Anneliğin toplumsal inşası ve anne ol(a)mayan kadınlar
Social construction of motherhood and women who are not and can not be mothers
- Tez No: 633100
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NERİMAN AÇIKALIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Annelik, son zamanlarda sosyal bilimler alanında yapılan güncel çalışmalarda anneliğe özgü kutsallık söyleminin dışına çıkılarak bir tartışma konusu haline geldiyse de, bir cinsiyet kategorisi olarak kadınların evrensel ölçekte deneyimlediği hala en kapsayıcı ve ortak tecrübe olmaya ve egemen cinsiyet kültüründe kadın kimliğinin tanımlanmasındaki en önemli göstergelerden biri olmaya devam etmektedir. Nitekim annelik kadınlar için bireysel, biyolojik-bedensel bir süreç olmanın çok ötesinde, tarihsel, kültürel ve politik bağlamlara dayanan, tarihsel süreçte hakim dönemin konjonktürel yapısından etkilenerek şekillenen farklı ideolojiler olarak açığa çıkmaktadır. Öte yandan annelik söylemi, anne olan kadar ol(a)mayanları, olmak istemeyenleri de kuşatmakta; anne olanı anneliğinin niteliği, anne olamayanı eksikliği ve anne olmak istemeyeni düzen bozuculuğu üzerinden eleştirmektedir. Bu çalışmanın konusu, sosyal bir inşa olarak annelik söylemi içerisinde anne olmak istediği halde anne ol(a)mayan kadınlardır. Çalışmanın amacı, eril cinsiyet düzeninde kadınlara dayatılan bir cinsiyet rolü olan anneliği istediği halde deneyimleyemeyen kadınların gündelik yaşamlarında karşılaştıkları sosyal sorunları sosyolojik bir bakışla görünür kılmaktır. Çalışma, bu konuda yapılmış önceki çalışmaların metropol kentlerde uygulanmış olmasından farklı olarak, kırsal ve küçük ölçekli kent niteliğindeki Şırnak ili merkezi ve ilçelerinde, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşım ve yüz yüze derinlemesine mülakat tekniği aracılığıyla yürütülmüştür. Erkek egemen bir cinsiyet kültüründe çocukluktan başlayarak içselleştirilen annelik rolünü, yetişkinlikte çeşitli sebeplerden kaynaklı icra edemeyen,“anne ol(a)mayan kadınlar”, gündelik yaşamlarında sosyal çevreleri tarafından birtakım damgalayıcı pratiklere maruz kalarak benlik bütünlükleri ve kendilik değerleri örselenmektedir. Öte yandan çocuksuz kadınlar mevcut sorunlarına tıbbi ve alternatif tedavi yöntemleri ile çareler aramakta, damgalanma süreçleri ile başa çıkmak için direnme stratejileri geliştirmektedir. Geleneksel ve birincil ilişkilerin halihazırda egemen olmaya devam ettiği araştırma yöresinde kumalığa dayalı evlilik türünün çocuksuz kadını cezalandırma aracı olarak açığa çıktığı göze çarpmaktadır. Bu çalışma ataerkil cinsiyet kültüründe annelik söyleminin, anne olamayan kadınlar üzerinde kuşatıcı, denetleyici ve sınırlandırıcı etkilerini görünür kılmak açısından önemlidir.
Özet (Çeviri)
Although motherhood has recently become a topic of discussion in recent studies in the field of social sciences, it remains the most inclusive and common experience that women experience on a universal scale as a gender category and one of the most important indicators in defining women's identity in the dominant gender culture. As a matter of fact, motherhood is far from being an individual, biological-physical process for women, it is revealed as different ideologies based on historical, cultural and political contexts, influenced by the cyclical structure of the prevailing period in the historical process. On the other hand, the discourse of motherhood encompasses those who are not as much as the mother, and those who do not want to be; it criticizes the mother over the nature of her motherhood, the lack of the mother, and the disorderment of the mother who does not want to be. The subject of this study is women who want to be a mother in the discourse of motherhood as a social construct, but women who can't be mother The aim of the study is to make the social problems faced by women in their everyday lives visible through a sociological perspective, which is a gender role imposed on women in the masculine gender order. The study was conducted in rural and small-scale urban centers and districts of Şırnak province through a phenomenological approach from qualitative research methods and a face-to-face in-depth interview technique, unlike the previous studies on this subject in metropolitan cities. In a patriarcal gender culture, the role of motherhood internalized starting from childhood, women who can't be mother, cannot perform in adulthood due to various reasons, are subjected to some stigmatizing practices in their daily lives by their social environment, and their self-integrity and self-values are abused. On the other hand, childless women seek solutions to their current problems through medical and alternative treatment methods and develop resistance strategies to deal with stigma processes. In the research region, where traditional and primary relationships continue to dominate in the current situation, it is evident that the type of marriage based on polygny has been exposed as a means of punishing the childless woman. This study is important to make visible the encompassing, controlling and limiting effects of motherhood discourse in patriarchal gender culture on women who cannot become mothers.
Benzer Tezler
- Günümüz reklam filmlerinde annelik mitinin inşası: Anne ve bebek reklam filmleri
Construction of the motherhood myths in contemporary tv commercials: A study on mother and baby commercials
KÜBRA GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Reklamcılıkİstanbul ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT İRİ
- The construction of gender roles and motherhood: The case of The Family Education Program for Ages 0-18
Toplumsal cinsiyet rolleri ve anneliğin inşası: 0-18 Yaş Aile Ağitimi Programı örneği
AYÇA GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÖK
- Bağımlılık sürecinde anneliğin yeniden inşası: Bir bağımlının annesi olmak
Reconstruction of motherhood in the dependency process: Becoming the mother of an addict
ZEYNEP UYANIK NEGİZ
Doktora
Türkçe
2023
Sosyal HizmetYalova ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RECEP ÇELİK
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ERŞAHİN
- Çocuksuzluk tercihinin söylemsel inşası
Discursive construction of the childfree choice
NURCAN PINAR EKE
Doktora
Türkçe
2020
SosyolojiHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKSU BORA
- Yeni annelik rollerinin sosyal medyada inşası
New maternal roles in social media
MELİS PINAR GÜLMEZ
Doktora
Türkçe
2021
GazetecilikAnadolu ÜniversitesiBasın ve Yayın Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJDET ATABEK