Türk afazili bireylerin figüratif dili anlamlandırma süreçleri
Figurative language comprehension with Turkish aphasic people
- Tez No: 634399
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KÜRŞAT GÖKCAN, DOÇ. DR. ELİF ARICA AKKÖK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kulak Burun ve Boğaz, Otorhinolaryngology (Ear-Nose-Throat)
- Anahtar Kelimeler: Afazi, Duygu, Figüratif Dil, İşlemleme, Türkçe Deyimler Anlamlandırma, Aphasia, Emotion, Figurative Language, Comprehension and Processing, Turkish Idioms
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Afazi beynin baskın yarı küresinde meydana gelen herhangi bir lezyon sonucu dilsel fonksiyonlarda çeşitli düzeylerde bozulmalar meydana gelmesiyle ortaya çıkan edinilmiş bir dil bozukluğudur Afazi konuşma, anlama, tekrarlama, okuma ve yazma gibi pek çok dilsel fonksiyonlarda bozulmalar meydana getirmektedir (Tanrıdağ, 1995). Dilde meydana gelen bu bozulmalar bireylerin iletişimini güçleştirmektedir. İletişimi güçleştiren en önemli unsurlardan bir de anlama sorunudur. Afazili bireyler günlük hayatta sıklıkla kullandığımız figüratif nitelikli ifadeleri işlemlemede sıkıntılar yaşamaktadır (Cacciari ve ark., 2006; Papagno ve Caporali, 2007; Papagno ve Genonı, 2004). Bu çalışmada afazili bireylerin figüratif dil anlamlandırma süreçlerini incelemek, akıcı ve tutuk afazi türleri arasındaki farklılıkları saptamak ve bu verileri sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılmak amaçlanmıştır. Çalışmaya afazi tanısı almış 15 birey ve yaş, eğitim durumu ve cinsiyet bakımından eşitlenmiş 15 sağlıklı kontrol gurubu dahil edilmiştir. Çalışmada afazili bireylerin figüratif dil becerilerini değerlendirmek için duygu bildiren (mutluluk, mutsuzluk, korku ve öfke) deyimlerden oluşan bir figüratif dil bataryası kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan ölçek iki alt testten oluşmaktadır. İlk test deyime ait üç anlamı (literal, figüratif ve ilgisiz) içeren resimlerden oluşan, resimli alt test, ikinci alt test ise aynı deyimlerin dilsel olarak katılımcılara sunulduğu dilsel alt testtir. Oluşturulan bu batarya ile afazili katılımcıların deyimlerin anlamsal ve sözdizimsel özelliklerine göre anlamlandırmaları değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, afazili bireylerin figüratif dili anlamlandırma becerilerinin kontrol grubuna göre önemli ölçüde düşük olduğu tespit edilmiştir. Afazili bireyler ilgisiz seçeneklerden çok literal seçeneklere yönelmişlerdir. Test türü göz önünde bulundurulduğunda afazili bireyler resimli deyim anlama testinde dilsel deyim anlama testine oranla daha düşük skorlar elde etmişlerdir. Ayrıca afazili bireylerin opak/metaforik deyimlerde, transparan/metonimik deyimlere göre daha yüksek skorlar elde ettiği gözlenmiştir. Duygu türleri açısından ele alınacak olursa, mutsuzluk deyimlerini anlamlandırmada diğer duygu türlerine göre daha başarılı oldukları gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Aphasia is an acquired language disorder that occurs impairments in the linguistic communication resulting from the lesion in the dominant hemisphere. Impairments of the aphasic individuals are observed in many patterns of language like speaking, understanding, repeating, reading and writing (Tanrıdağ, 1995). These language impairments cause the linguistic communication. One of the elements that makes difficult the communication of individual with other people is the question of understanding. Aphasic people have difficulties in processing the figurative expressions that they experience often in everyday language (Cacciari et al., 2006; Papagno and Caporali, 2007; Papagno and Genonı, 2004). The aim of this study is to investigate the figurative language interpretation processes of aphasic individuals, to determine the differences between aphasia types and to compare these data with the healthy control group. The study included 15 individuals with aphasia, and 15 healthy volunteers, equal to age, education level and gender. In this study, a figurative language battery consisting of emotional idioms like happiness, unhappiness, fear and anger was used to evaluate figurative language skills of individuals with aphasia. The scale used in the study consists of two subtests. The first test consists of pictures containing three meanings of the idiom (literal, figurative and unrelated), is the pictorial subtest and the second subtest is the linguistic subtest in which the same idioms are presented linguistically to the participants. With this battery, idiom comprehension of aphasic participants according to the semantic and syntactic features were evaluated. The study cleared that aphasic individuals had significantly lower figurative language skills than the control group. Individuals with aphasia tended to interpret idioms literal rather than unrelated options. Considering the type of test, aphasic individuals had lower scores in the picture idiom comprehension test than the linguistic idiom comprehension test. In addition, opaque / metaphoric expressions scores of aphasic individuals were higher than transparent / metonymic expressions. In terms of emotion types, unhappiness idioms are more protected than other emotion types.
Benzer Tezler
- Afazili bireylerde adlandırma becerisini iyileştirmeye yönelik mobil ekipman uyumlu yazılımın geliştirilmesi
Development of A mobile equipment based software for improving naming skills in aphasia patients
GÜZİDE ATALIK
Doktora
Türkçe
2019
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAVİŞ EMEL KULAK KAYIKCI
- Agrammatism in Turkish broca's aphasic patients: A descriptive case study
Türk broka afazili hastalarda agramatizm: Betimleyici bir vaka çalışması
ASLI AÇAN BUDAK
Doktora
İngilizce
2008
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIL ÖZYILDIRIM
- Afazili Türk hastalarda adlandırma sorunu
Naming problem in Turkiskh aphasic patients
SEVİM ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLMİRA SADİYEVA KURUOĞLU
- Comprehension of idioms in Turkish aphasic patients
Türk afazi hastalarında deyimlerin anlamlandırılması
BURCU AYDIN
Doktora
İngilizce
2014
DilbilimAtatürk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUZAFFER BARIN
- Türk çoban köpeklerinde (Kangal) böbrek fonksiyon bozukluklarında serum ve idrardaki biyokimyasal değişiklikler
Biochemical changes in serum and urine of Turkish shepherd dogs (Kangal) with renal dysfunction
BETÜL TANYEL