Türkiye Türkçesinde anlamca kaynaşmış deyimleşmiş birleşik fiiller (2 cilt)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 63007
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LEYLA KARAHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 876
Özet
ÖZET“Türkiye Türkçesi'nde Anlamca Kaynaşmış-Deyimleşmiş Birleşik Fiiller”isimli tez çalışmamızda ilk olarak Türkçe'nin adı geçen birleşik fiiller yönünden ne kadar zengin olduğunu göstermeyi amaçladık. Bunun yanında, hangi fiillerin hangi isim unsurlarıyla anlamca kaynaşarak, deyimleşerek birleşik fiil oluşturduğunu tespit etmeye çalıştık. Araştırmamızda, l^'lan günümüze kadar uzanan süre içinde yazılan roman, hikaye, şiir, tiyatro, deneme, mektup, inceleme türünde çok sayıda eser taradık. Bu eserlerde yer alan anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiillerin bulunduğu cümleleri fişledik. Fişleme sırasında, incelediğimiz türdeki fiillerin genellikle olumlu, dönüşlü, edilgen ve ettirgen şekilleri alındı. Ancak, olumsuz anlam taşıyan bazı birleşik fiiller değiştirilmedi. Bunlar, olumlu yardımcı fiil bünyesine alındı. Örnek cümlelerin sonunda, alıntı yaptığımız eserlerin kısaltmalarını ve sayfa numaralanın parantez içinde gösterdik. Fişlemede, eserlerin imlasına dikkat edildi. Bunlara ek olarak,“örnekleriyle Türkçe Sözlük”ün fiil maddeleri tarandı. Tespit edilen anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller, (%5'fan sonraya ait olan örnekleriyle birlikte araştırmamıza dahil edildi. Bu örnekler bir eserden alınmışsa eserin,“Örnekleriyle Türkçe Sözlük”te yer alan bir örnekse, adı geçen sözlüğün kısaltılması ve sayfa numarası verildi. Örnek bulunmayan anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller için biz örnek cümleler kurduk. Bunlara kısaltma ve sayfa numarası vermedik. Bu çalışmanın sonunda,“Örnekleriyle Türkçe Sözlük”te bulunmayan anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller belirlenmiştir. Ayrıca bu tür birleşikfiillerin, isim ve fiil unsurlarından meydana geldiği tespit edilmiştir. İsim unsuru,“özne, nesne, zarf yer tamlayıcısı”görevlerini üstlenmektedir. İsim ve fiil unsurlarından kimi zaman biri, bazen ikisi temel anlamlarının dışında kullanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Ill SUMMARY In our thesis study, titled“The Combined Verbs United in Meaning Idiomized in the urkish in Turkey”, we priorly meant to indicate how rich Turkish is in respect of the above imed combined verbs. Besides, we tried to determine which verbs unite with which noun lits in meaning and idiomize and form combined verbs. In our study, we scanned a great number of works-novels, stories, poems, theatre orks, essays, letters, reviews-written from RC^ up to now. We indexed the sentences, in lose works, in which the combined verbs united in meaning and idiomized were. During the idexation, generally the pozitive, reflexive, passive and causative forms of the verbs, that we cammed, were considered. However, some combined verbs carrying negative meanings -eren't changed. They were included in in positive auxiliary verbs cases. We displayed the jbreviations and page numbers of the works which we extracted the combined verbs form in arenthesis at the ends of the sample sentences. During the indexation, the orthography of the wks were paid attention. In addition, the verb items of“The Turkish Dictionary with Sample entences”were scanned. The combined verbs united in meaning and idiomized, which were determined, were icluded in the study with their samples belonging to post-/9(*5. If those sample sentences fere extracted form a work, the abbreviation and the page numbers of the work; if they were rtracted from“The Turkish Dictionary with Sample Sentences”, the abbreviation and the age numbers of the dictionary were displayed. For the combined verbs united in meaning and liomized, for which there weren't any sample sentences, we made sample sentences. We idn't display abbreviations and page numbers.IV As a result of this study, new combined verbs united in meaning and idiomized, which ley don't exist in“The Turkish Dictionary with Sample Sentences”, were determined. Also, it as determined that such combined verbs are formed by noun and verb units. The noun unit motions as a“subject, object, adverb and determinative of place”. Sometimes one and «netimes both of the noun and verbs units are used in other meanings then thier fundamental eanings.
Benzer Tezler
- Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde yakın akrabalık isimleri ile kurulan atasözleri üzerine bir inceleme denemesi
An analyzing practise about proverbs formed with close kinship names in Turkey Turkish and Kazakh Turkish
ZHAMBUL YERALİYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Reyhanlı ağzı (İnceleme-metinler-sözlük)
Reyhanlı dialect (Analysis-texts-dictionary)
ELİF ŞANVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR İLHAN
- Kazak Türkçesinde +lI ve +sIz isimden isim yapma ekleri ile türetilmiş sözcüklerdeki dil boşluklarının incelenmesi
Examination of language gaps in derived words with +lI and +sIz noun supplements in Kazakh Turkish
NİLGÜN YÜKSEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAHRAMAN MUTLU
- Sözlüksel boşluk bağlamında Kazak Türkçesinde +{lık} eki ile türetilen sözcükler: Türkiye Türkçesi ile karşılaştırmalı bir inceleme
Words made with +{lık} supplement in Kazakish in the context of lexical gap: A comparative examination with Turkish
MERVE ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAfyon Kocatepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAHRAMAN MUTLU
- Azerbaycan Türkçesinde iklim ve hava olayları adlandırmalarıyla yapılan atasözü ve deyimler
Names of climate and weather events in Azerbaijan Turkish proverbs and idioms
YUSUF YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH YILMAZ