Âşık Binali Kılıç hayatı-sanatı-eserleri
Binali Kılıç's life–art and works
- Tez No: 628890
- Danışmanlar: PROF. DR. AKİF ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ağrı, Âşıklık Geleneği, Âşık Binali Kılıç, Ağrı, Minstrel Traditional, Âşık Binali Kılıç
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 873
Özet
Halk edebiyatının bir kolu olan âşık edebiyatı, İslâmiyet'ten önce ozan–baksı geleneğine dayanmaktadır. İslâmiyet'in Türk dünyasında kabul edilmesiyle Türkler, eski inançlarını İslâmî bir forma dönüştürerek devam ettirmişlerdir. İslâmiyet'ten sonra ozan–baksı geleneği dinî–tasavvufî düşünce ve yaşama biçimiyle birleşerek yeni bir şair tipini ortaya çıkarmıştır. 15. yüzyıl ortalarında“ozan–baksı”lar“âşık”adı ile anılmaya başlamıştır. Sözlü edebiyatın bir ürünü olan âşık edebiyatı 16. yüzyılda ilk örneklerini vermiştir. Âşık edebiyatı, 17. ve 19. yüzyılda hem verdiği ürünlerle hem de yetiştirmiş olduğu birçok âşıkla en verimli dönemlerini yaşamıştır. Geçmişten günümüze kadar âşıklık geleneği geniş coğrafyalara yayılmış ve birçok insanın hayatına nüfuz etmiştir. Bu geleneği yaşatan şehirlerden biri de Ağrı'dır. Köklü bir tarihi olan Ağrı önemli âşıklar yetiştirmiş ve geleneği yaşatarak günümüze kadar ulaştırmıştır. Ağrı âşıklık geleneği içinde yetişen âşıklardan biri de Âşık Binali Kılıç'tır. İki binin üzerinde şiiri bulunan Âşık Binali Kılıç Ağrı âşıklık geleneğinin önemli temsilcilerinden biridir. Bu çalışmanın amacı, Ağrı âşıklık geleneğinin yaşayan temsilcilerinden biri olan Âşık Binali Kılıç'ın hayatı, sanatı ve eserleri incelenerek Âşık Binali'nin âşıklık geleneği içindeki yerini ve önemini ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden faydalanılmıştır. Âşık edebiyatı, ozan–baksı, âşık, âşıklık geleneği ile ilgili ayrıntılı literatür taraması yapılarak incelenmiştir. Kaynak kişiler ile yapılan ikili görüşmeler ile yerinde yapılan tespitler sonucunda elde edilen veriler nitel araştırma yöntemlerine uygun olarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda Âşık Binali Kılıç'ın hayatı (ailesi, eğitimi, âşıklığa bağlama süreci, usta–çırak ilişkisi, mahlâsı, saz çalması, rüya motifi, bestelenen şiirleri, aldığı ödüller…) ve 11'li hece ölçüsüyle yazmış olduğu, iki yüz doksan üçü dört haneli, on beşi beş haneli, ikisi altı haneli, yirmi yedisi nazire, yedisi atışma olmak üzere üç yüz kırk dört şiirinden hareketle âşığın sanatı (şiirlerinde ele alınan konular, dil ve üslûp, yerel söyleyişler, şiirlerde geçen edebi sanatlar, kafiye türleri vb.) ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca çalışmada Ağrı ilinde geçmişten günümüze âşıklık geleneği, âşık fasılları, fasıllara katılan âşıklar, âşık fasıllarının kuralları, âşıklık geleneğini icra eden yerler, icra yerlerinin son durumu hakkında bilgiler verilmiştir. Sonuç ve öneriler kısmında ise elde edilen verilerin genel bir sunumu yapılmış ve âşıklık geleneğinin gelecek nesillere aktarılmasına yönelik çeşitli önerilerde (kurumların âşıklık geleneğini belirli gün ve zamanlarda icra eden kültür ortamlarını desteklemesi vb.) bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Minstrel literature, that is the sub-branch of folk-literature, traces to ozanbaksı traditional before Islam period. With Islam being accepted in Turkish world, Turkish people changet their old believes appropriated to Islam. After Islam, ozanbaksı traditional occured a new type of poet, with religious mysticism thought and the life style. In middle of 15. century period, ozan-baksı started to be called“ashug”in 16. century minstrel literature, that was the product of oral literature, gave the first examples. Minstrel literature lived the best periods, with both the giving products and alot of raising minstrels in 17. and 19. centuries. From past to today, minstrel traditional expanded to many places affected a lot of people's life. Ağrı is a city, where sustains this traditional. Ağrı, that has a rooted history, raised important minstrels, helps us have this traditional today. Âşık Binali Kılıç was one of minstrels who was raised in Ağrı minstrel traditional. Âşık Binali Kılıç has about two thousand poems. He is the important delegate of minstrel traditional. The aim of this work, is to analize the life of Âşık Binali Kılıç, the ard of Âşık Binali Kılıç and his works, and to know his place and imfortence in minstrel traditional of the literature. In work, the qualitative searching method is made use of. Minstrel literature was researched by making literature searching about minstrel, ozan-baksı, minstrel traditional. As to the qualitative searching method, the datas in consequence of the bilateral discussion with source people and the determination in source place were analyzed. The result of work, the life of Âşık Binali Kılıç, (his family, his education, his period in minstrel literature, the master-apprentice relationship, his psedonym, his playing withe, his dream motif, his composed poems and his taking prized, was analyzed.) and in this work, his poems were analyzed, these poems were written in syllabic meter with 11; two hundred and ninety three of them were with four, fiften of them were with five, two of them were with six, twenty seven of them were parallel poems, seven of them were orgument poems according to these three hundred fourty four poems, his minstrel art was tried to occur (his arts were about, the themas of poems, longvage, style of poem, dialect of poems, accents of poems, the literature arts in poems, the types of rhymes in poems) besides, there are some information in this work. These are, the minstrel traditional in Ağrı from past to today, the minstrel articles, the minstrels who joined into articles, the rules of minstrel articles, the places, where the minstrel traditional was lived, the last sitvation of these places. In the port of the result and proposals, the datos were presented and some proposals were given about transfering of minstrel trenditional to next gererations. This propasal is to subport the places, that minstrel traditional performs in a specific day and week.
Benzer Tezler
- Âşık Mevlüt Mertoğlu'nun şiirlerinde tema ve değerler
Thema and values i̇n Âsik Mevlüt Mertoğlu's poems
HAMİYET ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Erzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECDET TOZLU
- Âşık Çelebi'nin Hadîs-i Erbaîn tercümesi (İnceleme-tenkitli metin)
Âşik Çelebi's translation of Hadith-i Erbain (Research-reviewed text)
BÜNYAMİN AKDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT ŞIĞVA
- Âşık Rahim Sağlam'ın şiirlerinde yer alan eğitsel unsurlar
Educational elements in Âşık Rahim Sağlam's poems
UĞUR SAYIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Erzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RUHİ KARA
- Şeyh Galip'in Hüsn ü Aşk'ında medeniyet tasavvuru
Imagination of civilization in Hüsn ü Aşk of Şeyh Gali̇p
DİLEK YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM CAN
- Uğur Işılak'ın hayatı ve şiirlerinin tematik incelenmesi
Thematic analysis of Uğur Işılak's life and poems
RECEP ASLANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECDET TOZLU