Osmanlıdan günümüze sıbyan mektepleri üzerine halk bilimsel bir inceleme
A folkloric research about Ottoman primary (sibyan) school from Ottoman to present
- Tez No: 628308
- Danışmanlar: PROF. DR. AYNUR KOÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Dönemi, Sıbyan mektebi, Halk Bilimi, Âmin Alayı, Geçiş dönemi, Ottoman Period, Sıbyan Schools, Folklore, Âmin Pageants, Transition Period
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Osmanlı Dönemi sıbyan mektepleri hem Türk eğitim tarihi hem de kültür mirası açısından oldukça önemlidir. Sıbyan mektebine başlanmadan önce, mektebe başlarken ve mektep döneminde uygulanan birçok âdet ve uygulamalar mevcuttur. Çocuğun hayatındaki geçiş dönemlerinden biri olan okula başlama sürecinde gerçekleştirilen bu âdet ve uygulamalar, yakın tarihte yaşamış olan pek çok değerli ismin hatıralarında yer alarak günümüze kadar ulaşmıştır. Bu bağlamda, araştırmalara Osmanlı Dönemi Sıbyan mektebi uygulamalarından bir kısmının hâlihazırda yaşatıldığı“Diyanet İşleri Başkanlığı 4-6 Yaş Kur'an Kursu”projesinden seçilen pilot bölgeler ile Müftülük izniyle eğitim vermekte olan bazı sıbyan mektepleri ve Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı dini ağırlıklı eğitim veren okul öncesi kurumlar da dâhil edilmiştir. Bu incelemede, Osmanlı ve günümüz sıbyan mekteplerindeki uygulama ile âdetler Halk Bilimi çerçevesinde değerlendirilerek bilgiler verilecektir. Beş ana bölümden oluşan çalışmanın giriş bölümünde; Osmanlı sıbyan mektepleri, günümüz sıbyan mektepleri, 4-6 yaş Kur'an kursları ve sıbyan mektebi muallimlerinden Ali bin Hüseyin ve eseri“Tarîkü'l-Edeb”hakkında bilgiler sunulacaktır. Birinci bölümde, İslami eğitim, Osmanlı Dönemi sıbyan mektepleri ile günümüz 4-6 Yaş Kur'an kursları hakkında genel bilgiler verilecektir. İkinci bölümde ise,“Mektep Öncesi”ana başlığı ile“Mektep Öncesi Hazırlıklar”,“Mektebe Başlama Yaşı”ve“Mektep Öncesi Uygulamalar”başlıklı konularda bilgiler sunulacaktır. Üçüncü Bölümde,“Mektep Dönemi”başlığı altında sıbyan mekteplerine ait fiziksel özeller ve şartlar ile“Âmin Alayı”merasimi uygulamaları hatıralarla birlikte ele alınacaktır Ayrıca bu bölümde“Mektebe başlama”ile“Mektep Dönemi”esnasındaki inanış, âdet ve uygulamalar başlıklar halinde anlatılacaktır. Bu bilgilere ek olarak sıbyan mekteplerinde görülen derslerle ödül ve cezalara da yer verilecektir.“Sıbyan Mekteplerine Günümüz Yaklaşımı”ana başlıklı Dördüncü bölümde ise, bugün ilgili Müftülük onayıyla eğitim vermekte olan sıbyan mektepleri ve Diyanet İşleri Başkanlığı 4-6 Yaş Kur'an kursları hakkında ayrıntılı bilgiler sunulacaktır. Beşinci son bölümde ise, yine bu kurumlardaki âdet ve uygulamalar detaylı olarak anlatılacaktır.
Özet (Çeviri)
Ottoman Sıbyan (Primary) Schools are very important in terms of both Turkish educational history and cultural heritage. There are many folk customs and practices before, during and after these Sıbyan Schools. These customs and practices performed in the beginning period of school which is one of the transition periods in the child's life, have survived by taking part in the memories of many important figures who lived in more recent times. For this reason, the pilot regions selected from the project called“Presidency of Religious Affairs Quran Courses for Children 4-6 ages”and Sıbyan Schools providing education with the permission of the Office of Mufti, where some of the Ottoman Sıbyan School practices are still alive and Preschool institutions providing religious-intensive education under the Ministry of Education have been also included in the research. In this study, there will be information about the practices and customs in the Ottoman and modern day Sıbyan Schools in addition to the evaluations from a folkloric perspective. In the introduction part of the study which consists of five main chapters, there will be information about the Ottoman Sıbyan Schools, modern day Sıbyan Schools, 4-6 year old Quran courses and Ali bin Hüseyin, one of the teachers of Sıbyan Schools and his work“Tarîkü'l-Edeb”. In the first chapter, general information about education, Islamic education, information about the Ottoman Sıbyan Schools and information about the Qur'an courses for 4-6 years olds will be mentioned. In the second part the practices and customs of the Ottoman Sıbyan Schools will be mentioned under the subtitles of“Preparations for School”and“Pre-School Practices”together with memories. In the third chapter,“School Period”, school structure, the physical characteristics of the school and the starting ceremony of the school called 'Amin Pageants' practices will be discussed together with the memories. Then, ritual practices that used to be performed when the students started school will be mentioned. In the fourth chapter titled“Today's Sıbyan School Practices”, there will be detailed information about the Qur'an courses for 4-6 years olds and Sıbyan schools which are currently providing education with the approval of the relevant Office of Mufti. In the last chapter the practices in these institutions will be explained in detail.
Benzer Tezler
- Eminönü'ndeki vakıf kültür mirası hayrat eserleri ve korunmaları için öneriler
Waqf cultural heritage in eminönü and proposals for its conservation
NURCAN SEFER
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY
- Sosyolojik açıdan günümüz Sıbyan mektepleri (Rize ili örneği)
Sociological review of today's religious kindergarten schools(Example of Rize province)
TUBA KAYA
- Osmanlı Sıbyan mektebi geleneğinin 20. yüzyıl Batı Trakya'sına yansımaları: 1923-1980 yılları arası batı Trakya azınlık ilkokullarında geleneksel eğitim
The reflection of the Ottoman Sibyan (Primary) school tradition in the 20th century western Thrace: traditional education in minority primary schools in Western Thrace between 1923-1980
NEMPIE RASIT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. FATMA BETÜL ARGIT
- Salnamelere göre 19. yüzyılın son çeyreğinde Trabzon vilayeti
Examination of Trabzon province in the last quarter of the 19th century on the basis of Almanac the time
EBRU ESER
- Tanzimat'tan günümüze eğitimde alanında yapılan reformlar
Reforms in the field of the present reforms in education
AYBALA ERDOĞAN ELÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAtılım ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ÜLKER