Dede Korkut Kitabı'nın anlam bilimsel çözümlenmesinde kavram alanının rolü
The role of conceptual field in semantical analysis of Dede Korkut Book
- Tez No: 422380
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENFEL DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Dede Korkut Kitabı, Kavram Alanı, Kavram Alanı Sözlüğü, Dil Bilimi, Anlam Bilimi, Dede Korkut Book, Conceptual Field, Conceptual Field Dictionary, Linguistics, Semantics
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 915
Özet
Dede Korkut Kitabı Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biridir. Bu eser, sadece söylendiği ve yazıldığı dönemler itibariyle değil, içeriğindeki bilgilerle Oğuz Türklerinin dünya görüşünü aksettiren sihirli bir aynadır. Ona nüfuz etmesini bilen onda Türk diline, tarihine, örf ve âdetlerine, inanç sistemine, mitolojisine vb. konulara ait birçok bilgi bulacaktır. Bu yönüyle eser Oğuz Türklerinin el kitabı gibidir. Kavram alanı kuramı, 1931'de Alman dil bilimci Jost Trier tarafından geliştirilen bir dil alanı kuramıdır. Birbirine yakın olan (eş anlamlı-yakın anlamlı), aralarında ortak bir bağ bulunan (alt anlamlı-üst anlamlı) ve anlam yönüyle birbirlerini tamamlayan kelimelerin oluşturduğu dilsel alana kavram alanı kuramı denir. Bu kuramda, bir kavram bütün yönleriyle ele alınır. Böylece bu kuramla bir milletin dil zevki, estetik düşüncesi ve dünya görüşü ortaya çıkmış olur. Tez çalışmamızda, öncelikle kavram alanı kuramının ortaya çıkmasında etkili olan dil bilimi, gösterge bilimi ve anlam bilimi kavram alanı kuramına bakan yönleriyle ele alınacak sonra bu kuramla ilgili ayrıntılı bilgi verilecektir. Daha sonra Dede Korkut Kitabı'nda nicelik bakımından belli bir kelime sayısına ulaşan her bir kavram, ilgili olduğu konuda kavram alanı kuramına göre incelenecektir. Son olarak da kavram alanı sözlükçülüğünden bahsedilerek Dede Korkut Kitabı'nın kavram alanı sözlüğü hazırlanacaktır.
Özet (Çeviri)
Dede Korkut book is one of the most significant works of Turkish Literature. Those who know this book in all its parts will be able to find a lot of information regarding Turkish language, history, mores, belief system, mythology e.t.c. With this aspect this book functions as a handbook of Ghuzz Turks. Conceptual field is a theory in Linguistic area developed by German Linguist Jost Trier in 1931. Conceptual field theory is described as a Linguistic area that is comprised of by words which are synonym, homoionym, have a connection and integrate with each other with the semantic aspect. In this theory a concept is analysed in all its aspect. In this way language pleasure, esthetics thinking and world-view of a nation can be understood. In this study at first linguistic, semiotics and semantics all of which are effective in emergence of conceptual field theory will be discussed with the aspect of conceptual field theory and information regarding with this theory will be given in details. Later each concept which is used widely in the book will be analysed according to concept field theory. Finally conceptual field dictionary of Dede Korkut book will be prepared referring to the conceptual field lexicography.
Benzer Tezler
- Kitab-ı Dede Korkut'ta hayvan ve bitki adları
Animal and plant names in the book of Dede Korkut
GİZEM FİLİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH BAĞDEMİR
- Dede Korkut Kitabı'nda anlam türlerine göre niteleme sıfatları
Attributive adjectives in the book of Dede Qorqud in view of semantic types
SAMET ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AKÇATAŞ
- Dede Korkut anlatılarına oyunbilimsel bir yaklaşım
A ludological approach to Dede Korkut narratives
SÜMEYYE KÜBRA GÜNDOĞDU
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Yıldız Teknik ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR KOÇAK
- Dede Korkut Kitabı'nın Günbet nüshasında yer alan fiillerin birleşim değerleri
The valency of the verbs in the Gonbad manuscript of the Book of Dede Korkut
İNCİLAY TOPUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ŞEFİK ŞENLİK