Eski Uygurca Maitrisimit Nom Bitig'in dili
Language of Old Uyghur Maitrisimit Nom Bitig
- Tez No: 628069
- Danışmanlar: PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Toharcadan Türkçeye çevrilmiş dinî bir metin olan Maitrisimit Nom Bitig, kolofon kayıtlarında yer alan bir tarih bilgisi olmaması sebebiyle araştırmacılar tarafından dil özelliklerine göre tarihlendirilmiş ve çoğunlukla erken tarihli Budist Uygur metinleri içerisinde ele alınmıştır. Bu çalışmada Maitrisimit Nom Bitig'in, Eski Uygurca metinlerde yer alan genel dil özelliklerinin gösterilmesi yanında metnin ayırt edici dil özelliklerinin tespit edilmesi amaçlanmış ve bu doğrultuda Türk dil tarihi içerisindeki yeri ile ilgili bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Ele alınan fonolojik ve morfolojik özellikler başta Türk Runik harfli metinler ile Uygurca yazmalar olmak üzere tarihî Türk yazı dillerindeki şekilleri itibariyle değerlendirilmiş ve bundan hareketle de metindeki bazı özelliklerin bir diyalekt yansıması olduğu, bazılarının ise metnin eskicil ve yenicil dil özelliklerine işaret ettiği gösterilmiştir. Maitrisimit Nom Bitig'in erken tarihli olduğu bilgisine ek olarak metnin sergilediği ayırt edici bu dil özellikleri ile Eski Uygurca metinler arasında bir ara eser olma özelliği taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Maitrisimit Nom Bitig, a religious text translated from Tocharian into Turkish, is dated by researchers according to linguistic characteristics due to the lack of historical knowledge in the colophon records and is mostly evaluated in early dated Buddhist Uyghur texts. In this study, besides showing the general language features of Maitrisimit Nom Bitig in texts written in Old Uyghur Turkish, it was aimed to determine the distinctive language features of the text and in this direction, it was tried to achieve a conclusion about its place in Turkish language history. The phonological and morphological features was discussed in terms of their form in historical Turkish languages, especially texts written Turkish runic letters and Uyghur manuscripts, and it was shown that some of the features in the text were a dialect reflection, while some have been shown to refer to the text's oldish and newish language features. In addition to the knowledge that the Maitrisimit Nom Bitig is early dated, it was concluded that the text had the characteristic of being an intermediate between these distinctive language features and texts written in old Uyghur Turkish.
Benzer Tezler
- Eski Türkçede sayılar: Yapısal ve anlamsal bir yaklaşım
Numbers in old Turkic: Structural and semantic approach
ARDA KARADAVUT
Doktora
Türkçe
2020
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT GÜL
- Eski Uygurca Maitrisimit'te iyiliği ve kötülüğü temsil eden kavramlar
Concepts representing goodness and evil in the Old Uyghur Maitrisimit
GÜLŞAH YUVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAĞFİRET YUNUSOĞLU
- Eski Uygurca Maitrisimit'te ikilemeler (Kumul nüshası)
Reduplications in the old Uyghur Maitrisimit (Copy of kumul)
SÜMBÜL BEGÜM YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimBeykent ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAĞFİRET KEMAL YUNUSOĞLU
- Eski Türkçede ünlülere bağlı ses değişmeleri
Phonetic changes depend on the vowels in old Turkish
ELİF BULAMADIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN ÖZGÜR
- Klasik öncesi Uygur Türkçesi metinlerinden Maitrisimit'in paleografik özellikleri
Paleographic features of pre-classic Uighur Turkish text: Maitrisimit
ELİFE BOZKURT
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
PROF. DR. JENS PETER LAUT