Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn mesnevisinin resimli örnekleri
Illustrated copies of Fuzûlî?s Leylâ and Mejnûn
- Tez No: 228996
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL BAĞCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Fuzûlî, Leylâ ve Mecnûn imgeleri, Osmanlı resim sanatı, Ta? baskı kitap resimleri, Bağdat üslubu, Mesnevi, Divan edebiyatı ve resim, Metin-resim ili?kisi, konografi, Edebiyat ve resimde a?k, Fuzûlî, Images of Leylâ and Mejnûn, Ottoman painting, Litography book illustrations, Baghdad style, Masnavi, Divan literature and painting, Text-image relationship, Iconography, Love in literature and painting
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn Mesnevisinin Resimli Örnekleri isimli tezin konusunu, Fuzûlî?nin (öl. 1556) Osmanlı yönetimindeki Bağdat?ta 1534 yılında Türkçe olarak kaleme aldığı Leylâ ve Mecnûn mesnevisinin Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi ba?ta olmak üzere dünya müze, kolleksiyon ve kütüphanelerindeki ula?ılabilen resimli kopyaları olu?turur. Bilinen en erken tarihli resimli örneği 987/1579-80 yılına ait eserin, 19. yüzyıl ikinci yarısında üretilen resimli ta?baskı kopyalarına kadar geçen süreçte tespit edilebilen nüshaları üslup ve ikonografi özellikleri açısından irdelenmi? ve ?slam resim sanatı içindeki yerleri tartı?ılmı?tır.Doğu edebiyatında hamse, mesnevi ve divan ?iirlerinde konu edinilen Leylâ ve Mecnûn öyküsünün ?slam resminde bilinen en erken resimli örneklerine ?ranlı ?airler Nizâmî ve Dehlevî?nin Hamse?lerinde yer verilmi?tir. Fars edebiyatında Nizâmî, Dehlevî, Câmî ve Hâtifî?nin, Türk edebiyatında ise Ali ?îr Nevâyî ve Hamdî?nin yorumlarının resimli örnekleri Leylâ ve Mecnûn öyküsünün Fuzûlî?ye kadar geçen süreçteki görsel repertuarını olu?turur. Bu zaman dilimi içerisinde öyküyü Fars ve Türk edebiyatında kaleme alan ?airlerin yapıtlarının, Türkiye ba?ta olmak üzere dünya, müze ve koleksiyonlarındaki ula?ılabilen resimli kopyaları tespit edilmi?tir. Böylece öykünün farklı tarih, coğrafya ve kültürlerde üretilen el yazmalarındaki resim programının dağılım ve geli?im süreci belirlenmi?, Fuzûlî?nin eserinin resimli üretimlerinin varolan gelenekle olan ili?kileri sorgulanmı?tır.Fuzûlî?nin Leylâ ve Mecnûn mesnevisinin resimli örneklerinin 16. yüzyıl sonlarında Osmanlı Bağdat?ında kitap sanatı üretimini gerçekle?tiren tarikat çevrelerinde, Safevî ?iraz?ında ve 19. yüzyıl ikinci yarısında Tebriz?de kopya edilen ta?baskı örneklerine kadar farklı kültür ve coğrafyalarda üretiminin gerçekle?tirildiği saptanmı?tır. Olu?turulan tablolar aracılığıyla 16-19. yüzyıllar arasında üretilen el yazmalardaki resimlenen konularının sürekliliği veya dönü?ümü izlenmi?tir. Ayrıca resimlerin metinle olan ili?kileri çözümlenerek geleneksel ikonografik ?ema ile arasındaki benzerlik ve farklılıklar saptanmı?tır.
Özet (Çeviri)
The subject of the thesis entitled Illustrated Copies of Fuzûlî?s Leylâ and Mejnûn includes the illustrated copies of Leylâ and Majnûn Masnavi, written in Turkish by Fuzûlî in 1534 in Baghdad under the control of Ottoman Empire, which were sourced principally from the Library of Topkapı Palace Museum, world museums, libraries and collections. The earliest known illustrated example dates back to 987/1579-80, continuing to encompass litographic examples illustrated from the second half of the 19th century, the stylistic and iconographic characteristics of the determined illustrations are analysed and their significance in ?slamic painting is discussed.The earliest illustrated examples of the story of Leylâ and Mejnûn in Islamic painting, used as a subject in the poems of hamsa, masnavi and divan in Eastern literature, are seen in hamsa of Nizâmî ve Dehlevî, the Persian poets. The illustrated copies of the interpretations of Nizâmî, Dehlevî, Câmî and Hâtifî in Persian literature and of Ali ?îr Nevâyî and Hamdî in Turkish literature are the visual range of the story of Leylâ and Mejnûn developed before Fuzûlî. In this time period, the accessible works of the poets of Persian and Turkish literature relating to this story especially in Turkey and in world museums and collections are determined. In this way, the dissemination and development of the illustration programme of the manuscripts produced in different time periods, geography and culture are determined, the relationships of the illustrated productions in the work of Fuzûlî and the existing traditions are examined.It is determined that Fuzûlî?s Leylâ and Mejnûn Masnavi?s Illustrated Copies are produced in different cultures and geography such as the examples produced among cults in Ottoman Baghdad at the end of 16th century and in Shiraz and the litographic examples copied in Tebriz in the second half of the 19th century. The continuation or transformation of the illustrated subjects in the 16th-19th century manuscripts are observed by the help of the produced charts. Furthermore, in deciphering the relationship between text and the image the differences and resemblances between the traditional iconographic schema are ascertained.
Benzer Tezler
- Fuzûlî'nin Leylâ ile Mecnûn mesnevisinin nesne ilişkisi kuramında incelenmesi
Analysis of Fuzûlî's masnavi 'Leylâ and Mecnûn' with object relations theory
NAZİME BAKIRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıYozgat Bozok ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA FİDAN
- Fuzûlî'nin Leyla ve Mecnun'unda dil ve üslup
The language and stylistics of Fuzûlî's Layla and Majnun
RABİA DERYA ÖZKARA
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR AYDEMİR
- Fuzuli'nin Leyla ve Mecnun Mesnevisinde tabiat tasvirlerinin estetik olarak kullanımı
Aesthetic use of naturel portrayings in Leyla and Mecnun story by Fuzuli
HÜSEYİN YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN
- Larendeli Hamdi'nin Leyla ile Mecnun Mesnevisi (metin/inceleme ve diğer Leyla ile Mecnun mesnevileriyle mukayesesi
The Leyla and Mecnun masnavi of Hamdi from Larende (Analysis-a textual and other Leyla and Mecnun masnavis with comparative)
RIFAT KÜTÜK
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NUMAN KÜLEKÇİ
- Behişti'nin Leyla vü Mecnun mesnevisi (İnceleme-metin)
The Mesnevi 'Leyla vü Mecnun' of Behişti (Examination-text)
ZEYNEL ABİDİN AYGÜN
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MİNE MENGİ