Geri Dön

التجديد في الفقه إلاسالمي من منظور د. وهبة الزحيلي د. جمال عطية د. محمد العوا دراسة مقارنة وتقييم

İslam Hukuku'nda tecdit arayışları Vehbe Zühayli, Cemal Atiyye ve M. Selim Avva örneği

PDF İndir

  1. Tez No: 634706
  2. Yazar: NAWZAD SALAM IBRAHIM
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM ÖZDEMİR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Arapça
  9. Üniversite: Bingöl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 163

Özet

Bu çalışma Vehbe Zuhayli, Cemal Atiyye ve Muhammed el-Avva'nın fıkıh alanında yenilenmeyle ilgili görüşlerini ele almaktadır. Zuhayli'ye göre fıkıh alanında yenilenme ihtiyacı dini bir hükmü uygulamada meşakkatin olması, o hükmün maslahata, teşri maksadına aykırı bulunması veya yeni bir meselenin ortaya çıkması halinde söz konusu olmaktadır. Zuhayli fıkhi yenilenme yöntemlerini ortaya koymakta ve bu yöntemlerden en vasat, adil ve ölçülü olanını tercih etmektedir. İslam hukuku alanında yenilenme iddiasının ancak belirli bir çerçevede kabul edileceğini, belirli şart ve kayıtlara bağlı olduğunu aksi halde kabul edilmeyeceğini söylemektedir .İslam hukuku alanında yenilenmenin şeriata göre izin verilen çerçevede olması gerektiğini savunmuştur. Şeriattan peyderpey uzaklaşmayı, hevaya uymayı ve gelişi güzel keyfi bir yöntemi savunmamıştır. Zuhayli'ye göre mevcut yenilenme anlayışları çağdaşlaşma adı altında fıkıhla oynamaktan ve fıkhı tahrif etmekten ibaret kalmaktadır. Bu alandaki tahrifler alimlerin tembelliklerinden, görevlerini yerine getirmemesinden kaynaklanmaktadır. Öte yandan ona göre sosyal değişim ve ilerlemelerin karşısında İslami yenilenme durdurulamaz birmahiyetarz etmektedi. Cemal Atiyye fıkhi yenilenmeyi iki kısma ayırmaktadır: İslami metodolojinin dışında yenilenme ve İslami kurallara uygun yenilenme. Atiyye ikinci kısım yenilenmeyi esas almıştır. Böyle bir yenilenmeyi sağlayacak müçtehitleri yetiştirmek ümmetin ortak sorumluluğudur. Fıkıh alanında kanunlaştırmayı sağlamak üzere yenilenmenin pozitif hukukla karşılaştırmalı bir şekilde yürümesi gerekir. Muhammed Selim Avva yeni bir fıkha ihtiyacımızın olduğunu ve ehil alimlerin bu yenilenmeyi gerçekleştirmesinin zorunlu olduğunu savunmaktadır. Buna göre her asırda birden fazla müçtehidin bulunması 4 gerekir. İçtihatta asıl olan eski görüşleri olduğu gibi tekrar etme yerine, maslahata uygun yeni hükümler ortaya koyabilmektir. Fıkhi yenilenme alanında atılacak ilk adım, yönetenleri ve yönetilenleri fıkıhla amel etmeye cesaretlendirecek, kanunlaştırma ve yasama alanında fıkhın esas alınmasını sağlayacak en önemli unsur öncelikle mevcut olaylara vakıf olmak, ikinci olarakda bu olaylara doğru bir kıyas yöntemiyle hüküm vermektir. Gerçekten fakihlerin yüzlerce mesele, problem, sorun ve ortaya çıkan yeni durumlara cevap vermeleri, meşru olanı meşru olmayandan ayırt etmeleri ve bunun yerine maksadı gerçekleştirecek alternatifleri ortaya koymaları gerekmektedir. Bu konuda dinin asıllarıyla, genel maksatlarıyla ve kurallarıyla çelişkiye düşülmemelidir. İçtihadın geçerli olabilmesi için meselenin içtihada, yenilenmeye ve düzenlemeye açık olması şarttır. İçtihat sosyal değişimle birlikte süreklilik arz etmelidir. Böylece dinin ana gayeleri gerçekleşmiş olur. İçtihadın dinin ana kaynaklarına dayanması gerekir. İçtihatta pozitif hukuku esas almak fıkıh mirasından uzaklaşmayla sonuçlanır. Modern hayat dini açıdan cevaplanması gereken yüzlerde yeni meseleyi ve problemi beraberinde getirmiştir. Bu sebeple içtihat kapısı kapatılmamalı, aksine ehil olanlar için içtihat kapısı açık tutulmalıdır. Öte yandan ele aldığımız üç fakihin görüşleri bir tek çalışmaya sığdırılmayacak kadar geniştir. Bu sebeple konuyla ilgili uzun soluklu araştırmalar yapılmalıdır. Araştırmada üç fakihin konuyla ilgili görüşleri delilleriyle birlikte karşılaştırılmış, görüşlerin benzer ve farklı yönleri ortaya konulmuştur.

Özet (Çeviri)

This modest research is an attempt to clarify the opinions of each of (Dr. Wahba Al-Zuhaili), (Dr. Jamal Attia) and (Dr. Muhammad Al-Awa), regarding the Islamic Fiqh renewal. Al-Zuhaili explains: that the need for renewal arises if there is a narrow and arduous consequence in the application of the legal ruling, or contrary to a legislative interest or intent, or the issue was newly emerging, and AlZuhaili reviews the methods of renewal, and chooses from among them the moderate or balanced method, and says that the call to renew jurisprudence The Islamic is accepted within a certain framework, with specific restrictions and controls, and this call to launch it is not accepted, and he says: We are with renewal in the framework that is legally permissible, and we are not walking in the umbrella of excluding the law slowly and gradually, working with whims and irrational freaks, and AlZuhaili speaks about the current stage and describes it as a stage Tampering with Islamic jurisprudence, under the umbrella of renewal and contemporaryity, shows that the reason for tampering with Islamic jurisprudence at this stage is the laziness of some sincere scholars on the performance of their duty, and shows that the possible renewal in Islam does not stand in front of it for development and progress. As for Jamal Attia: His systematic renewal is divided into renewal from outside the Islamic system, and renewal from within the Islamic system, and the latter is what is favored by Attia, and indicates that it is one of the duties of the nation to always be diligent in carrying out this duty, and he says that the renewal includes a comparison with statutory laws To serve the movement to codify Islamic jurisprudence. As for Muhammad Al-Awa: He says Our need for a new jurisprudence, and that the qualified scholars perform the juristic renewal are two necessities, and he says: There must be a multiplicity of mujahideen in every age, and it indicates that the lesson in ijtihad is to achieve interest rather than to agree with old ijtihad or an inherited opinion, He says: The first steps in renewing jurisprudence, encouraging rulers and convicts to work with it, and taking it in the organization and legislation, are knowing the reality and measuring the existing ones according to the standards of the correct Sharia. The researcher believes: that hundreds of issues, issues, problems, and developments need to express an opinion on the part of the jurists to explain what is legitimate, and what is not legitimate, and to indicate the alternatives that achieve the intended, and do not contradict the principles of the Sharia, its colleges and its purposes, but these opinions must be a diligent subject to consideration and renewal Amendment and addition, and that ijtihad should always keep pace with the changing reality, to achieve the purposes of the Sharia, as the researcher believes that the original renewal is the one that emanates from within its main sources. As for reliance on the positive legal system, it only leads to dependency and away from the authenticity of our idiosyncratic heritage, and sees The researcher said that contemporary life threw out hundreds of issues, issues, problems, and developments that need answers and interpretations from an Islamic perspective, and the door to ijtihad should not be closed, but it should be opened, but the door. حول التجديد الفقهي. وقد اخترت هؤالء العلماء الثالث ألنهم من أبرز العلماء الداعين إلى التجديد الفقهي، والمهتمين بهذا األمر في هذا العصر، وألنهم من العلماء المعاصرين الذين لهم منزلتهم المتميزة، ولهم مؤلفات ومقاالت وندوات كثيرة في هذا المجال. يبين الزحيلي: بأن الحاجة إلى التجديد تظهر فيما إذا نتج ضيق أو مشقة على تطبيق األحكام ، أو منافيا لمقصٍد أو مصلحة تشريعية، أو كانت المسألة مستحدثة، ويستعرض الزحيلي ً الشرعية طرائق التجديد، ويختار من بينها الطريقة المعتدلة المتوازنة أو الوسطية، ويشير إلى أن الدعوة لتجديد الفقه اإلسالمي مقبولة ضمن نطاق معين، وبقيود وضوابط محددة، ال على وجه اإلطالق، يظهر في ذلك أن الزحيلي مع التجديد الممكن في اإلطار المسموح به شرعا، ويۆكد بقوله أننا لسنا سائرين مع فكرة استبعاد الشريعة شيئًا بعد شيء، والعمل بالهوى والنزوات الطائشة، ويتحدث الزحيلي عن المرحلة الراهنة ويصفه بمرحلة العبث بالفقه اإلسالمي، تحت مظلة التجديد والمعاصرة، ويبين بأن تكاسل بعض العلماء المخلصين عن أداء واجبهم، هو سبب العبث بالفقه اإلسالمي في هذه المرحلة، ويبين بأن التجديد الممكن والضروري في الفقه ال يقف أمامه التقدم والتطورات. أما جمال عطية: فالتجديد المنهجي عنده يقسم إلى قسمين: التجديد من خارج النمط اإلسالمي، والتجديد من داخل النمط اإلسالمي، وهذا األخير هو الذي ف ّضله عطية، ويشير إلى أن من واجبات األمة أن يكون فيها دائما مجتهدون يقومون بهذه الفريضة، ويشير إلى أن تجديد الفقه اإلسالمي يحتاج إلى المقارنة بالقوانين الوضعية، وذلك لخدمة حركة تقنين الفقه اإلسالمي. أما محمد العّوا: فيقول: حاجتنا إلى فقه جديد، وقيام المؤهلين من العلماء بالتجديد الفقهي، ضرورتان، ويقول: ال بد من تعدد المجتهدين في كل عصر، ويشير إلى أن العبرة في اإلجتهاد بأن يحقق المصلحة ال بأن يتفق مع اجتهاد قديم أو رأي موروث، ويقول: إن أولى الخطوات في تجديد الفقه، وتشجيع الحاكمين والمحكومين على العمل به، واألخذ منه في التنظيم والتشريع، هي معرفة الواقع وقياس القائم منه بمقاييس الشرع الصحيح. ويرى الباحث: بأن كثيرا من القضايا والمسائل والمشكالت والمستجدات يفتقر إلى بيان أراء الفقهاء لتوضيح ما هو مشروع، وما ال يسوغه الشرع، وبيان البدائل الممكنة التي تحقق الهدف، و عدم تناقض تلك البدائل مع أصول ومقاصد الشريعة وكلياتها، لكن يجب أن يكون هذه اآلراء اجتهادا قابال للنظر والتجديد والتعديل واإلضافة، وأن اإلجتهاد ينبغي دوما أن يتكيف مع الواقع المتغير، ليحقق مقاصد و مصالح الشريعة، كما يرى الباحث بان التجديد األصيل هو الذي ينبثق من داخل مصادرها الرئيسية، اما اإلقتصار أو اإلعتماد على النمط القانوني الوضعي فإنه ال يؤدي إال إلى التبعية واالبتعاد عن أصالة التراث الفقهي، ويرى الباحث بأن الحياة المعاصرة ألقت بكثير من القضايا والمسائل والمشكالت والمستجدات التي تحتاج إلى اجتهادات وإجابات من منظور فقهي، وينبغي عدم سد باب االجتهاد، بل الواجب أن يفتح، لكن يُفتح الباب ألهله، ويود الباحث أن يوضح بأن النوازل الفقهية التي تطرق اليها األساتذة الثالث ال تحسم ببحث أو دراسة فردية بل تحتاج إلى دراسات وبحوث مستمرة، ففي كثير من صفحات هذا البحث أبدى الباحث برأيه، وكذلك تناول الباحث في بحثه مقايسة بين اراء هؤالء الثالث وبيان نقاط االشتراك واالفتراق على ضوء المدارك واألصول المعتبرة لدى كل طرف منهم. الكلمات االفتتاحية جديد، التجديد، مجدد، مجتهد، االجتهاد، فقه، شريعة، قانون، معاصرة، مصالح، نوازل، مقاصد

Benzer Tezler

  1. Tez No

    480706

    تخريب الآثار التأريخية والبيئية في شمال العراق بين سنة1921-1991

    1921- 1991 yıllarında Kuzey Irakın doğal çevre ve tarihî eserlerinin tahribi

    AHMED MOHAMMED MAWLOOD SYAN

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2017

    Kamu YönetimiYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. RAHMİ TEKİN

  2. Tez No

    529753

    Al Şâtıbi'ye göre istihsan (الاستحسان عند الإمام الشاطبي)

    The theory of al-istihsân in al-Imam Şatibî

    AMIN M.ELMAHDI ALWIRSHAFANE

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2018

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADNAN KOŞUM

  3. Tez No

    854718

    الأَربَعونَ فِي الأَحكَامِ والأَربَعونَ النَّوَويَّة دِراسة بَلاغِيَّة مُقَارَنَة

    El-Arbaûne fi'l-Ahkam vel-Arbaûne en-Neveviyye adlı eserlerin beleğat açısından mukayesesi

    ABDULRAHMAN ALI ALDARWISH

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET DERVİŞ MÜEZZİN

  4. Tez No

    640516

    أحكام التجنيد الإجباري في الفقه الإسلامي

    İslam hukukunda zorunlu askerlik hizeti

    IBRAHIM ALSAUN

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2020

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EL HASSEN SID AHMED EL HABIB

  5. Tez No

    664748

    عمليات التقويم و التجميل وأحكامها في الفقه الإسلامي

    İslam hukukunda güzelleştirme ve estetik ameliyat yaptırmanın hükmü / Corrections and beautification operations and their rulings in Islamic jurisprudence

    BARZAN JALAL NADIR

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2021

    DinKarabük Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FAHRETTİN ATAR

Geri Dön