Afetlerde görev yapan sosyal hizmet uzmanlarının psikososyal destek hizmetleri kapsamında deneyimlerinin incelenmesi
An examination of the experiences of social workers providing psychosocial support services in disaster settings
- Tez No: 961341
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERDAR AYKUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Afetler, toplumun tamamını veya büyük bir kısmını etkileyen; fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik kayıplara yol açan çok boyutlu krizlerdir. Bu süreçte sunulan psikososyal destek hizmetleri, afetten etkilenen birey ve grupların iyilik halini yeniden kurmayı, baş etme kapasitesini artırmayı ve sosyal uyumu güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Psikososyal destek hizmetlerinde aktif görev alan sosyal hizmet uzmanları, afetin doğrudan ya da dolaylı etkileriyle başa çıkmak üzere bireysel görüşmeler, psikolojik ilk yardım, kaynaklara yönlendirme, grup çalışmaları ve çalışana destek gibi çok yönlü müdahalelerde bulunmaktadır. Ancak sahadaki ağır çalışma koşulları, duygusal yük, belirsizlik ve karar verme sorumluluğu, sosyal hizmet uzmanlarının mesleki tükenmişlik ve psikososyal zorlanmalar yaşamasına neden olabilmektedir. Bu bağlamda, süpervizyon desteği sosyal hizmet uzmanlarının mesleki işlevlerini sürdürebilmeleri açısından kritik bir ihtiyaç olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışma, afetlerde psikososyal destek hizmeti sunan sosyal hizmet uzmanlarının mesleki deneyimlerini ve süpervizyon ihtiyaçlarını nitel araştırma yöntemiyle incelemektedir. Araştırma kapsamında, daha önce afet sahasında görev yapmış 14 sosyal hizmet uzmanı ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş; elde edilen veriler soru bazlı içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Katılımcıların mesleğe yönelme nedenleri, afet sahasında görev alma motivasyonları, psikososyal desteğe ilişkin algıları, yaşadıkları duygusal zorlanmalar ve süpervizyona dair beklentileri tematik olarak analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, sosyal hizmet uzmanları afet sahasında yalnızca müdahale sunan değil, aynı zamanda psiko-sosyal bütünlüğü onarıcı, güçlendirici ve yönlendirici rolleri üstlenmektedir. Katılımcılar, süpervizyonun afet ortamında duygusal destek, mesleki rehberlik ve tükenmişliğe karşı koruyucu bir rol oynadığını vurgulamıştır. Bu doğrultuda, afet sahasında görev yapan sosyal hizmet uzmanlarına yönelik yapılandırılmış süpervizyon sistemlerinin geliştirilmesi ve sosyal hizmetin afet yönetim sistemleri içindeki kurumsal rolünün güçlendirilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Disasters are multidimensional crises affecting large parts of societies, causing physical, psychological, social, and economic losses. Psychosocial support services aim to help affected individuals and communities rebuild well-being, strengthen coping capacities, and restore social cohesion. Social workers involved in these services take on diverse roles such as individual counseling, psychological first aid, needs assessment, referrals, group work, and peer support. However, challenging conditions in disaster zones, emotional burden, uncertainty, and decision-making pressures often result in professional exhaustion and psychosocial strain. In this context, supervision emerges as a critical need for maintaining professional functionality and emotional resilience. This study examines the experiences and supervision needs of social workers who provide psychosocial support in disaster settings through a qualitative research approach. Semi-structured interviews were conducted with 14 social workers who had worked in disaster areas. The data were analyzed using question-based content analysis. Participants' motivations for entering the profession, reasons for volunteering or assignment to disaster work, understanding of psychosocial support, emotional and professional challenges, and expectations regarding supervision were thematically analyzed. Findings indicate that social workers in disaster settings not only deliver immediate interventions but also fulfill restorative, empowering, and guiding roles. Participants highlighted that supervision offers protection and support in managing emotional strain and preventing burnout. It is therefore recommended to develop structured supervision systems for disaster social work and to strengthen the institutional role of social work within national disaster management frameworks.
Benzer Tezler
- 6 Şubat 2023 depremleri sonrasında sağlanan psikososyal destek hizmetlerinin sosyal hizmet uzmanları tarafından değerlendirilmesi: Adıyaman ili örneği
Evaluation of the psychosocial support services provided after the February 6, 2023 earthquakes by social workers: The case of Adıyaman province province
EMİNE HİLAL ÖZTOKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sosyal HizmetAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VELİ DUYAN
- Sosyal hizmet uzmanlarının afet yönetimi kapsamında gerçekleştirilen sosyal hizmet müdahalelerine ilişkin deneyimleri ve değerlendirmeleri: 2023 Kahramanmaraş depremi
Experiences and evaluations of social work specialists on social work interventions carried out within the scope of disaster management: 2023 Kahramanmaraş earthquake
NİHAL BOZHAN ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sosyal HizmetKocaeli ÜniversitesiSosyal Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİGEN PASLI
- 2023 Kahramanmaraş depremi sonrasında yerel yönetimlerde çalışan sosyal hizmet uzmanları tarafından gerçekleştirilen mesleki uygulamaların değerlendirilmesi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi örneği
An evaluation of the professional practices carried out by social workers employed in local governments after the 2023 Kahramanmaraş earthquake: The case of Istanbul Metropolitan Municipality
YUSUF DEMİRDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sosyal HizmetKocaeli ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİGEN PASLI
- Afetlerde psikososyal destek hizmetlerinin AFAD'da çalışan sosyal çalışmacılar tarafından değerlendirilmesi
Evaluation of psychosocial support services in disasters by social workers working in AFAD
GÜLŞAH ALAKARA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM CILGA
- Devlet hastanesi sağlık personellerinin doğa kaynaklı afetlere farkındalığının değerlendirilmesi
Evaluation of awareness of state hospital health personnel to nature-related disasters
ZEYNEP TOPCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HastanelerGümüşhane ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİL CENGİZ