Klinik olan ve klinik olmayan yetişkin örneklemlerinde algılanan ebeveynlik biçimleri ile depresyon arasındaki ilişkide şema modlarının aracılık rolü
Mediating role of schema modes in the relationship between perceived parenting styles and depression in clinical and non-clinical adult samples
- Tez No: 627469
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR KÖSE KARACA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Bu araştırmada, yetişkin bireylerde algılanan ebeveynlik biçimlerinin depresyonla olan ilişkisinde şema modlarının aracılık rolü yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak incelenmiştir. Bu amaçla klinik olan ve klinik olmayan iki farklı örneklem oluşturulmuş ve bu örneklemlerden elde edilen veriler literatür ışığında tartışılmıştır. Araştırmanın klinik örneklemi yaşları 18 ile 65 arasında değişen 629 kişi (%71.1 kadın; yaş ortalalaması: 39.22), klinik olmayan örneklemi ise yaşları 18 ile 65 arasında değişen 589 kişiden (%79.9 kadın; yaş ortalaması: 28.25) oluşmaktadır. Katılımcılara, gönüllülük esasına dayalı olarak, Demografik Bilgi Formu, Young Ebeveynlik Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Young Şema Mod Ölçeği uygulanmıştır. Klinik örneklemde yer alan katılımcılara bu ölçeklere ilaveten SCL 90-R Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü etik kurulundan onay alınmıştır. Yapılan çalışmada, klinik olan ve klinik olmayan yetişkin örneklemlerinde algılanan anne ve baba ebeveynlik biçimlerinin ayrı ayrı olarak depresyon ile ilişkisine şema modlarının tümden aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Klinik olan ve klinik olmayan örneklemlerde anne ve baba ebeveynlik biçimleri, depresyon ve şema modları arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla klinik olan ve klinik olmayan örneklemlerde anneden ve babadan algılanan olumsuz ebeveynlik biçimi arttıkça şema modlarının da arttığı bu yolla depresyon düzeyinin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Klinik olan ve klinik olmayan örneklemlere ait modellerde yer alan algılanan anne-baba ebeveynlik biçimleri, şema modları ve depresyon arasındaki ilişkilerin düzeylerinin benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Her iki örneklemde de algılanan baba ebeveynlik biçimlerinin, algılanan anne ebeveynlik biçimlerine göre şema modlarının daha önemli bir belirleyicisi olduğu saptanmıştır. Ayrıca, her iki örneklemde baba ebeveynlik biçimlerinin anne ebeveynlik biçimlerine göre depresyon ve şema modları ile daha fazla ilişki gösterdiği bulgulanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular alanyazına göre değerlendirmiştir. Elde edilen sonuçlara göre öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the mediating role of schema modes in the relationship of perceived parenting styles with depression in adult individuals was examined using structural equation modeling. For this purpose, two different clinical and non-clinical samples were created and the data obtained from these samples were discussed in the light of the literature. The clinical sample of the study consisted of 629 people (71.1% women; mean age: 39.22) aged between 18 and 65 years, while the non-clinical sample consisted of 589 people (79.9% women; average age: 28.25) aged between 18 and 65 years. Demographic Information Form, Young Parenting Scale, Beck Depression Scale and Young Schema Mode Scale were applied to the participants on a voluntary basis. In addition to these scales, SCL 90-R Scale was applied to the participants in the clinical sample. Approval was obtained from the ethics committee of Istanbul Arel University Institute of Social Sciences for conducting the research. In the study, it was concluded that schema modes were full mediated in the clinical and non-clinical adult samples to the relationship between mother and father perceived parenting styles with depression. In clinical and non-clinical samples, there was a statistically significant positive relationship between mother and father parenting styles, depression and scheme modes. Therefore, it was concluded that as the negative parenting style perceived from the mother and father in clinical and non-clinical samples increases, the scheme modes also increase and the level of depression increases. It was found that the levels of relationships between perceived parenting styles, schema modes and depression in the models of clinical and non-clinical samples are similar. In both samples, it was found that perceived father parenting styles were a more important determinant of schema modes than perceived mother parenting styles. In addition, it was found that father parenting styles were more associated with depression and schema modes than mother parenting styles in both samples. The findings obtained from this study were evaluated according to the literature. Suggestions are presented according to the results obtained.
Benzer Tezler
- Klinik olan ve klinik olmayan yetişkin örneklemlerinde, ebeveynlik biçimi alanları ve kaygı ilişkisinde, erken dönem uyumsuz şema alanlarının aracılık rolleri
The mediator role of early maladaptive schema domains in relationship between parenting styles and anxiety in clinical and non-clinical adult samples
MUSTAFA GÜRSOY
Doktora
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR KÖSE KARACA
- Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri'nde 2018-2019 yılları arasında tedavi edilen nötropenik bakteriyemik olan hastalar ile olmayanların karşılaştırılması ve 2010-2019 yılları arasında değişen gram negatif bakteriyemi etiyolojisinin, epidemiyolojisinin, antibiyotik direnç mekanizmalarının araştırılması
A comparison of bacteremic and non-bacteremic neutropenic patients treated at Hacettepe University Hospitals between 2018-2019 and an investigation of changing gram negative bacteria etiology, epidemiology and antibiotic resistance mechanisms between 2010-2019
ÇAĞLAYAN MERVE AYAZ CEYLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik MikrobiyolojiHacettepe ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT AKOVA
- Trauma, dissociation and time perception
Travma, disosiasyon ve zaman algısı
MEHPARE SELCAN KAYNAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALEV ÇAVDAR SİDERİS
- Sağlık inanç modeli çerçevesinde psikolojik sorunlar için yardım arama ve damgalama: OKB örneği
Help-seeking and stigmatization for psychological problems in the framework of the health belief model: The example of OCD
TUĞÇE ORMANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Depresyon hastalarında beslenme ile ilintili kan çinko ve bakır düzeylerinin değerlendirilmesi
Zinc and copper levels in blood between the depressive patients related with nutrition
KÜBRA YURTSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme Bilimleri Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜLHAN SAMUR