Şiddete maruz kalan evli ve boşanmış kadınlarda travma sonrası büyümenin aracı değişkenlerle yordanması
Prediction of post-traumatic growth with mediator variables among married and divorced women who exposed to domestic violence
- Tez No: 635004
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENNUR TUTAREL KIŞLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Adli Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Kadınların şiddet deneyimleri değerlendirildiğinde en çok eşleri tarafından şiddete maruz kaldıkları bilinmektedir. Kadınlarda şiddet sonrası görülebilen psikolojik travma, hayatını devam ettirebilmesi açısından zorluk yaratabilmektedir. Yaşanan travmanın sonrasında büyüme gerçekleşebilmekte ve bu travmadan sonra büyümenin gerçekleşmesi sürecinde rol oynayan bazı faktörler olmaktadır. Şiddetin yoğunluğu, genel öz yeterlik ve ontolojik iyi oluş travma sonrası büyümeyi etkileyebilecek değişkenler olarak görülebilir. Buna ek olarak travma sonrası büyümeyi yordayan bir başka unsurun ise evli veya boşanmış olmak, yani ilişkiye devam edip etmemenin olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı travma sonrası büyümeyi etkileyen bu değişkenleri bir model çerçevesinde incelemektir. Bu incelemeyi yapmak amacıyla boşanmış veya evli olan şiddet görmüş/gören kadınlar çalışmaya dahil edilmiştir. Bu iki ayrı grupla yapılan çalışmada algılanan şiddet yoğunluğu ve travma sonrası büyüme düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek ve genel öz yeterlik ve ontolojik iyi oluşlarının aracı rolünü ortaya koymak, buna ek olarak medeni durumun düzenleyici rolünü incelemek amacıyla bir model test edilmiştir. Çalışmanın nicel aşamasının veriler, evli 143 kadın ve boşanmış 120 kadın olmak üzere toplam 263 katılımcıdan elde edilmiştir. Bu veriler Kişisel Bilgi Formu, Travma Sonrası Büyüme Ölçeği (TSBÖ), Genel Öz Yeterlik Ölçeği (GÖYÖ) ve Ontolojik İyi Oluş Ölçeği (GÖYÖ) aracılığı ile elde edilmiştir. Bu araştırmanın ikinci aşamasında ise boşanmış ve evli kadınların şiddet ile ilgili deneyimlerini incelemek amaçlanmıştır. Çalışmanın nitel aşaması 5 boşanmış, 5 evli toplam 10 kadınla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerin Interpretative Phenomenological Analysis (IPA) yoluyla nitel incelemesini içermektedir. Nicel araştırmanın bulgularına göre, şiddet görmüş boşanmış kadınların travma sonrası büyüme, genel öz- yeterlik, ontolojik iyi oluş puanlarının evli kadınların puanlarından anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür. Düzenleyici analiz sonuçlarına göre ise medeni durumun travma sonrası büyüme üzerinde doğrudan etkisi olduğu görülmüştür. Aracı etkilere bakıldığında ise sosyal destek, ontolojik iyi oluş ve genel öz yeterliğin algılanan şiddet yoğunluğu ve travma sonrası büyüme arasında aracılık rolünün anlamlı olduğu görülmüştür. Nitel çalışmanın sonucunda ise 1)Şiddet ile İlgili Bilgi ve Deneyimler, 2)Eş ile Yaşanan Deneyimler, 3)Boşanma ile İlgili Deneyimler/Düşünceler ve 4)Şiddet Sonrası Yaşanan Deneyimler olmak üzere dört temaya ulaşılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma evli şiddet gören ve boşanmış şiddet görmüş kadınların çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması, buna ek olarak yapılan nitel görüşmelerle birlikte şiddet ile ilgili deneyimlerine ışık tutması açısından ilgili alanyazına özgün katkı sunacaktır.
Özet (Çeviri)
When women experience violence, it is known that they are exposed to violence mostly by their spouses. Psychological trauma, which can be seen after violence towards women, may create difficulties in terms of survival. After the trauma, growth can occur and there are some factors that play a role in the growth process after this trauma. The intensity of violence, general self-efficacy, and ontological well-being can be seen as variables that can affect post-traumatic growth. In addition, another factor predicting growth after trauma is thought to be married or divorced, that is, whether to continue the relationship. The purpose of this study is to examine these variables that affect post-traumatic growth within the framework of a model. In order to carry out this examination, women who have been violating and had been violated; divorced or married women are included in the study. In a study with these two separate groups, a model was tested to examine the relationship between perceived intensity of violation and post-traumatic growth levels and to reveal the mediating role of general self-efficacy and ontological well-being, as well as to examine the regulatory role of the marital status. The data for the quantitative stage of the study consisted of data from a total of 263 participants, including 143 married women and 120 divorced women. These data were obtained through the Personal Information Form, Post Traumatic Growth Scale (TSBÖ), General Self-Efficacy Scale (GÖYÖ) and Ontological Well-Being Scale (GÖYÖ). In the second stage of this research, it is aimed to examine the experiences of divorced and married women on violence. The qualitative stage of the study includes qualitative analysis of semi-structured interviews with total 10 women equally gathered from divorced and married group. After then, interviews intrpeted through Interpretative Phenomenological Analysis (IPA). According to the findings of the quantitative study, it was observed that the post-traumatic growth, general self-efficacy, and ontological well-being scores of severely divorced women were significantly higher than the scores of married women. According to the results of the regulatory analysis, marital status has a direct effect on post-traumatic growth. When the mediator effects are analyzed, it was seen that the role of mediation between social support, ontological well-being and general self-efficacy perceived intensity of violence and post-traumatic growth are significant. As a result of the qualitative study, four themes were reached: 1) Knowledge and Experiences Related to Violence, 2) Experiences with Spouse, 3) Experiences / Thoughts about Divorce and 4) Experiences After Violence. In conclusion, this study is thought to make an original contribution to the literature in terms of comparing married and divorced violence women in terms of various variables and shedding light on their experiences about violence together with the additional qualitative interviews.
Benzer Tezler
- Yasadışı madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulan erkek ergen ve yetişkin bireylerin kaygı ve depresyon durumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of anxiety and depression status of male adolescent and adult individuals subjected to probation precaution due to using illegal drug
DİLEK ÖKER KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uyuşturucu Alışkanlığı ve AlkolizmEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP ANNETTE AKGÜR
- Yetişkinlerin öz şefkat, bağlanma stilleri ve psikolojik iyi oluş özelliklerinin incelenmesi
Analyzing of adults' self-compassion, attachment styles and psychological well-being features
MELTEM KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU SOMAY
- Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ve disleksi tanısı almış çocuklara sahip ebeveynlerin duygusal şiddete maruz kalma düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi
A research on the levels of exposure to emotional violence of parents with children diagnosed of Attention Deficiency Hyperactivity Disorder (ADHD) and Dyslexia
TÜRKAN EVLEKSİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM KAZAN
- Evli kadınların eşleri tarafından şiddete maruz kalma durumu ile algıladıkları sosyal destek düzeyi ve psikopatolojik semptomlarının incelenmesi
Investigation of the relationship between the social support and psychopathological symptoms perceived by the married women's exposure to violence by women
MELİKE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ÖZTÜRK
- Sivas il merkezi sağlık çalışanlarında şiddete maruziyet sıklığı ve şiddetin tükenmişlik düzeyine etkisi
Exposure to vi̇olence i̇n the ci̇ty center of Si̇vas health workers the effect of frequency and level of violence burnout
BAHAR TÜRKMENOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk SağlığıCumhuriyet ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN HALDUN SÜMER