Geri Dön

Orman yollarında hidrolik yapıların hec-ras yazılımı kullanılarak boyutlandırılması

Dimensioning of the hydraulic structures on the forest roads by using hec-ras software

PDF İndir

  1. Tez No: 632774
  2. Yazar: AHMET AÇIL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHİM AYDIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Drenaj, Hidrolik yapı boyutlandırma, HEC-RAS, İHA-SYM, Orman yolları, Yağış-Akış, Drainage, Hydraulic structure design, HEC-RAS, UAV-DEM, Forest roads, Rainfall-Runoff
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Düzce Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 116

Özet

Orman yollarının uzun ömürlü ve kendilerinden beklenen işlevleri sürdürülebilir şekilde yerine getirmesi için yağış sularının yoldan hızlı bir şekilde uzaklaştırılması gerekmektedir. Bu kapsamda orman yollarının dereler ile kesiştiği noktalarda inşa edilecek olan hidrolik sanat yapıları tasarlanırken, bu noktaya proje ömrü boyunca gelebilecek olan maksimum debinin bilinmesi ve yapıya ait açıklığın (kesit alanı) bu debiyi sorunsuz olarak geçirecek şekilde tasarlanmasıdır. Bu çalışmada Bolu orman bölge müdürlüğüne bağlı Gerede orman işletme Müdürlüğü ne ait Acısu orman işletme şefliği işletme sınırları içerisinde yer alan 410 kod numaralı orman yolu çalışma alanı olarak belirlenmiş ve üzerinde inşa edilmiş veya edilmesi gereken hidrolik sanat yapıları bakımından değerlendirilmiştir. Yol 2018 yılında yapıldığından memleket haritaları üzerinde yer almamaktadır. Bu nedenle İnsansız Hava Aracı (İHA) platformu kullanılarak 410 kod numaralı yolun ortofoto haritası oluşturulmuş ve orman yolu boyunca sanat yapısı bulunması gereken noktalar bu haritadan tespit edilmiştir. 410 kod numaralı orman yolundan suyu geçmesi gereken 15 adet havza alanı tespit edilmiş bunlardan 6 adet havza deresi koruge boru yerleştirmek sureti ile yolu geçirildiği görülmüştür. Ayrıca 9 noktada daha yapı ihtiyacı olduğu anlaşılmıştır. Ortofoto üzerinde yapılan incelemeler sonucu toplam uzunluğu 6+000 km olan yol boyunca 9 farklı noktada kazı ve dolgu şevlerinde toplamda 648m göçük meydana geldiği ve 8 noktada meydana gelen göçüklerin enine drenaj yapısı eksikliğinden veya mevcut yapıda kesit alanının darlığından kaynaklı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca havzalardan gelecek debilerin hesaplanmasına yönelik havza alanları, eğim, dere aks uzunluğu ve dere eğimi gibi parametrelerin tespiti için memleket haritaları, arazi kullanımının belirlenmesinde meşcere tipleri haritası ve toprak tiplerinin belirlenmesinde Türkiye Büyük Toprak Grupları (BTG) haritası kullanılmıştır. Elde edilen veriler kullanılarak Hidrolojik Toprak Grupları, akışa dönüşme oranının tespitinde kullanılan Eğri Numaraları ve alan ağırlıklı ortalama eğim sınıfları haritaları oluşturulmuştur. Alana ait yağış verileri ise 01/01/1963 yılından bu yana kayıt altına alındığı Gerede Meteoroloji İstasyonundan temin edilmiştir. Bu parametreler kullanılarak hesaplama yapan yağış akış oranı tespit yöntemleri ile havzalara ait proje debileri hesaplanmıştır. Dere yol kesişimlerine tesis edilmiş yapıların açıklığının belirlenmesinde HEC-RAS yazılımının kullanılabilmesi için bu noktaların hidrolik modellerinin oluşturulması gerekmektedir. HEC-RAS yazılımı ile oluşturulan modelin önemli girdi parametrelerinden biri olan geometri verisinin oluşturulması için Sayısal Yükseklik Modeli (SYM)'ne ihtiyaç bulunmaktadır. Modelde kullanılacak SYM verisinin yüksek doğruluk ve çözünürlükte olması sonuçların doğruluğuna da etki etmektedir. Bu nedenle mevcut haritalardan üretilen SYM kullanılamamış, İnsansız Hava Aracı (İHA) sistemleriyle mevcut yapıların bulunduğu kesişim noktalarından alınan görüntülerden hedeflenen doğruluk ve çözünürlükte SYM verileri üretilmiştir. Oluşturulan hidrolik modellerle yapılan simülasyonlar sonucu gelen debiyi sorunsuz geçirecek yapı açıklığı (kesit alanı) tespit edilmiş ve gelen suyun yola taşmaması için dere yataklarında yapılması gereken düzenlemeler önerilmiştir. Mevcut 6 adet yapıda hesaplanan debilere göre yapılan simülasyonlarda 4 adet yapı gelebilecek debiyi geçirmeye yetersiz kalmıştır. Bu yapıların 2 adedinin debiyi geçirmeye yeterli olmasına rağmen baş ve kanat duvarları olmadığından ve dere yatağı düzenlenmediğinden küçük de olsa yayılmalara sebebiyet vermiştir. Ayrıca yapılara ait doğrudan kesit alanını veren ampirik formül olan“Talbot Formülüne”göre de açıklıkları hesaplanmıştır. Alanda mevcut bulunan yapıların kesit alanları, aynı yapıların“Talbot Formülü”ve debilere göre HEC-RAS kullanılarak bulunan kesit alanları ile kıyaslanmıştır. Bunun sonucunda“Talbot Formülüne”göre bulunan kesitlerin de HEC-RAS ile bulunan kesit alanlarına göre dar olduğu görülmüştür.

Özet (Çeviri)

The precipitation waters should be cleared from the forest roads quickly so as to make these roads durable and let them perform the expected functions in a sustainable way. Within this scope, maximum flow rate that may hit the intersections of the forest roads with the streams throughout the life span of the project should be known while hydraulic structures are constructed at this point and the span of the structure should be designed to pass this flow smoothly. In this study, 410 code numbered forest road which is located in Acısu Forest Management Directorate in Gerede Forest Management Directorate which is affiliated to Bolu Forest Regional Directorate has been specified as the working area and examined in respect to hydraulic structures that were built or should be built on this road. The road is not situated on the country maps as it was built in 2018. Because of this reason, the orthophoto map of the 410 numbered road was created by using an Unmanned Aerial Vehicle (UAV) platform and the points where there should be hydraulic structures on the forest road were identified on this map. Fifteen watershed areas of which water should flow through the 410-code numbered forest road was detected and it was found that six of them passed the road by placing corrugated pipes. It was also detected that construction was needed at nine more points. In consequence of the examinations on orthophoto, it was identified that a total of 648m landslide took place at 9 different points along the road which is 6+000 km long in total. It was also found that landslides that occurred at 8 points was because of the lack of transverse drainage structure or the narrowness of the sectional area in the existing structure. Besides, Grand Soil Group (GSP) map of Turkey was used in order to specify the soil types, stand data map was used to specify the land use, and country maps were used in order to specify the parameters for the calculation of the flow rate such as catchment areas, slope, stream axis length and stream slope. Using the data obtained, maps of Hydrological Soil Groups, Curve Numbers that are used in determining the rate of conversion to flow, and map of area-weighted average slope classes were created. Precipitation data, which has been recorded since 1963, were provided from by Meteorology Station. By using these parameters, design discharges for the watersheds were calculated with the precipitation to flow rate determination methods that calculate runoff from rainfall intensity. For HEC-RAS software to be able to be used in determining the span of the structures established at the stream-road intersections, hydraulic models of these points should be built. Digital Elevation Model (DEM) is required to generate geometry data which is one of vital input parameters of the model made up with HEC-RAS software. The high accuracy and resolution of the DEM data that will be used in the model affects the accuracy of the results as well. Because of this reason, DEM data which was obtained from the existing maps was not able to be used. DEM data with the targeted accuracy and resolution was generated from the images of the intersection points where existing structures were situated with the Unmanned Aerial Vehicle (UAV) systems. Thanks to simulations made with the hydraulic models, the structure span (sectional area) that will carry the flow smoothly was found out and we proposed the arrangements which ought to be made in the stream beds in order not to allow the overflow of the incoming water to the road. In the simulations which were made according to the calculated flow rates in the existing six structures, four of them were found incapable of carrying the flow that might come. Although two of them were capable of carrying the flow, they caused spreading of the flow since they did not have head and wing walls and the stream beds were not arranged. Moreover, their openness was calculated with the“Talbot Formula”which is the empirical formula that gives the direct sectional area of the structures. The sectional areas of the structures existing in the area were compared with the sectional areas that were calculated according to the“Talbot Formula”of the same structures and by using HEC-RAS in accordance with the flows. As a consequence of this, it was seen that the sections calculated according to the“Talbot Formula”were also narrow compared to the sections calculated by HEC-RAS.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    266131

    Orman yolu hidrolik sanat yapılarının coğrafi bilgi sistemi (CBS) yardımı ile tespiti ve boyutlandırılması (Vezirköprü-Sarıçiçek Orman İşletme Şefliği örneği)

    Determination and dimension of forest road drainage constructions by georaphic information system (GIS)

    OĞUZ DÖNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEVLÜT BEYRİBEY

  2. Tez No

    139127

    Dağlık arazide orman yolu sanat yapılarının yerlerinin ve boyutlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma

    An Investigation on the determination of locations and dimensions of forest road construction buildings at mountainous terrain

    ERHAN ÇALIŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HULUSİ ACAR

  3. Tez No

    202537

    Kuzey Ege bölgesi tarihi yerleşim merkezlerinin su yapılarının hidrolik ve hidrolojik açıdan incelenmesi

    Investigation of water conveyance systems of historical settlements in the north of aegean region from hydraulic and hydrological point of view

    NİMET EZGİ TÜRKEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    İnşaat MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesi

    Hidrolik Hidroloji ve Su Kaynakları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERHAT TÜRKMAN

    PROF. DR. NEŞET ORHAN BAYKAN

  4. Tez No

    128232

    Karia bölgesi (Güney-Batı Ege) tarihsel su yapıları

    Ancient water conveyances of Karia region (South-West Turkey)

    YUSUF ERSEL TANRIÖVER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. N. ORHAN BAYKAN

  5. Tez No

    244603

    Batı Akdeniz (Likya) tarihi yerleşim merkezlerinin su iletim sistemlerinin hidrolik ve hidrolojik açıdan incelenmesi

    Investigation of water conveyance systems of historical settlements in the west Mediterranean region (Lycia) from hydraulic and hydrological point of view

    SEYHUN TÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    ArkeolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Bölümü

    PROF. DR. N. ORHAN BAYKAN

    YRD. DOÇ. DR. BİROL KAYA

Geri Dön