1556 tarihli Muhammediye, inceleme-metin-dizin
1556 dated Muhammediye, analysis-text-index
- Tez No: 630456
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLAL YÜCEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Muhammediye, Yazıcıoğlu Mehmet, Oğuz Türkçesi, dudak uyumu, kapalı e, Muhammediye, Yazıcıoglu Mehmet, Oghuz Turkic, labial harmony, closed vowel e
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1552
Özet
Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesinden Osmanlı Türkçesi dönemine geçiş eserlerinden biri olan Yazıcıoğlu Mehmet'in Muhammediye adlı mesnevisinin Millî Kütüphanede 06 Hk 4950 arşiv numarasıyla kayıtlı 1556 tarihli nüshası ele alınmıştır. Eserin yazılışından yüz yıl sonra istinsah edildiği dönemde Oğuz Türkçesinin ses ve şekil bilgisi değişmelerini ortaya koymak amacıyla Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşiv ve Neşriyat Müdürlüğü Kitaplığı'nda 431/A numara ile kayıtlı olan ve 328 yapraklı 1449 tarihli müellif hattı ile bu çalışmaya esas teşkil eden 275 yapraklı nüsha arasındaki farklılıklar üzerinde durulmuştur. Ön Söz, Giriş, Gramer Notları, Metin ve Sözlük-Dizin bölümlerinden oluşan çalışmanın Gramer Notları bölümü, geleneksel yaklaşımın yanı sıra çağdaş dil bilgisi yaklaşımıyla ele alınmıştır. Türkiye Türkçesinin gelişim sürecini aydınlatma çalışmalarına katkı sağlamak için özellikle kapalı e ve dudak uyumu konularıyla ilgili örnekler ayrıntılı incelenmiştir. Metin bölümü, Arap harfli eserin çeviri yazı ölçütleri dikkate alınarak aktarımı ve dipnotlarla müellif hattıyla karşılaştırmalardan oluşmaktadır. Sözlük-Dizin bölümünde eserde geçen kelimeler alfabe sıralı biçimde dizilmiş; kelimelerin kökeni, metindeki anlamları, geçtiği beyit numaraları ve aldıkları çekim ekleri verilmiştir. Kültür tarihimizde önemli bir yere sahip olan bu eser, yazıldığı dönemin Oğuz Türkçesiyle ilgili çok kıymetli dil verileri sunmaktadır. Bu veriler, egemen Oğuz boylarının ağız özelliklerinin 16. yüzyılda metinlere girmeye başladığının tanıklarıdır. Günümüz Türkiye Türkçesindeki ölçünlü ünlü uyumunun köklerini bu yüzyıla kadar götürmek uygun olacaktır.
Özet (Çeviri)
In this study, one of the works of from Old Anatolian Turkish to Ottoman Turkish 1556 dated copy of mesnevi of Muhammediye by Yazıcıoğlu Mehmet at National Library (Millî Kütüphane) with the registration number of 06 Hk 4950 has been reviewed.To present the phonic and morphologic transitions of Oghuz Turkic at the time it was written, the differences between the 1449 dated author's calligraphy consisting of 328 pages, registered with the number of 431/A at General Directorate for Foundations Archive and Publications Library (Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşiv ve Neşriyat Müdürlüğü Kitaplığı) and the copy consisting of 275 pages which constitutes the basis to this study has been dwelled on. The Grammar Notes part of this study, which consists of Preface, Introduction, Grammar Notes, Text and Glossary-Index, has been constituted by the modern grammar approach along with the traditional approach. So as to make contributions to the studies which aim to progress the illumination of Turkey Turkic, the examples relevant to closed vowel e and labial harmony has been examined in detail. Text part consists of the transfer of the written work with Arabic lettered work taking into account the translation writing criteria and comparisons with the author's footnotes. In Index-Glossary part, the words in the text have been listed in alphabetical order; the roots of the words, in the text meanings, their couplet numbers, inflectional suffixes have been presented. This literary work, which is significant in our history of culture, presents valuable data about the Oghuz Turkic of the time it was written. This data witnesses that the dialect of the ruling Oghuz tribes started to appear in the texts in 16th century. The process of vowel harmony in today's Turkey Turkish began to have standard in that century.
Benzer Tezler
- H. 963 / M. 1556 tarihli Mufassol Tahrir Defterine göre Bozok Sancağı'nın ekonomik ve demografik yapısı
According to detailed Books of Records Dated 963 A. H. / 1556 A. D. the Bozok District's economic and demographic construction
LÜTFİ ARSLAN
- 1556-1557 (H. 963-964) tarihli Divân-ı Hümâyûn Ruûs Defteri (126-243) transkripsiyon-değerlendirme-dizin
1556-1557 (h. 963-964) dated the Ruus Book of Imperial Council (p. 126-243) text- assessment- directory
FATİH KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihFırat ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. Ayşegül HÜSEYNİKLİOĞLU
- 1556- 1557 (H. 963-964) tarihli Divan-ı Hümâyûn Ruûs Defteri (s.1-125) metin- değerlendirme- dizin
1556- 1557 (H. 963-964) dated the Ruus Book of Imperial Council (p. 1-125) text- assessment- directory
HAVVA MERVE ÇITAK
- Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn mesnevisinin resimli örnekleri
Illustrated copies of Fuzûlî?s Leylâ and Mejnûn
ÜNAL ARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL BAĞCI