Kurgusal metinlerde şiddet olgusuyla karşılaşan beşinci sınıf öğrencilerinin Ömer Seyfettin öyküleri bağlamında şiddeti algılamaları üzerine bir araştırma
A research on the perception of violence by 5th grade students who faced violence in fictional texts in the context of Ömer Seyfettin stories
- Tez No: 633369
- Danışmanlar: PROF. DR. LOKMAN TURAN, DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Çocuk edebiyatı, Ömer Seyfettin, şiddet olgusu, olgubilim, Children's literature, Ömer Seyfettin, phenomenon of violence, phenomenology
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
Amaç: Araştırmanın amacı, Ömer Seyfettin'in şiddet içeren eserleriyle karşılaşan ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin şiddetin farklı türlerinin ve şiddete maruz kalan farklı özellikteki kahramanların yer aldığı bu eserler karşısında ortaya koydukları tepkileri tespit etmektir. Yöntem: Araştırmada nitel desenlerden olgubilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Van ili Tuşba merkez ilçesine bağlı Van Ahmet Yesevi Borsa İstanbul Ortaokulu 5-C sınıfında öğrenim gören 20 öğrenci oluşturmuştur. Uygulama esnasında Ömer Seyfettin'in farklı şiddet türlerini içeren ve farklı özellikte kahramanların yer aldığı yedi öyküsü araştırmacı tarafından öğrencilere okunmuştur. Öğrencilerin tepkilerini belirlemek amacıyla gözlem, görüşme gibi veri toplama araçları kullanılmıştır. Verileri güçlendirmek amacıyla kütüphane kayıtları, okur otobiyografileri ve Türkçe öğretmeni tarafından yazılan okur biyografileri de kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi sürecinde içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Öğrencilerin eserlere verdikleri tepkiler; okuma alışkanlığı düzeyi, şiddetle ilgili yakın zamanlı yaşantı ve cinsiyet değişkenleriyle ilişkisi bakımından incelenmiştir. Uygulamadan yaklaşık altı ay sonra şiddet olgusunun çalışma grubunda bıraktığı izleri tespit etmek amacıyla eserleri hangi düzeyde hatırladıkları tespit edilmiştir. Buradan elde edilen sonuçlar da öğrencilerin verdikleri tepkilerin anlamlandırılmasında işe koşulmuştur. Bulgular: Öğrencilerin şiddet içeren eserlere; şiddetin nedenlerinden kaçış, şiddetin kendisinden kaçış, şiddetin sonuçlarından kaçış, kabullenme/onaylama, hak arama, şiddeti onaylama, şiddeti normalleştirme, duygusal kaçış, karşılık verme/intikam alma gibi tepkiler verdiği görülmüştür. Sonuç: Sonuç olarak öğrencilerin verdikleri tepkilerin okuma alışkanlığı düzeyi, şiddetle ilgili yakın zamanlı yaşantı ve cinsiyete göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Bunun yanında tepkilerin ortaya çıkmasında şiddetin türünün ve şiddete maruz kalan kahramanın özelliklerinin etkili olduğu görülmüştür. Bu sonuçlardan hareketle öğretmenlere, anne babalara, araştırmacılara ve çocuk edebiyatı yazarlarına çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of the research is to determine the reactions of middle school fifth grade students, who encounter violence theme of Ömer Seyfettin's works, against these works of different types of violence and heroes with different characteristics exposed to violence. Methods: In the research, phenomenology, one of the qualitative patterns, was used. The study group of the study consisted of 20 students studying in the 5-C class of Van Ahmet Yesevi Borsa İstanbul Secondary School in the central district of Tuşba, city of Van. During the application, seven stories of Ömer Seyfettin containing different types of violence and heroes with different characteristics were read to the students by the researcher. Data collection tools such as observation, interview were used to determine the students' reactions. In order to strengthen the data; library records, reader autobiographies and reader biographies written by the Turkish teacher were also used. Content analysis method was used in the process of analyzing the data. Students' reactions to the works; reading habit level was investigated in terms of violence related recent life and relationship with gender variables. Approximately six months after the application, it was determined to what extend they remembered the works in order to determine the traces of the violence phenomenon left in the study group. The results obtained here were also benefitted from in order to make sense of students' reactions. Findings: It was observed that the students' reactions to violent works were as following; escaping from the causes of violence, escaping from the violence itself, escaping from the consequences of violence, acceptance, seeking rights, confirm violence, normalizing violence, emotional escape, responding / taking revenge. Results: As a result, it was determined that the reactions of the students differ according to the level of reading habit, recent life related to violence and gender. In addition, it was observed that the type of violence and the characteristics of the hero who was exposed to violence were effective in the emergence of reactions. Based on these results, various suggestions were made to teachers, parents, researchers and authors of children's literature.
Benzer Tezler
- Yerli televizyon dizilerinde toplumsal kimliklerin temsilleri: 'Yalan Dünya' dizisi örneği
Representation of social identities in local TV dramas: The example of Yalan Dünya
MURAT BİROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Radyo-TelevizyonAkdeniz ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURDAN AKINER
- Beyazbulut dergisindeki kurgusal metinlerde karakterler aracılığıyla verilen iletiler
Messages conveyed via characters in the fictional texts in Beyazbulut magazine
BEKİR SITTIK KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimErzincan ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OĞUZHAN YILMAZ
- Mustafa Kutlu'nun Chef adlı öyküsünde kadın imgeleri
The woman images in Mustafa Kutlu's story book Chef
SUNA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiKadın Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ARSLAN
PROF. DR. CEMAL SAKALLI
- Damgalama kuramı bağlamında Türk romanı (1872- 1901)
Turkish novel in the context of stigmament theory (1872- 1901)
BUŞRA ATAKER GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiDR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET FARUK GÜLER
PROF. DR. BEYHAN KANTER
- 1970-1985 yılları arasında yayımlanmış romanlarda gecekondu sorununa Ankara merkezli bir bakış
An Ankara-based perspective on the problem of slums in novels published between 1970-1985
HÜSEYİN ALGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TÖRENEK