Örgütlerde bireysel düzeyde hesap verebilirliğin öncülleri ve ardılları
Felt accountability in organizations: An examination of antecedents and consequences
- Tez No: 633067
- Danışmanlar: PROF. DR. AZMİ YALÇIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 390
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, örgütlerde bireysel düzeyde hesap verebilirliğin öncülleri, ardılları ve düzenleyici değişkenlerini içeren bir model önermek ve modeli test etmektir. Bu kapsamda, bireysel düzeyde hesap verebilirliğin öncülleri olarak bireylerin politik yetisi ve öz-izleme yetisi önerilmiştir, ardılları olarak ise, bireylerin iş tatmini, işe bağlı gerginlikleri, duygusal emekleri ve bağlamsal performansları ele alınmıştır. Ayrıca önerilen modelde bireysel düzeyde hesap verebilirlik ve ardılları arasındaki ilişkilerde algılanan örgütsel destek ve örgüt kültürünün bir boyutu olan sıkılık durumunun düzenleyici değişken olarak etkisinin olup olmadığı araştırılmıştır. Bu doğrultuda Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi çalışanlarından anket yöntemiyle veri toplanmış ve nicel analiz yöntemlerinden güvenilirlik ve geçerlilik analizleri, keşfedici faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizleri, korelasyon analizi, t- testi ANOVA ve yapısal eşitlik modellemesi yöntemlerinden biri olan yol analizi yapılmıştır. Elde ediler bulgular doğrultusunda, araştırma hipotezlerini destekler nitelikte sonuçlar olduğu gibi bazı hipotezlerimizi destekler nitelikte sonuçlar çıkmamıştır. Analiz sonuçlarına göre, politik yeti kavramı ile kişisel sunumu düzenleyebilme becerisinin (öz-izleme yetisinin sadece bir boyutunun) bireysel düzeyde hesap verebilirliği yordadığı görülmüştür. Bireysel düzeyde hesap verebilirliğin ise iş tatminini negatif yönde etkilediği, işe bağlı gerginliği, duygusal emeğin boyutlarını ve bağlamsal performansı ise pozitif yönde etkilediği saptanmıştır. Bu sonuçlara ek olarak, bireysel düzeyde hesap verebilirlik ve iş tatmini; bireysel düzeyde hesap verebilirlik ve bağlamsal performans; bireysel hesap verebilirlik ve duygusal emeğin boyutlarından sadece sahte duygular ile arasındaki ilişkilerde algılanan örgütsel desteğin düzenleyici değişken etkisi bulgulanmıştır. Ancak, bireysel düzeyde hesap verebilirlik ve diğer ardıllar (işe bağlı gerginlik, derinlemesine eylem, gizlenen duygular) arasındaki ilişkilerde düzenleyici değişken etkisinin olmadığı görülmüştür. Benzer şekilde, bireysel düzeyde hesap verebilirlik ve bütün ardılları (iş tatmini, işe bağlı gerginlik, derinlemesine eylem, gizlenen duygulari sahte duygular, bağlamsal performans) arasındaki ilişkilerde örgütlerin sıkılık durumunun istatiksel açıdan bir düzenleyici değişken etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada önerilen model yol analizi ile test edilmiş ve anlamsız olan sadece bir yol (öz-izleme yetisinin diğerlerinin davranışlarına karşı duyarlılık boyutu) modelden çıkarılarak model tekrardan test edilmiş ve model uyum iyiliği testleri doğrultusunda model desteklenmiştir. Araştırma neticesinde ortaya konulan sonuçlar, alan yazın çerçevesinde değerlendirilmiş ve ilerde yapılacak çalışmalara önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to propose and test a model that includes the antecedents, consequences and moderator variables of felt accountability in organizations. In this context, political skill and self monitoring are suggested as the antecedents of felt accountability. On the other hand, job satisfaction, work-related tension, emotional labor and contextual performance are discussed as the consequences of felt accountability. Also, in the proposed model, it is investigated whether there is moderation effect of perceived organizational support and tightness, which is a dimension of organizational culture, in the relationships between felt accounability and consequences. In this vein, data was collected from the employees of Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi via survey method. And we made reliability and validity analysis, exploratory and confirmatory factor analysis, correlation analysis, t-test, ANOVA and structural equation modeling methods, which are the quantitative analysis methods. In line with the analysis, there were results that support the research hypotheses, as well as results that did not support some of our hypotheses. According to the results of the analysis, it was seen that the concept of political skill and ability to modify self-presentation (only one dimension of self-monitoring) had significant effect on felt accountability and predictec felt accountability. It was determined that felt accountability negatively affects job satisfaction, and positively affects job-related tension, emotional labor dimensions and contextual performance. In addition to these results, it was found that there was a moderation effects of perceived organizational support in the relationship between felt accountability and job satisfaction; felt accountability and contextual performance; felt accountability and histrionics. Nevertheless, it was observed that there was no moderation effects of perceived organizational support in the relationship between the other consequences (work-related tension, in-depth action, histrionics). Similarly, It has been concluded that there was no moderation effects of the tightness of the organizations in the relationship between the all consequences (job satisfaction, job-related tension, in-depth action, hidden emotions, histrionis, contextual performance). The model proposed in the study was tested with path analysis, and only one path (sensitivity to the behavior of others which is the dimension of self-monitoring) was removed from the model.Then model was tested again and the model was supported in accordance with the goodness of fit tests. Furthermore, the results are evaluated within the framework of the literature and some suggestions were provided for managers and future studies
Benzer Tezler
- Örgütlerde çalışanların algıladıkları güç kaynaklarının örgüte bağlılıkları üzerine etkisi: Bir araştırma
Effect of employee perceived power bases on organizational commitment: A study
ZÜBEYİR BAĞCI
- Hibrid örgütlerde üye ve örgütsel dağılım ekseninde bir araştırma
A research on member and organization distribution axis in hybrid organizations
METİN KARADEMİR
- Konaklama işletmelerinde çalışan personelin işkoliklik eğilimleri ile hizmet odaklılık ilişkisi: TRA1 bölgesinde bir araştırma
The relation between workaholism tendencies and service focus of the personnel working in accommodation: A research in TRA1
NESLİHAN SERÇEOĞLU
Doktora
Türkçe
2014
İşletmeAtatürk ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKALP NURİ SELÇUK
- Örgütsel değişimde dönüştürücü liderlik davranışları
Transducer leadership behaviours on organizational transformation
AYŞE ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İşletmeSakarya Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVDA YAŞAR COŞKUN