Türkiye'de tütün tüketimi ve tütün tüketimini bırakma davranışının sosyoekonomik belirleyicileri üzerine ampirik analizler
Empirical analyses on the socioeconomic determinants of tobacco consumption and quitting tobacco consumption behavior in Turkey
- Tez No: 632247
- Danışmanlar: PROF. DR. FAHRİYE ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Bağımlılık, Asimetrik Bilgi, Negatif Dışsallıklar, Tütün Tüketimi, Tütün Tüketimini Bırakma, Tütün Kontrolü, Addiction, Asymmetric Information, Negative Externalities, Tobacco Consumption, Smoking Cessation, Tobacco Control
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Tütünün bağımlılık yaratıcı bir mal olması ve neden olduğu negatif dışsallıklar, hem tütün piyasasına kamu müdahalesini hem de tütün tüketiminin belirleyicilerine ilişkin çalışmalara ayrı önem verilmesini gerekli kılmaktadır. 1960'lı yıllarda ABD'nin başı çektiği birçok ülkede çeşitli tütün kontrol politikaları uygulamaya başlanmasına rağmen, Türkiye'de ise tütün kontrolüne ilişkin ilk kanun olan“4207 Sayılı Kanun”1996 yılında ve“5727 Sayılı Kanun”ise 2008 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu tez çalışması, 5727 Sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 2008 yılı ve sonrasında Türkiye'de yetişkinlerin tütün tüketiminin, yetişkinlerin tütün tüketimini bırakmalarının ve gençlerin tütün tüketiminin sosyoekonomik belirleyicilerinin analizini amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, bu çalışma Türkiye'de 2008-2017 döneminde uygulanan tüm Küresel Yetişkin Tütün Araştırması (KYTA) ve tüm Küresel Gençlik Tütün Araştırması (KGTA) ile ilgili mikro veri setlerini kullanmaktadır. Bu tez çalışmasının bulgularına göre, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, istihdam durumu, tütün tüketimine ilişkin kısıtlamalar, hanede çocuğun varlığı ve farkındalık, yetişkinlerin hem tütün tüketimi hem de tütün tüketimini bırakmaları açısından temel sosyoekonomik belirleyicilerdir. Bu tez ayrıca, tütünün bağımlılık yaratıcı doğası nedeniyle Türkiye'de söz konusu dönemde yetişkinlerin tütün talebinin fiyat esnekliğinin katı olduğunu işaret etmektedir. Gençlerin harcanabilir geliri olan cep harçlığı, gençlerin tütün tüketimi olasılığını artırmaktadır. Cinsiyet, yaş ve farkındalık, yetişkinlerin ve gençlerin tütün tüketimi açısından benzer sonuçlar yaratmaktadır.
Özet (Çeviri)
The addiction and negative externalities created by tobacco, require both public intervention in the tobacco market and special emphasis on studies investigating the determinants of tobacco consumption. Although many countries led by the USA in the 1960s started to implement various tobacco control policies, in Turkey the first law on tobacco control named“Law No. 4207”was enacted in 1996 and“Law No. 5727”came into force in 2008. This thesis, aims to analyze the socioeconomic determinants of tobacco consumption and smoking cessation among adults and the socioeconomic determinants of tobacco consumption among youth since“Law No. 5727”has come into force in 2008. In accordance with this aim, the thesis use all micro data sets related to Global Adult Tobacco Survey (GATS) and Global Youth Tobacco Survey (GYTS) which were implemented in period of 2008-2017. According to the results of the thesis, gender, age, education level, employment status, smoking restrictions, child presence in the household and awareness, are the main socioeconomic determinants in terms of both tobacco consumption and smoking cessation among adults. The thesis also indicates that the price elasticity of tobacco demand is inelastic due to the addictive nature of tobacco for adults in Turkey. Pocket money, which is the disposable income of youths, increases the probability of tobacco consumption among youths. Gender, age and awareness causes similar results in terms of tobacco consumption among adults and youths.
Benzer Tezler
- COVİD-19 tanısı ile Hacettepe Üniversitesi erişkin hastanesinde izlenen hastaların hastalık ile ilgili risk algıları ve yaşam tarzı değişikliği planlarının değerlendirilmesi
Evaluation of disease-related risk perceptions and lifestyle change plans of patients followed up at Hacettepe University adult hospital with the diagnosis of COVİD-19
KAMIL ZARNISHANOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÇALIK BAŞARAN
- Tütün ve tütün mamulleri tüketimini etkileyen faktörlerin analizi: Ankara ili- Etimesgut ilçesi
Analysis of the factors affecting the consumption of tobacco and tobacco products: The case of Ankara province- Etimesgut district
ESMA ÖZTÜRK
- Aydın ilinde yaşayan kadınlarda tütün kullanımı sıklığı, davranışı ve ilişkili faktörler: Kantitatif ve kalitatif bir çalışma
Prevalence of tobacco use, behavior and related factors in women living in Aydin: Quantitative and qualitative study
YAĞMUR KÖKSAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Halk SağlığıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR OKYAY
- Çift engel sansür modeli ile havuz verilerini kullanarak sigara tüketimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Using a double-hurdle censored model with pooled data determining factors of cigarette consumption
ABDIFATAH ABDULLAHI ALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
EkonometriAtatürk ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULBAKİ BİLGİÇ
- Sağlıklı genç erişkinlerde sigara ve elektronik sigara kullanımı ile depresif duygudurum arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of traditional cigarette use's and electronic cigarette use's relationship wi̇th depressive mood in healty young adult
SENA AKGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiMaltepe ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEVİN DEMİR
DR. ÖĞR. ÜYESİ YONCA SEKİBAĞ