Bîra civakî di kilamên Dengbêj Şakiro da
Dengbêj Şakiro'nun kılamlarında toplumsal hafıza
- Tez No: 782249
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CANSER KARDAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Dengbêj Şakiro, Toplumsal Hafıza, Dengbêjlik, Sözlü Tarih, Kilam, Folklor, Dengbêj Şakiro, Collective Memory, Oral History, Kilam
- Yıl: 2023
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 351
Özet
Toplumsal hafıza çalışmaları toplumda iz bırakmış önemli toplumsal olayları, travmaları, ötekileştirilmiş kimlikleri ve alternatif tarihi anlamak açısından önemli çalışmalardır. Yazılı kültüre geçemeyen toplumların sözlü ürünlerinde toplumsal hafızaya dair önemli veriler bulunmaktadır. Kürtler de hafızalarını diri tutabilecek resmi bir tarih yazım imkanına sahip olamadıklarından, hafızalarını diri tutmak amacıyla sözlü kültür ürünlerinden faydalanmışlardır. Bu sözlü ürünlerin en önemli taşıyıcısı konumunda da dengbêjler yer almaktadırlar. Özellikle 20. yüzyılda yaşanan tarihi olayların halkın gözünden nasıl görüldüğünü anlamak amacıyla sözlü ürünlerin hafıza açısından incelenmesi önem arz etmektedir. Resmi bakış açısının etkisi olmadan tarihi olayları konu edinen en önemli malzemeler dengbêj kilamlarıdır. Bu kapsamda çalışmamızda Dengbêj Şakiro'nun kilamlarında toplumsal hafızanın izleri incelendi. Bu kilamların büyük çoğunluğunun içeriğini yakın tarih diyebileceğimiz Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan önce ve sonra yaşanan gelişmelerin yer aldığı olaylar oluşturmaktadır. Bu dönemde yaşanan isyan, çatışma, savaş, travma ve diğer toplumsal olaylardan bahseden kilamlar seçilmiş ve onlar üzerinde çalışılmıştır. Çalışmanın amacı kilamlardaki tarihi olaylar ışığında toplumsal hafızanın izlerini tespit etmektir. Hafızanın boyutunun anlaşılabilmesi için kilamların söylenmesine sebep olan o dönemin koşullarından da söz edilmiştir. Ayrıca yazılı ve sözlü kaynaklar ışığında kilamlara konu olan olaylar, kişiler, mekanlar ve toplumsal gruplardan bahsedilmiş, bu kilamlar toplumsal hafızayı oluşturan ilkeler çerçevesinde analiz edilmiştir. Sonuç olarak hafızanın taşıyıcısı dengbêjlerden biri olan Dengbêj Şakiro'nun kilamlarında önemli tarihi ve toplumsal olaylardan bahsettiği, ortak bir hafızanın oluşmasına katkı sağladığı görülmüştür. Sözlü kültürün ürünü olan bu kilamlar sayesinde alternatif bir tarih anlayışı geliştirildiği, kilamlar ile toplumsal hafıza arasında güçlü bir ilişkinin olduğu tesbit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Studies on collective memory are important for an understanding of important social events, traumas, marginalized identities and alternative history. Oral narratives have important information regarding collective memory in the societies that do not have a written culture. As the Kurds did not keep a written record of their history, they benefited immensely from the products of oral culture in order to keep alive their collective memory. Dengbêjs are the primary agents of Kurdish oral performances. Especially to understand the way in which the historical events in the 20th century have been viewed by Kurds, it is important to examine their oral culture from the point of view of memory. The songs of dengbêjs are primary sources for the study of history far from the effects of official narrative. This thesis examines Dengbêj Şakiro's songs as reflections of Kurdish collective memory. The majority of these songs pertain to events that took place before and after the establishment of the Turkish Republic. The pieces about revolts, conflicts, wars, trauma and other social events are the focus of this dissertation. The aim of the study is to trace collective memory in the light of historical events as reflected in specific songs performed by Dengbêj Şakiro. In order to understand the effect of memory, the conditions of the period that gave way to the composition of these songs are also investigated. Moreover, in light of written and oral sources; events, places and social groups that are the topic of songs are examined. These performances are analyzed within the framework of the principles that make up the collective memory. This dissertation argues that Dengbêj Şakiro narrates important historical and social events in his songs and contributes to the formation of a Kurdish collective memory. It is concluded that an alternative understanding of history is formed through Kurdish oral culture, and that there is a strong relationship between songs and collective memory.
Benzer Tezler
- Anaerobic co-treatability of olive mill waste waters and domestic waste water
Zeytinyağı imalathanesi atık suları ile evsel atık suların anaerobik birlikte arıtılabilirliği
AHMET AVNİ ATAYOL
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Çevre Mühendisliğiİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYSUN SOFUOĞLU
PROF. DR. ŞEBNEM HARSA
- Bira posasının silolanması ve süt sığırı rasyonlarında kullanılma olanakları ile süt verimine ve süt kalitesine etkisi üzerine bir araştırma
Research on TAE usage of WBG silage in the dairy cow rations: Silage conditions and effects on the milk yield and quality
BAHRİ IŞIK
- Bira posası slajlarında katkı masddesi olarak laktik asit bakterileri ve tahıl kullanımının kalite üzerine etkileri
Effects of the usage of bacterial inoculant and grains on the quality of ensiled wet brewers grains
MURAT SERDAR ERMAN
- Decision making implications for a selected echelon in the beer game
Bira dağıtım oyununda seçilen bir tedarik zinciri kademesi için karar oluşturma tavsiyeleri
MERT EDALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiBoğaziçi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN YAŞARCAN
- Bira pastörizasyon prosesi için inovatif yöntemler geliştirilmesi
Developing innovative methods for beer pasteurization process
OZAN KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gıda MühendisliğiAnkara ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH ERDOĞDU