KBRN tehdit ortamında adli görev etkinliğinin değerlendirilmesi: Türkiye-ABD karşılaştırması
Evaluation of forensic mission efficiency in CBRN threat environment: A comparison between Turkey and the USA
- Tez No: 634557
- Danışmanlar: PROF. DR. NERGİS CANTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Adli Tıp, Forensic Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kriminalistik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Teknolojik gelişmeler, hayatın birçok alanına olumlu katkılar sağlasa da söz konusu gelişmelerin her zaman iyi niyet çerçevesinde kullanılmaması sonucu güvenlik zafiyetleri oluşabilmektedir. Terör örgütleri ve her türden suçlular, teknolojik gelişmeleri eyleme geçme yöntemleriyle birleştirerek, beklenmedik yer ve zamanda kamu güvenliğine azami ölçüde zarar verme isteklerinin cazibesine kapılırken, devlet otoriteleri suç ve suçluyla mücadele noktasında proaktif olabilmenin kaygısını taşımaktadırlar. Teknolojinin gelişimine paralel olarak sanayileşmenin de giderek yaygınlaşması neticesinde, kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) ajanların art niyetli gruplarca istismar edilme potansiyelleri daha çok gündeme gelmeye başlamıştır. KBRN ajanlarının kaza, doğal afet veya kasıtlı kullanımları sonucunda gerçekleşecek olaylara ilişkin risk değerlendirmeleri yapılırken,“gerçekleşme ihtimalleri düşük, etki potansiyelleri çok yüksek”ibarelerine yer verilmektedir.“Suç işlendiğinde suçluları yakala, suç oranlarının yüksek olduğu noktalarda önleyici tedbirler al”şeklindeki geleneksel kolluk anlayışının günümüz suç ve suçlularıyla mücadele noktasında yetersiz kaldığı bir gerçektir. İnternet ve teknolojinin sağladığı“know-how”imkânları sayesinde suç işleme kapasitelerini gün geçtikçe artıran ve“daha az zahmete girerek, kitlesel ölçekte zararlar oluşturma”amacını güden gruplara karşı, kolluk birimlerinin teknik bilgi ve ekipman yönünden birkaç adım önde olması, kamu güvenliği için oldukça önemlidir. Son yıllarda yapılan akademik çalışmalar ve uluslararası kuruluşların raporları, KBRN ajanlarının kasıtlı kullanım risklerinde artış olduğunu ortaya koymakta ve artan bu risklerin bertaraf edilmesinde, devletlerin iç güvenlik politikalarını gözden geçirmelerinin önemi kadar uluslararası eşgüdümün de gerekli olduğuna dikkat çekmektedirler. KBRN kaynaklı olaylara ilişkin ülkelerin mevcut risk algılarının, mevzuat düzenlemeleri ile görev ve sorumlulukların kurum ve kuruluşlar nezdindeki dağılımlarına etki edeceği aşikardır. Bu çalışmada, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'nin KBRN kaynaklı olaylara ilişkin risk algılarının, KBRN tehdit ortamındaki adli görevlerin yürütülmesi kapsamında ve kolluk teşkilatları perspektifinde irdelenmesine yönelik karşılaştırmalı analizlerin yapılması ve uygulamalardaki farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmanın sonucunda, Türkiye'nin KBRN risklerini“afet ve acil durum yönetimi”kapsamında değerlendirmeye ağırlık verdiği ve bu yönde bir teşkilatlanmaya gittiği; buna karşın Amerika Birleşik Devletleri'nin, özellikle 11 Eylül sonrasında, KBRN olaylarına ilişkin risk algısının“potansiyel terör saldırıları”odağındaki değerlendirmesinin bir sonucu olarak, Federal Soruşturma Bürosu (FBI) başta olmak üzere adli kolluk birimlerinin görev etkinliklerini artırmaya yönelik politikalara ağırlık verdiği görülmüştür. Bütün bunlarla birlikte, KBRN ajanlarının kasıtlı kullanıldığı adli olayları sadece“terör saldırıları”ile sınırlandırmanın yetersiz olacağı, 2019 yılının son günlerinde ülkemizde art arda yaşanan“siyanür vakaları”ile kamuoyuna yansımıştır. Adli bilimlerin temelini teşkil eden“delil güvenliği”ilkesi göz önüne alındığında, KBRN tehdit ortamında gerçekleştirilecek sağlıklı bir olay yeri incelemesi işleminin; ancak, bu konuda teknik bilgi ve ekipman donanımına sahip kolluk personelince gerçekleştirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Technological developments assist many parts of life, however, security weaknesses may occur because of not the usage of technology in a goodwill manner. While terrorist organizations and all kinds of criminals combining technological developments and their action strategies with a feel of making maximum harm to public security in unexpected places and time, governments have a concern at being proactive about the response to crime and criminals. As a result of the spreading of the industry with the same direction of technological developments, it became more popular that potential exploiting of chemical, biological, radiological and nuclear (CBRN) agents in a harmful way by criminals. While making risk assessments regarding the incidents that will occur as a result of an accident, natural disaster or deliberate use of CBRN agents, the phrases“low probability of occurrence and high impact potential”are included. Today, it is a fact that the behavior“apprehend criminals when a crime committed, take countermeasures in districts where the rate of crimes are high”became insufficient. When challenging against the groups which have a purpose of“causing mass destruction with less effort”using“know-how”opportunities provided by internet and technology, it is important to provide public safety with law enforcement's deeper capability in technical knowledge and equipment than criminals'. In recent years, academic studies and the reports of international organizations reveal the increase potential risk on the deliberate use of CBRN agents and preventing the risk is possible with checking internal security applications as well as international coordination. It is obvious that risk assessments about CBRN incidents directly impact legal regulations and duties and responsibilities sharing between institutions and organizations. The aim of this study is to make comparative analysis between Turkey and the United States of America regarding with impacts of CBRN risk assessments on forensic missions in the CBRN threat environment at the perspective of law enforcement units. The result of this study reveals that Turkey evaluates CBRN risks in the scope of“emergency management”, on the other hand, the United States of America assess these risks from“potential terror attacks”perspective, especially since post 11th of September thus the U.S. of America set implementations to improve law enforcement units' capabilities regarding with CBRN threats, especially for Federal Bureau of Investigation (FBI). With the whole of results above, it is insufficient to restrict CBRN related judicial events in the terms of“terrorist actions”, we witnessed the indicator of this at the end of the year 2009 with“cyanide incidents”on media. When we assess from the perspective of the“chain of custody”that the essential part of forensic sciences, an efficient crime scene investigation in the CBRN threat environment can be conducted only by law enforcement personnel who has technical knowledge and equipment at this subject.
Benzer Tezler
- Acil sağlık hizmetleri çalışanlarının KBRN tehditlerine yönelik risk algısı ve hazırlılık durumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between risk perception and prepadness of emergency health care workers towards CBRN threats
ZEYNEP TAZEARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık Yönetimiİskenderun Teknik ÜniversitesiKBRN-P Savunma Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHUN BEREKETOĞLU
- Birinci basamak sağlık hizmeti veren aile hekimleri ile 112 acil ve ilkyardım sağlık çalışanlarının KBRN hakkında bilgi düzeyi
Cbrn knowledge levels of family physicians providing primary health care and 112 emergency and first aid medical personnel
UFUK ÖNER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
İlk ve Acil YardımSağlık Bilimleri ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN BOL
- KBRN ekiplerinin olay müdahale yöntemlerinin incelenmesi: Adana AFAD örneği
Investigation of the event intervention methods of CBRN teams: Adana AFAD case study
TUĞBA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İlk ve Acil YardımBitlis Eren ÜniversitesiDisiplinlerarası Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDİP AVŞAR
- KBRN olayların psikososyal etkileri ve psikososyal destek müdahale önerisi
Psychosocial effects of CBRN events and psychosocial support intervention proposal
NİYAZİ ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİskenderun Teknik ÜniversitesiKimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer Tehditler Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EYYUPHAN YAKINCI
- Hastanenin özellik arz eden riskli birimlerinde (acil, yoğun bakım, görüntüleme merkezi) çalışan personelin KBRN tehlikesine karşı korunma bilgi düzeyinin araştırılması
Investigation of personal protection knowledge level of personnel working in risky units of the hospital against CBRN hazard
NUR DİLARA GÜNENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHADIR TAŞLIDERE