Palas Ovası'nda sürdürülebilir yeraltı suyu yönetimi için dinamik simülasyon modeli
Dynamic simulation model for sustainable groundwater management in the Palas Basin
- Tez No: 633705
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Yeraltı Suyu Yönetimi, İnsan-Akifer Etkileşimi, Bilişsel Haritalama, Dinamik Sistem Modelleme, Palas Ovası, Sustainable Groundwater Management, Human-Aquifer Interactions Cognitive Mapping, Dynamic System Modelling, Palas Basin
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Yeraltı suyu kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi, sosyoekonomik sistem ve doğal sistem arasındaki karmaşık ilişkilerden etkilenmektedir. Bu çalışma, su kullanıcılarının hedeflerinin, algılarının ve anlayışlarının yeraltı suyu sistemini nasıl etkilediğini ortaya çıkarmak için Palas Ovası'nda insan-akifer etkileşimlerini incelemektedir. Palas Ovası, yeraltı suyunun sulama için neredeyse tek kaynak olarak kullanıldığı bir tarım havzasıdır. Yeraltı suyu, ayrıca yeraltı suyuna bağlı bir göl ekosistemini (Tuzla Gölü) beslemektedir. Bu çalışmada, anket çalışmaları ve bulanık bilişsel yaklaşım kullanarak Palas Ovası'nda yeraltı suyu sistemi ve sosyoekonomik sistem arasındaki ilişkileri incelenmiştir. Palas Ovası için bir dinamik simülasyon modeli geliştirilerek, yeraltı suyu rezervi, sulama suyu kullanımı, sulama suyu kullanımından kaynaklanan maliyet ve getiriler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Su kullanım kararlarının ekonomik etkileri ve yeraltı suyu sistemi üzerindeki etkileri birlikte değerlendirilmiştir. Bu çalışma, sulama/sulu tarımın, Palas Ovası'nın ekonomik yapısında son derece önemli olduğunu göstermiştir. Palas Ovası'nda insanların önceliği, yüksek su tüketen mahsullerin ekimini ve sulama/gübrelemeyi artırarak tarımsal verimi ve karı arttırmaktır. Ovadaki yoğun yeraltı suyu çekimi nedeniyle yeraltı suyu seviyelerinin azaldığı ve kimyasal gübre kullanımı nedeniyle toprak kalitesinin kötüleştiği paydaşlar tarafından ifade edilmiştir. Çiftçiler tarım sisteminin sürdürülebilirliğinden ziyade kısa vadeli ekonomik kazanımlara odaklanmaktadır. Geliştirilen dinamik sistem model, Palas Ovası'nda yeraltı suyu rezervinin iklimsel değişikliklere, arazi örtüsünün değişimlerine ve tarımda su kullanımına duyarlı olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
The complexity of human-aquifer interactions is very important for sustainable management of groundwater systems. This study examines the human-aquifer interactions in the Palas Basin (Kayseri, Turkey) to reveal how goals, perceptions and understandings of water users affect the groundwater system. Palas Basin is an agricultural basin where groundwater is used extensively for irrigation. Groundwater also feeds a groundwater-dependent lake ecosystem (Tuzla Lake). In this study, we examined the relationships between human-aquifer systems using fuzzy cognitive mapping approach. Cognitive maps are casual maps that reflect the perceptions and understandings of different people/groups. This study showed that irrigation/irrigated agriculture is among the most important variables in the economic structure of the Palas Basin. The priority of people in the Palas Basin is increasing agricultural yield and profits by increasing cultivation of high water consuming crops and irrigation/fertilization. Both farmers and government officials think that groundwater levels decline in the basin due to extensive pumping and soil quality deteriorate due to use of chemical fertilizers. Still, farmers are more focused on short-term economic gains rather than the sustainability of the agricultural system. The developed dynamic system model showed that groundwater system in the Palas Basin is highly vulnerable to climatic changes, land cover changes and water use in agriculture.
Benzer Tezler
- Palas ovası'nda arazi örtüsü değişimlerinin belirlenmesi ve yayılı kirletici yüklerin SWAT ile modellenmesi
Determination of land cover change and modeling diffuse pollution loads using SWAT in Palas Basin.
ŞÜKRÜ TANER AZGIN
Doktora
Türkçe
2015
Çevre MühendisliğiErciyes ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK
- Uzaktan algılama teknikleri kullanılarak Palas Ovası'nın arazi yüzey sıcaklığı değişimlerinin incelenmesi
Analysis of land surface temperature changes at the Palas Basin using remote sensing techniques
GÜLHAN ÖZDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Çevre MühendisliğiErciyes ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK
DOÇ. DR. SEMİH EKERCİN
- Palas ovasında yeraltı suyu seviye ve kalitesinin izlemesi ve değerlendirilmesi
Monitoring and evaluation of groundwater level and quality in the Palas basin
ÖMER KARADENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiErciyes ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK
- Palas ovasındaki sebze üretiminin çevresel etkileri ve çözüm önerileri
Environmental impacts of the vegetable production in Palas basin and recommending solutions
MERVE TEMİZYÜREK ARSLAN
Doktora
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiErciyes ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM KARAÇETİN
- Tuzla (Palas) Gölü'nün iklim değişikliğine duyarlılığının incelenmesi
Sensitivity of Tuzla (Palas) Lake to climate change
EDA CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Çevre MühendisliğiErciyes ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK