed with an interpretative approach using a relational type of research. In the study, it was seen that social memory production in the aforementioned works was based on constitutive themes such as women, men, children, Circassian / Adyghe, Russian, war and death. In addition, in the works it was determined that there were two intertwined social memories: one was the social memories in the society from which the authors came and the other was the social memories that the writers themselves tried to create. When the reflections of the intertwined social memories in the novels and stories are examined, it can be seen that there are cultural memory practices such as family, mother, father, son, daughter, mother-in-law, wedding, bride, love, marriage, heroism, clothes, food-drinks, home, horse and professions. The components of cultural memory in Adyghe society are included in Cherashe Tembot, only when they revive the socialist system and transform it into social memory, while in Khyshchokue Alim, the cultural components of society exist for Adyghe and Adyghe society can integrate itself into the socialist system without transforming its own cultural components . While the stories and novels of Cherashe Tembot mostly include social and cultural memory components such as life of the Soviet system, socialist order, social stratification and women, Khyshchokue Alim's works involve social and cultural memory stops like Adyghebze (Adyghe/ Circassian language), woman, mother, child, war, exile, tradition, religion, social stratification. In the stories and novels of Cherashe Tembot, Adyghe khabze, the religious phenomenon in Adyghe society, Adyghe social structure and their traditional social stratification are subjectively presented and disconfirmed, while in Khyshchokue Alim, cultural memory compenents are objectively presented without any personal interperatation and affirmed. Even in most places, their beautiful, pleasant and aesthetic aspects are emphasized. The unpublished works of Cherashe Tembot in archives should also be studied. Since we did not find any study on women carrying social memory in the novels of Khyshchokue Alim and Cherashe Tembot in Adyghe Literature studies in Turkey, it can be said that our study contributes to the literature on social memory for women.

Benzer Tezler

  1. Bîra civakî di kilamên Dengbêj Şakiro da

    Dengbêj Şakiro'nun kılamlarında toplumsal hafıza

    TÜRKAN TOSUN

    Doktora

    Kürtçe

    Kürtçe

    2023

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl Üniversitesi

    Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CANSER KARDAŞ

  2. Kırşehir'den derlenen masallardaki kelimelerin anlam iyileşmesi ve anlam kötüleşmesi bakımından incelenmesi

    Investigation of the words in the tales collected from Kırşehir in terms of meaning amelioration and meaning degeneration

    PELİN YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MAHMUT SARIKAYA

  3. Le changement de noms de villages comme reproduction de l'état-nation : le cas de Mardin

    Ulus-devletin yeniden üretilmesi olarak köy isimlerinin değiştirilmesi: Mardin örneği

    TUĞBA HAMARAT

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2022

    Kamu YönetimiGalatasaray Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FEYZA AK AKYOL

  4. Miyazaki sinemasında kültürel imgelerin temsili ve mekansal kurgusu

    Representation and spatial organisation of cultural images in Miyazaki cinema

    ŞULE SİNEM SÜRDEM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MimarlıkGazi Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP ULUDAĞ

  5. Toplumsal bellek ve sahte-belgesel

    Collective memory and mock-documentary

    FATİH SARAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİHA ELİF DEMOĞLU