Dede Korkut Kitabı'nın Günbet nüshasında yer alan fiillerin birleşim değerleri
The valency of the verbs in the Gonbad manuscript of the Book of Dede Korkut
- Tez No: 633025
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET ŞEFİK ŞENLİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Bağımlılık Dil Bilgisi, Birleşim Değeri, Fiil, Sentaks / Söz Dizimi, Oğuz Türkçesi, Dede Korkut Kitabı, Günbet Nüshası, Dependency Grammar, Valency, Verb, Syntax, Oghuz Turkic, The Book of Dede Korkut, Gonbad Manuscript
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Birleşim değeri teorisi yani Fr. valence / İng. valency, Lucien Tesnière'in Elements de Syntaxe Structurale (1953) adlı kitabında“Bağımlılık”bölümü içerisinde bulunan, merkezî düğümlere ait çekirdeklerin nicelik bakımından incelenmesini temel almaktadır. Bu çalışmanın birinci bölümünde, Tesnière'in bağımlılık dil bilgisi anlayışı okuyucuya sunulmuş ve ardından Tesnière'den sonra gelişen çalışmalara değinilmişmiştir. İkinci bölümde, Günbet nüshasından ve bu nüsha üzerine yapılan çalışmalardan bahsedilmiştir. Çalışmamızı oluştururken İran coğrafyasında teşekkül eden bu nüshada bazı sentaks hususiyetleri dikkatimizi çekmiş, bu doğrultuda söz konusu sentaks yapıları da konu edilmiştir. Üçüncü bölümde ise, 2018 yılında İran'da ortaya çıkan Dede Korkut Kitabı'nın Günbet nüshasında yer alan 536 fiilin (merkezî düğümün / yöneticinin) birleşim değeri sözlüğü oluşturulmuştur. Ancak eserin birleşim değeri sözlüğünü oluştururken, Tesnière'in sentaks unsurları arasındaki bağımlılık ilişkisi teorisini geliştiren G. Helbig'in kurmuş olduğu yöntem kullanılmıştır. Bu yöntem sayesinde, fiillerin eserde kullanılan anlamları alt maddeler hâlinde sunulmuş ve her anlam için ayrı birleşim değeri incelemesi yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Valency theory is based on a quantitative analysis of the nuclei of the central nodes which Lucien Tesnière presented in the“La Connexion / The Connection”section of his Éléments de Syntaxe Structurale (1953). Accordingly, the first part of this study presents the readers with Tesnière's dependency grammar theory as well as subsequent studies based on his model. The second part examines the Gonbad manuscript and studies on the manuscript in question. In the course of my research, certain syntactic considerations of the manuscript captured my attention, and given the Iranian origin of the text, the mentioned syntactic structures were also discussed. The third part contains a valency dictionary of 536 verbs (central node / government) appearing in the Gonbad manuscript of The Book of Dede Korkut, which was discovered in Iran in 2018. However, while creating the valency dictionary of the work in question, I drew upon the methodology established by G. Helbig, who developed the theory of dependency relationship between the syntax elements of Tesnière. Thanks to this method, I was able to present the meanings of the verbs as sub-entries and conduct a distinct valency analysis for each meaning.
Benzer Tezler
- 'Atâyî'nin Leylâ ve Mecnûn'u (Transkripsiyonlu metin-karşılaştırmalı inceleme)
'Atayi's Laila and Majnun (Transcription text – omparative analysis)
BÜNYAMİN TETİK
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İÇLİ
- Dede Korkut kitabı'nın Türkiye'deki popüler yayınları üzerine bir inceleme
A research on popular editions of the book of Dede Korkut in Turkey
ERGÜN VEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN ÖZARSLAN
- Dede Korkut Kitabı'nın anlam bilimsel çözümlenmesinde kavram alanının rolü
The role of conceptual field in semantical analysis of Dede Korkut Book
SERVET KARÇIĞA
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENFEL DOĞAN
- Dede Korkut Kitabı' nın söz dizimi
The Syntax of Dede Korkut's Book
ELİF AKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AVNİ GÖZÜTOK
- Dede Korkut Kitabı'nın Vatikan nüshasının tarihî ve etimolojik sözlüğü
Historical and etymological dictionary of the Vatican copy of Book of Dede Korkut
ELİF BOYRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MEHDİ ERGÜZEL