Şehrengiz-i İstanbul ve Vize (Giriş- inceleme- metin- sözlük)
Istanbul and Vize cities (Entry – analyze – text – glossary)
- Tez No: 631433
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET MEHDİ ERGÜZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Davud Kâtib, Şehrengiz, İstanbul, metin, inceleme, sözlük, Davud Kâtib, Şehrengiz, Istanbul, text, analyzing, dictionary
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 399
Özet
Şehrengizler bir şehrin güzelliklerini ve güzellerini anlatan, genellikle mesnevi tarzında yazılmış eserlerdir. Türk edebiyatında ilk örneklerine XVI. yüzyılda rastlanan şehrengizler, XVIII. yüzyılda son örneklerini vererek görevini tamamlar. Şehrengizler bahsettikleri şehirler hakkında önemli kültürel ve sosyal bilgiler içerir. Yazıldıkları dönemin dil özelliklerini yansıtır. Davud Kâtib' in Şehrengiz- i İstanbul Ve Vize adlı eseri baştan yirmi altı sayfa eksik olmakla birlikte eldeki varak sayısı 27b ile 58a arasındadır ve 683 beyitten oluşmaktadır. Oldukça hacimli olan eser, Arapça ve Farsça kelimelerle dolu olsa da ağır sayılmayacak akıcı ve anlaşılır bir Türkçe ile yazılmıştır. Şair gayet samimi, içten bir dil kullanmış, yaşadıklarını ve hissettiklerini içtenlikle dile getirmiştir. Şehrengiz- i İstanbul Ve Vize adlı eser bu bakımdan sergüzeştnâme özelliği göstermektedir. Şair sevdiği bazı isimleri anmış, onlara övgüler düzmekten de geri kalmamıştır. Davud Kâtib eserinde öncelikle İstanbul ve İstanbul'un güzelliklerinden bahsetmiş, Ayasofya, Yeni Camii, Galata gibi yerlere özellikle yer vermiş, oradan Vize şehrine ve Çorlu' ya geçerek gezip gördüklerini anlatmış, Ergene ırmağı kenarlarını tasvir etmiş tekrar İstanbul' a dönerek İstanbul'un güzellerini ve güzelliklerini anlatmaya devam etmiştir. Eserin dil özellikleri devrini çok iyi yansıtmakta olup kullandığı çoğu deyim ve sözler günümüzde geçerliliğini korumaktadır. Eser hakkında genel bilgi verdikten sonra tezimizin asıl konusu olan metin- inceleme- sözlük bölümüne geçilmiştir. Bu bölüm kelime grupları, sözcük türleri, söz varlığı, asıl metin ve değerlendirme bölümlerinden oluşmaktadır.
Özet (Çeviri)
Sehrengizs are literory works which is generally written in mesnevi verse form and these works rave about beauties of and in the city. Sehrengizs firstly began to be written in XVI. century and comleted its aim giving its final writing in XVIII. Şehrengizs involve vital information in the terms of culture and social background about the cities which are mentioned in it. These literary works reflect the functions of the language of the era when they were written. The work which is named as Istanbul and Vize Sehrengiz was written by Davud the Scribe is comprised of 27b and 58a lamination with the missing head chapter and 683 couplet. This intense work was written in a fluent and comprehensible Turkish language but not in a causticity language despite the fact that it has lots of Arabic and Persian vocabulay. The author used guite intimate and vivid language redacting of his feelings and his life fairly. The work which is named as Istanbul and Vize Sehrengiz has the feature of Sergüzeştname (Adventure Letters) in the terms of its topic. Author mentioned some valuble names for him and also praised them. Initially, Davud the Scribe emphasized Istanbul and beauties of this city, especially underlined Hagia Sophia, Yeni Cami and Galata referred to places he saw and walked around going from Istanbul to Vize city and Corlu, described Ergene river vicinity and continued mentioning about beauties of and in Istanbul turning back again to Istanbul. This literary work reflects its era vividly and still has been surviving the idioms and utterances which were used by himself in it. It is going to be handled that analyzing text- dictionary section after mentioning general information about the work in this article. The following section is comprised of lexical phraises, rhetorical function, idiomatic, main text and evoluation section.
Benzer Tezler
- Azîzî Dîvânı ve İstanbul Şehrengizi'nin sözlüğü [Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük]
The Glossary Of Azizi's Divan And Sehrengiz of İstanbul [Concordance and functional dictionary]
MEHMET ALTINOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSEN ERSOY
- Türk edebiyatında şehrengizler
Shahrangizes in Turkish literature
FATİH TIĞLI
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. A .YEKTA SARAÇ
- İstanbullu Nüzhet İsmail ve Divanı (İnceleme-metin-dizin)
Nüzhet İsmail from Istanbul and his divan (Review-text-index)
ZEYNEP ÖZEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERDOĞAN
- İstanbul Arkeoloji Müzeleri Kütüphanesi 'EY_1492' numarada kayıtlı şiir mecmuasının incelenmesi ve MESTAP'a göre tasnifi
The examination and the clasification of the poetry collection numbered 'EY_1492' in Istanbul Archeology Museums Library according to MESTAP
HATİCE SENA KARDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA EGÜZ O'DONOHOE
- Eş'ar-ıʿÂşıkāne İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi NEKTY03405 (vr.156b-205a) (İnceleme-tenkitli metin)
Istanbul University Eş'ar-ıʿÂşıkāne Library of Rare Works NEKTY03405 (vr.156b-205a) (Examination-critical text)
SELENAY BOSTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ESAT HARMANCI