Geri Dön

Türkiye'de yayılış gösteren Scabiosa columbaria L. taksonlarının morfolojik, anatomik ve palinolojik özelliklerinin araştırılması

Investigation of morphological, anatomical and palynological characters of Scabiosa columbaria taxa in Turkey

  1. Tez No: 632995
  2. Yazar: HÜSEYİN GİRİŞKEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET AKSOY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Biyoloji, Botanik, Biology, Botany
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 70

Özet

Bu tez çalışmasının amacı Türkiye'de doğal olarak yayılış gösteren Scabiosa L. cinsine ait S. columbaria taksonlarının morfolojik, anatomik ve palinolojik özelliklerini inceleyerek bu özelliklerin taksonomideki önemini belirlemektir. S. columbaria taksonları 3 alttür ve 4 varyeteden oluşmaktadır. Çalışmanın ana materyali olan S. columbaria taksonları 2018-2019 yılları arasında yapmış olduğumuz arazi çalışmaları sırasında toplanmıştır. Anatomik çalışmalar için arazide %70'lik alkol içerisine alınan taksonlara ait kök, gövde ve yapraklardan parafin metodu ile mikrotom yardımıyla enine kesitler alınıp boyanarak daimî preparat haline getirilerek incelenmiştir. Taksonların polen özellikleri Woodhouse yöntemi ile polen preparatları hazırlanarak ışık ve elektron mikroskobu ile belirlenmiştir. Taksonların stoma özellikleri saydamlaştırma yöntemi ile belirlenmiştir. S. columbaria taksonlarının kök enine kesitleri incelendiğinde en dış kısımda peridermis tabakası devamında 8-20 sıralı korteks tabakası, 15-40 sıralı floem tabakası ve merkez kısmı trakeal elemanlardan oluşan bir kök yapısına sahip olduğu görülmüştür. Kök kesitlerinde endodermis tabakası net olarak ayırt edilememiştir. S. columbaria subsp. columbaria var. columbaria ve S. columbaria subsp. columbaria var. intermedia kök kesitlerinde druz kristallerine rastlanmıştır. Gövde kesitlerinde en dış kısımda çift sıralı epidermis tabakası iç kısma doğru 2-5 sıralı korteks tabakası, iletim demetleri ve parankimatik hücrelerle dolu bir öz bölgesinin olduğu görülmüştür. Yaprak kesitleri incelendiğinde alt ve üst yüzeyde tek sıralı bir epidermis tabakası, orta kısımda belirli aralıklarla sıralanmış iletim demetleri ve parankimatik hücrelerden meydana gelmiş bir mezofil tabakası görülmektedir. Alınan kesitlerde yaprak yapısının monofasiyal olduğu belirlenmiştir. S. columbaria subsp. columbaria var. columbaria, S. columbaria subsp. ochroleuca var. webbiana ve S. columbaria subsp. paphlagonica'nın yapraklarının mezofil tabakasında druz kristallerine rastlanmıştır. S. columbaria taksonlarının stoma tipi anizositik olarak bulunmuştur. Taksonlar arasında en büyük stomalara sahip olan S. columbaria subsp. paphlagonica'dır. Taksonların polenleri radyal simetrili, isoporal ve trikolpattır. Polen şekilleri türler için S. columbaria subsp. columbaria var. columbaria prolat, S. columbaria subsp. columbaria var. intermedia subprolat, S. columbaria subsp. ochroleuca var. ochroleuca subprolat, S. columbaria subsp. ochroleuca var. webbiana prolat ve S. columbaria subsp. paphlagonica prolat olarak bulunmuştur. Taksonların tümünde polen yüzey ornemantasyonu ekinat olarak tespit edilmiştir. Yapmış olduğumuz çalışmada S. columbaria taksonları ile ilgili elde ettiğimiz veriler Türkiye Florası'nda yer alan verilerle paralellik göstermektedir. Türkiye Florası'nda yer almayan bazı karakterlerin (pedinkul boyu, korona, taban, gövde ve üst yaprak uzunlukları) metrik ölçümleri çalışmamızda verilmiştir. Anatomik ve palinolojik çalışmalar sonucunda taksonların benzer anatomi ve polen yapılarına sahip olduğu bulunmuştur. Bu yüzden anatomi ve polen karakterlerinin türlerin ayırt edilmesine katkı sağlayamayacağı öngörülmüştür.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study was to determine the morphological, anatomical and palynological features as well as their taxonomical importance of the S. columbaria taxa, in the genus Scabiosa L. which is naturally distributed in Turkey. S. columbaria taxa were consisted of 3 subspecies and 4 varieties. The plant material of this study was collected during field work in 2018 and 2019 and stored in 70 % alcohol. Roots, leaves and stem segments of each plant material were embedded in paraffin, laterally cut with a microtome, dyed and finally prepared as permanent slides. The Woodhouse method was used to investigate pollen features of the investigated plants under light and electron microscope. Stoma characteristics of taxa were determined based on transparent leaf samples (after using a clearing method). Examinations of root sections of the S. columbaria taxa showed that the peridermis layer as the outermost part was followed by 8-20 rows of cortex layer, 15-40 rows of phloem layer and tracheal elements at the central part. The endodermis layer was not clearly distinguished in the root sections. Further, druse crystals were found in the root sections of S. columbaria subsp. columbaria var. columbaria and S. columbaria subsp. columbaria var. intermedia. At the outermost part of the stem sections, a double-row epidermis layer was observed with the inner region being filled with 2-5-rows of cortex layers, vascular bundles and parenchymatic cells. The examination of leaf sections showed that, a single row epidermis layer was present on the lower and upper surface, vascular bundles were lined at regular intervals in the middle part and that a mesophyll layer of parenchymatic cells was present. Based on leaves section, it was determined that the leaf structure was monofacial. Druse crystals were found in the mesophyll layer of leaves of S. columbaria subsp. columbaria var. columbaria, S. columbaria subsp. ochroleuca var. webbiana and S. columbaria subsp. paphlagonica. The stoma type of S. columbaria taxa was found to be anisocytic. S. columbaria subsp. paphlagonica had the largest stomata among the investigated taxa. Pollens of the studied taxa were radial symmetrical, isoporal and tricolpate. The pollen shape of the species S. columbaria subsp. columbaria var. columbaria prolate, S. columbaria subsp. columbaria var. intermedia subprolate, S. columbaria subsp. ochroleuca var. ochroleuca subprolate, S. columbaria subsp. ochroleuca var. webbiana prolate and S. columbaria subsp. paphlagonica was found to be prolate. The pollen surface ornamentation was found to be echinate in all taxa. The data obtained in this work on S. columbaria taxa was similar to the existing Turkey Flora data. Some characters which are not available in the Turkey Flora such as peduncle length, corona, bottom, stem and upper leaf length were given as metric measurements in this study. As a result of anatomical and palynological studies, taxa have been found to have similar anatomy and pollen structures. We therefore conclude, that these species cannot be distinguished based on anatomy and pollen characteristics.

Benzer Tezler

  1. Türkiye'de yayılış gösteren Scabıosa L. sensu lato (Caprıfolıaceae) cinsinin taksonomik revizyonu

    Taxonomic revision of the genus Scabiosa L. sensu lato distributed in Turkey

    JALE ÇELİK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    BotanikAkdeniz Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET AKSOY

  2. Marmara Bölgesinde yetişen Taraxacum türleri üzerinde farmasötik botanik araştırmalar

    Pharmaceutical Botany Investigations on Taraxacum Species Growing in Marmara Region

    MÜNEVVER BAHAR GÜRDAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Botanikİstanbul Üniversitesi

    Farmasötik Botanik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA NERİMAN ÖZHATAY

  3. Türkiye'de yayılış gösteren bazı campanula türlerinin fitokimyasal açıdan değerlendirilmesi ve biyolojik aktivitelerinin araştırılması

    Investigation of phytochemical properties and biological activities of some campanula species distributed in Turkey

    AYŞE ERDOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul Üniversitesi

    Farmakognozi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYNUR SARI

  4. Türkiye'de yayılış gösteren Bolboschoenus palla cinsine ait türlerin filogenetik analizi ve DNA barkodlaması

    Phylogenetic analysis and DNA barcoding of species of the genus Bolboschoenus palla distributing in Turkey

    HİLAL NUR VURAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    GenetikErciyes Üniversitesi

    Moleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEM VURAL

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDAN ŞAPCI SELAMOĞLU

  5. Türkiye'de yayılış gösteren Tomares türleri üzerinde sistematik araştırmalar

    Systematic studies on the types of Tomares distributed in Turkey

    FATMA YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    BiyolojiGazi Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELMA ÇALIŞKAN