Çok boyutlu psikolojik esneklik envanterinin Türkçeye uyarlanması
Turkish adaptation of the multidimensional psychological flexibility inventory
- Tez No: 635105
- Danışmanlar: PROF. DR. UĞUR GÜRGAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Psikolojik Esneklik, Psikolojik Katılık, Kabul ve Kararlılık Terapisi, Ölçek Uyarlama, Psikolojik Ölçme Aracı, Psychological Flexibility, Psychological Inflexibility, Acceptance and Commitment Therapy, Scale Adaptation, Psychological Measurement Tools
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Geçtiğimiz yüzyıllar içerisinde insan psikolojisi üzerine farklı temeller ve teknikler barındıran terapiler geliştirilmiştir. Üçüncü kuşak Davranışçı Terapilerden biri olan“Kabul ve Kararlılık Terapisi”nin temel hedefi psikolojik esnekliği artırmaktır. Bu araştırma ile psikolojik esneklik ve psikolojik katılık olmak üzere iki faktörden oluşan Çok Boyutlu Psikolojik Esneklik Envanterinin Türkçe uyarlamasının yapılarak bu yapıların kapsamlı bir şekilde ölçülmesini sağlayacak Türkçe ölçme aracının eksikliğinin giderilmesi amaçlanmıştır. Araştırma verileri internet üzerinden envanteri yanıtlamaya gönüllü katılımcılardan elde edilmiştir. Pilot uygulama için 20, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi için 430, test-tekrar test güvenirliği için 60 olmak üzere toplamda 15-65 yaş aralığında 510 kişiden veri toplanmıştır. Envanterin yapı geçerliğini belirlemek için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi; güvenirlik analizi için Cronbach's alpha iç tutarlılık, eşdeğer yarılar, test-tekrar test yöntemleri; ölçüt ölçek geçerliğinin incelenmesi için ise Kabul ve Eylem Formu-II ve Philadelphia Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan ilk analiz sonucunda envanterin toplam varyansının iki faktör üzerinde yoğunlaştığı saptanmıştır. Temel bileşenler analizi ve promax rotasyonu kullanılarak yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda binişik olan 5 madde çıkarıldıktan sonra varyansın %50,8'ini açıklayan psikolojik esneklik ve psikolojik katılık olmak üzere 2 faktörden ve 55 maddeden oluşan envanter elde edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi ile örtük yapısı ile belirlenen envanterin yapısını doğrulamak için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda χ2/df (2.34), RMSEA (0.07), NFI (0.93), NNFI (0.90), CFI (0.97), IFI (0.95), RFI (0.90), GFI (0.87), AGFI (0.85) olmak üzere elde edilen uyum iyiliği indeksi değerleri ile ölçme aracının iki faktörlü yapısı istatistiksel olarak doğrulanmıştır. Envanterin güvenirlik analizleri bulguları; Cronbach's alpha iç tutarlılık katsayısı 0.95, eşdeğer yarılar yönteminde Spearman-Brown 0.90, Guttman Split-Half 0.90, 3 hafta ara ile yapılan tekrar test korelasyonu 0.94 olarak belirlenmiştir. Elde edilen bu sonuç Çok Boyutlu Psikolojik Esneklik Envanterinin Türk dili ve kültürüne uyarlanarak psikolojik esneklik ve psikolojik katılık ile ilgili yapılacak çalışmalarda kullanılabilir geçerli ve güveniilir bir formu oluşturulduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Throughout centuries, therapies including different basis and techniques have been developed on human psychology. One of them is Acceptance and Commitment Therapy that is accepted as third-generation behavioral therapies that aim to increase psychological flexibility. This research aims to fulfill the need for a Turkish measurement tool that would be to provide a comprehensive measurement of psychological flexibility and inflexibility by adopting the Multidimensional Psychological Flexibility Inventory which is the construct of the two dimensions: Psychological flexibility and psychological inflexibility. The research data gathered by achieving voluntarily participants via the internet. The data collected from 510 in the 15-65 age range, participants including 20 people for the pilot study, 430 for exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis, and 60 people were test-retest reliability. To determine the construct validity, exploratory and confirmatory analysis were used; Cronbach's alpha internal consistency, split-half, test-retest methods were used for reliability; moreover, the Acceptance and Action Questionnaire-II and Philadelphia Mindfulness Scale were used for test criterion validity. It was determined that the total variance of the scale concentrated on two factors as a result of the first analysis without using any rotation. An inventory consisting of 2 factors as psychological flexibility and psychological inflexibility and 55 items was achieved which explains %50,8 of the variance after principal component analysis and exploratory factor analysis by using promax rotation and subtracting 5 items whose loads are contiguous. Confirmatory factor analysis was implemented to verify the structure of the scale determined by its implicit structure by exploratory factor analysis. As a result of this analysis, the goodness of fit and the two-factor structure of the measurement tool was statistically verified as χ2/df (2.34), RMSEA (0.07), NFI (0.93), NNFI (0.90), CFI (0.97), IFI (0.95), RFI (0.90), GFI (0.87), AGFI (0.85) Reliability analysis findings of the inventory were determined as Cronbach's alpha internal consistency coefficient was 0.95, split-half of Spearman-Brown method was 0.90, Guttman was 0.90, retest correlation with 3-weeks interval was 0.94. These results indicate that adopting the Multidimensional Psychological Flexibility Inventory to the Turkish language and culture measurement tool is available and reliable to measure psychological flexibility and psychological inflexibility.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde bilişsel esneklik, üst bilişler ve psikolojik esneklik arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the relationships between cognitive flexibility, metacognitions and psychological flexibility in university students
MEHMET SALİH TAŞKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU TAŞDELEN KARÇKAY
- Exploration of the relationship between psychological inflexibility and psychological symptoms from a complex network perspective
Psikolojik katılık ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin karmaşık ağ analizi yöntemiyle incelenmesi
ZEYNEP CANSU KÜÇÜKSEYMEN
Doktora
İngilizce
2022
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Duygu düzenleme ile erken dönem uyumsuz şemalar, bilişsel esneklik ve ruminasyon arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Investigation of relations between early maladaptive schemas, cognitive flexibility and rumination with emotion regulation
AYŞEGÜL ANAYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLHAN YALÇIN
- Üniversite sınavına hazırlanan ergenlerin psikolojik esneklik düzeylerine göre akademik erteleme davranışları
Academic procrastination behaviors of adolescents preparing for the university exam according to their psychological flexibility levels
MELTEM USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA SAVAŞ
- Ergenlerin spor yapma durumlarına göre iyi oluş ile psikolojik esneklik düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between well-being and psychological flexibility levels of adolescents according to their sports participation
ABDULLAH ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ŞINGIR