Konya bölge Yazma Eserler Kütüphanesinde bulunan Celi Ta'lik hat levhalarının Hüsn-i Hat sanatı açısından değerlendirilmesi
Evaluation of Jeli Ta'liq plates located in Konya region Writing Library in terms of Islamic calligraphy
- Tez No: 634644
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ FUAT BAYSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Hüsn-i hat sanatımızın önemli yazı çeşitlerinden bir tanesi olan Ta'lîk yazı, İran'da doğup gelişmiştir. Fatih Sultan Mehmed devri ile Osmanlı'ya gelen yazı estetik olgularıyla büyük ilgi görmüş ve usta hattatlar eliyle kendi estetik ve sanat anlayışımız ile yorumlanarak XVIII. yüzyılda Türk Ta'lîk ekolü doğmuştur. Levha asma geleneğinin en yoğun yaşandığı tekke ve zâviyelerde aynı zamanda hüsn-i hat sanatı da çok rağbet görmüştür. Tarikatlar eliyle hüsn-i hat sanatı ve özellikle Ta'lîk yazı çeşidi yaşatılmış ve çokça eser meydana getirilmiştir. Sadelik ve estetik görünüşüyle ön plana çıkan Ta'lîk yazı Celî levha formuna çok yakışmıştır. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte tekke ve zâviyeler kapatılmış bu mekanlar da bulunan levhalar ise en son Türkiye'nin sayılı yazma eserler kütüphanelerinden biri olan Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi koleksiyonuna dâhil edilmiştir. Kütüphanenin levha koleksiyonunda bulunan ve birçok ünlü hattata ait nadir eserlerin bulunduğu bu koleksiyon ile ilgili bir çalışmanın olamaması tez konumuzu belirlemede etkili olmuştur. Birçok yazı çeşidinden oluşan bu koleksiyon da bulunan Celî Ta'lîk hat levhaları yüksek lisans tezi çalışmamızın ana konusunu oluşturmuştur. Koleksiyonda bulunan Celî Ta'lîk levhalar kullanılan teknik, malzeme ve süsleme özellikleri bakımından tasnif edilmiş, kataloglanmıştır. Ayrıca hüsn-i hat sanatı bakımından son devrin ünlü Celî Ta'lîk hattatı Sâmi Efendi'nin yazılarıyla kıyas edilerek sanat değerleri ortaya çıkarılmış ve Ta'lîk yazının incelenen dönemlere ait tarihî gelişimi değerlendirilmiştir. Bu nadide eserlerin tekrar sergilenmesi için bir farkındalık oluşturulmak istenmiştir.
Özet (Çeviri)
The Ta'liq script is one of the important script styles in Islamic calligraphy, Ta'liq script was born and developed in Iran, and came to the Ottoman Empire during the era of Fatih Sultan Mehmed, and due to its aesthetic appearance and elegance, it was met with much desire, and the master calligraphers of that time cared for it. At the time when hanging calligraphy plates was a tradition in the dervish lodges, this type of writing style has been kept alive and many works have been created by the Sufi groups (Tariqah), and it was very suitable to write in Jeli style (Clearer and bigger letters) by Ta'liq because of its simplicity and aesthetic view. With the declaration of the Republic of Turkey, the dervish lodges got closed and all the plates in these places were taken to the collection of Konya Regional Manuscript Library one of Turkey's leading libraries of manuscripts. The lack of studies related to this group of manuscripts, which include rare manuscripts of senior calligraphers, influenced our choice of the title of the research. And among all the various styles in this collection, the Jeli Ta'liq part was the main subject of our master thesis study. The collection was classified and cataloged in terms of technique, material, and decoration features used. Also, in terms of calligraphy, the art values of the last period manuscripts were compared with the writings of the famous calligrapher Sâmi Efendi, and the historical development of them also was evaluated. In addition, we sought to create awareness in order for these rare manuscripts to be re-displayed.
Benzer Tezler
- Konya bölge yazma eserler kütüphanesinde bulunan Arap dili ve edebiyatına dair yazma nüshaların tasnif ve tavsifi
The Classification and qualification of the handwritten books on Arabic language and literature which are in Konya regional handwritten works library
MEHMET KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP DİKİCİ
- Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesinde bulunan bazı Delâilü'l- Hayrât'lardaki tasvirler
Descriptions (miniature) same of Delâilü?l- Hayrât?s in Konya District Manuscripts Library
OSMAN NURİ SOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
El SanatlarıSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÇAYCI
- Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesinde bulunan Selçuklu üslubundaki zahriye sayfaları ve şemse formlarının tezhip açısından değerlendirilmesi
The zahriye pages in the Seljuk style and the evaluation of the schemes forms in terms of the treatment in Konya Region Writing in the Library
MERYEM HANNE CERAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıNecmettin Erbakan ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ALİ FUAT BAYSAL
- Tuhfetü'ş-Şühedâ (Giriş-dil incelemesi-metin-dizin)
Tuhfetü'ş-Şuhedâ (Introduction-language analysis-text-index)
BURÇİN ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimDicle ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADETTİN ÖZÇELİK
- Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesinde yer alan BY00003676 numaralı yazma üzerine bir araştırma (inceleme-transkripsiyon-tıpkıbasım)
Work on a manuscript registered with the number BY00003676 in the Konya Region Manuscripts Library (text-review-transcription-facsimile)
HALİME BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Necmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELÇUK PEKER