Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kültür ve miras öğrenme alanına yönelik sınıf içi uygulamalarının incelenmesi
Analyzing the in-class practices of social studies teachers regarding the culture and heritage theme
- Tez No: 628163
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET AKPINAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Sosyal bilgiler eğitimi Türk kültürünün korunması ve geliştirilmesi gerektiğinin farkında olan; tarih bilimi sayesinde geçmişin izlerini bilerek bugünü ve geleceği yorumlayabilen; milli bilinç ve kimlik sahibi bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amacın gerçekleştirilmesinde kültürel içeriğin yanı sıra tarihsel içerikle zenginleştirilen Kültür ve Miras öğrenme alanına önemli bir misyon yüklenilmiştir. Öğrenme alanı kapsamındaki kültürel ve tarihsel içerik, programın temel amaçlarına hizmet edecek biçimde verilse dahi, mevcut programın beklentilerinin karşılanması sosyal bilgiler öğretmenlerinin programı uygulamadaki başarısıyla doğru orantılı olacaktır. Bireylere öğretim programının öngördüğü davranış ve yeteneklerin kazandırılmasında, nitelikli öğrenme-öğretim yaşantılarının oluşturulmasında ve toplumun tarihi ve kültürel kodlarının aktarımında öğretmenler önemli roller üstlenmektedir. Bu durum, öğretmenlerin kültürel ve tarihsel içeriğe yönelik öğretim faaliyetlerinin nasıl olduğunun araştırılması ve uygulama sahasında yaşanan sorunlar varsa bu sorunlara neden olan etkenlerin saptanarak, öğretmen beklentileri doğrultusunda çözüm yollarının bulunması gerekliliğini de ortaya çıkarmaktadır. Bu araştırmanın amacı 5, 6 ve 7. Sınıf düzeyinde Kültür ve Miras öğrenme alanı kapsamında sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf içi uygulamalarını incelemek ve bu öğrenme alanı kapsamındaki ünitelerin öğretimine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini ve öğretim sürecinde karşılaştıkları sorunları ortaya koymak şeklinde belirlenmiştir. Yapılandırılmamış gözleme dayalı durum çalışması şeklinde tasarlanan çalışma, 2018-2019 eğitim ve öğretim yılı güz döneminde Trabzon ili, Ortahisar ve Akçaabat ilçelerinde 3 ayrı devlet okulunda görev yapan 6 sosyal bilgiler öğretmeni ile yürütülmüştür. Araştırmada yapılandırılmamış gözlemler aracılığıyla, öğretmenlerin 121 saat sınıf içi uygulamaları incelenmiş olup çalışmaya derinlik kazandırmak amacıyla öğretmenlerin kültürel ve tarihsel içeriğin öğretimine ilişkin görüşleri ile öğretim sürecinde karşılaştıkları sorunlar yarı yapılandırılmış mülakatlar yoluyla ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Araştırmada yapılandırılmamış gözlemlerden elde edilen verilerin, genel bir çerçevede tümevarımsal anlayışla içerik analizi yapılmış olup tablolaştırılmıştır. Mülakatlardan elde edilen veriler ise NVivo 10 programı kullanılarak analiz edilmiş olup modeller ve tablolar halinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin içeriğin çok yoğun ve soyut olması nedeniyle diğer öğrenme alanlarına göre en fazla Kültür ve Miras öğrenme alanında sorun yaşadıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin 5, 6 ve 7. Sınıf düzeyindeki kazanımları, programda belirtilen açıklamalar doğrultusunda yeteri kadar kazandıramadıkları; yakın çevreden hareketle Türk kültürünü ve tarihi şahsiyetleri yeterince tanıtamadıkları; tarihsel çevre ile tarihi olayları ilişkilendiremedikleri tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan araştırmada, öğretmenlerin derse giriş ve sonuç etkinliklerini düzenli olarak uygulamadıkları; yapılandırmacı anlayışa uygun yöntem ve tekniklere yönelik olumlu tutumlara sahip olmalarına karşın zaman sorunu yaşamaları ve izin prosedürlerinden dolayı anlatım ve soru-cevap dışında alan gezisi, yaratıcı drama ve sözlü tarih gibi yöntem ve teknikleri kullanamadıkları; içeriğe uygun harita, tarih şeridi gibi materyaller ile etkinlik ve tamamlayıcı ölçme-değerlendirme tekniklerinden yeteri kadar yararlanmadıkları; Kültür ve Miras öğrenme alanının temel amaçları hakkında farkında olmalarına karşın bu öğrenme alanı ile ilişkilendirilen beceriler hakkında kısmi bilgiye sahip oldukları ancak bu becerilerin nasıl kazandırılacağı konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve sınıf içinde bu becerilere yönelik öğrencilerin aktif olacağı beceri öğretimi temelli etkinlikler gerçekleştiremedikleri sonucuna ulaşılmıştır. 7. Sınıf seviyesinde derse giren öğretmenlerin, Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecinden itibaren yaşanan gelişmelerin kronolojik olarak ele alınmamasından; 6. Sınıf seviyesinde derse giren öğretmenlerin, Türk tarihinde yaşanan önemli olayların birbiriyle bağlantılı ve kronolojik olarak sunulmamasından; 5. Sınıf seviyesinde derse giren öğretmenlerin ise en fazla İlkçağ uygarlıklarıyla ilgili içeriğin yoğun ve öğrenci seviyesinin üstünde olmasından dolayı programdan kaynaklanan ve ayrıca öğretim materyali kaynaklı birtakım sorunlarla karşılaştıkları belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler ışığında, Kültür ve Miras öğrenme alanı kapsamındaki kazanımların öğretmenler tarafından doğru algılanabilmesi için MEB tarafından öğretim programında kazanımlara ilişkin açıklayıcı yönergelere ve rehber materyallere daha fazla yer verilmesi ve öğretmenlerin beceri öğretimi temelli etkinlik geliştirmeleri için teşvik edilmesi önerilebilir.
Özet (Çeviri)
Social studies education aims to raise individuals with national awareness and identity, who are aware of the need to preserve and develop Turkish culture and who can interpret the present and the future by knowing the traces of the past thanks to the science of history. To achieve this objective, an important mission is given to Culture and Heritage theme which is enriched by historical context as well as the cultural context. Even if the cultural and historical content within the scope of the the thema is given to serve the main objectives of the program, meeting the expectations of the current program will be directly proportional to the success of the social studies teachers in implementing the program. Undoubtedly, teachers play important roles in acquiring individuals with the behaviors and abilities envisaged by the curriculum, transferring the cultural codes of the society and creating qualified learning-teaching experiences. This situation also reveals the need to find solutions if there are problems in the field of application and research of teachers' instructional activities for cultural and historical content by determining the factors causing these problems, in line with the expectations of teachers. In this context, the aim of this research was set as analyzing the in-class practices of the social studies teachers from the aspects of context and skill regarding the Culture and Heritage theme at the levels of 5th, 6th and 7th grades and revealing the problems faced by the social studies teachers regarding this theme. Designed as a case study based on the unstructured observation, this study was conducted with 6 social studies teachers working in 3 separate state schools in province and districts of Trabzon in the 2018-2019 academic year fall term. In the research, 121-hour in-class practices of the teachers were observed through the semi-structured observations and the opinions of the teachers and problems faced by them regarding the teaching of cultural and historical context were presented through interviews with the aim of bringing some profoundness to the study. Context analysis was conducted on the data obtained from unstructured observations with an inductive approach within a general framework and presented in tables. The data obtained from interviews were analyzed using the NVivo 10 program and presented as models. At the end of the research, it was determined that the teachers have the awareness of the main objectives of the Culture and Heritage theme and they face problems mostly in the Culture and Heritage theme since the context is intense and abstract. It was determined that the teachers cannot bring the learning outcomes of the levels of 5th, 6th and 7th grades enough in line with the instructions stated in the program; cannot introduce the Turkish culture and historical figures based on the immediate environment and cannot associate the historical environment to historical events. It was detected that teachers do not perform the beginning and concluding activities of courses regularly; cannot use the methods and techniques, other than lecturing and question-answer method, such as field trip, creative drama and oral history since they cause timing problems and have many permission procedures although the teachers have positive attitudes towards the methods and techniques following the constructivist approach and they cannot make use of relevant materials such as maps and timelines, activities, and complemental assessment and evaluation techniques. Also, it was understood that the teachers have partial knowledge on the skills associated with Culture and Heritage theme and on some theme-specific skills; however, they do not have enough knowledge on how to bring these skills and they cannot perform activity-based in-class practices through which students get active regarding these skills. It was seen that some problems resulting from the program itself and some material-based problems are faced by the teachers teaching at the level of 7th grade because developments existing as of the foundation of Ottoman Empire are not approached chronologically; teachers teaching at the level of 6th grade because the important events existing in the Turkish history are not presented as associated with each other and chronologically; teachers teaching at the level of 5th grade mostly because the context of the ancient civilizations is intense and above the student level. In light of the research result and opinions of the teachers, some suggestions were made.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler 7. sınıf kültür ve miras öğrenme alanının sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri açısından analizi
Analysis of social sciences 7th grade culture and heritage learning field from the opinions of social science teachers
HÜLYA GÜVENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP DÜNDAR
- Özel yetenekli öğrencilerin ortaokul tarih dersi öğretim programına yönelik görüşleri ve kültürel miras konuları örnekleminde özel yeteneklilere yönelik bir zenginleştirilmiş öğretim deseni geliştirilmesi
Gifted pupils' views on the secondary school history curriculum and the development of an enriched teaching design for gifted pupils within the context of cultural heritage issue
MEHPİKER DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN ŞENŞEKERCİ
- Sosyal bilgiler öğretiminde 5 ve 6. sınıf kültür ve miras öğrenme alanlarında sanal müze kullanımına yönelik öğretmen görüşleri
Teacher's opinions on the use of virtual museums in 5th and 6th grade culture and heritage learning areas in social studies teaching
HATİCE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN AYNUR YILMAZ
- Sosyal bilgiler dersinde web 2.0 araçlarıyla tasarlanmış materyallerin kullanımının, öğrencilerin akademik başarılarına, derse yönelik tutumlarına ve motivasyonlarına etkisi
The impact of using materials designed with web 2.0 tools in social studies classes on students' academic achievement, attitudes towards the course, and motivation
KÜBRA MELİS AVCU
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÇAKAR ÇELİK
- Sosyal bilgiler derslerinde oyunlaştırma
Gamification in social studies courses
MERT MUSTAFA AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİN ORUÇ