İzmir ve çevresindeki bazı Osmanlı ve Beylikler Dönemi camilerinde mihrap ve minber yazıları
Mihrab and minbar writing Ottoman and Principalities Period of mosque izmir and its environment
- Tez No: 635865
- Danışmanlar: DOÇ. AYNUR MAKTAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 58
Özet
Türk Hat Sanatı örnekleri, mimari yapılarda genel anlamıyla kitâbeler şeklinde karşımıza çıkar. Kitâbe, yaygın kabule göre içeriği ne olursa olsun taş, tuğla, mermer, çini, ahşap, alçı, metal gibi malzeme üzerinde binalarda yer alan yazıların tümüne işaret eder. Genel tanımı yanında kitabe, işlevi ve bulunduğu mekana özel yazılarla da alt gruplara ayırabilen bir kavramdır. Mimari yapı ya da unsurlardır. Eserin aidiyetini, kim tarafından, hangi tarihte ve niçin yapıldığını, hangi ustaların çalıştığını, ne gibi tadil ve tamir gördüğünü belirten bilgileri içeren inşa ve tamir kitabeleri yanında ayrıca ayet-i kerimeler, hadis-i şerîfler, kelâm-ı kibâr, esma-ı hüsna vb. metinler de yaygın olarak kullanılagelmiştir. Bunlar yapım kitabelerinin metinleri içinde yer aldığı gibi, müstakil olarak mihrap, minber veya diğer yapı unsurları hatta mezar taşları üzerinde de sıklıkla görülmektedir. Ayrıca bir mimari eserdeki yazıların tamamı o eserin dini, tarihi, kültürel, ekonomik ve sosyolojik göstergesidir. Bu sebeple çalışmamızda yer alan yazıların tamamı kitâbe olarak tanımlanmıştır. İzmir'deki bazı tarihi camilerde, yazı çeşidi ve tasarım bakımından farklılık gösteren zengin hadis ve ayet örnekleri bulunmaktadır. Bu çalışmada İzmir merkezindeki bazı camilerde bulunan ayet ve hadis konulu hat örnekleri yazı özelliklerine göre ele alınacaktır. Burada Osmanlı Dönemine ait altı adet cami ile (Hisar, Kemeraltı , Başdurak, Kestanepazarı, Yalı, Salepçioğlu) Beylikler Dönemine ait Birgi'de yer alan bir adet cami (Birgi Ulu Cami) yazı özellikleri bakımından incelenmiştir. İncelenen hat örnekleri celi sülüs hattıyla ahşap ve mermer üzerine kabartma tekniğiyle yapıldığı görülmektedir. Yazılar kompozisyon bakımından düz (satır) veya istifli olarak uygulanmıştır. Kitâbelerin bazıları mermer renginde kalmış, bazıları ise varak altınlıdır. Varaklı olanların bazılarının zemin rengi kırmızı, bazıları siyah bazıları da renksizdir. Bu kitabelerde kullanılan yazıların özellikleri, yazı - mekan ilişkisi içinde örneklerle sunulacaktır.
Özet (Çeviri)
Turkish Calligraphy samples are generally seen as inscriptions in architectural structures. Inscriptions, according to most widespread acceptance, points out all writings taking part in buildings on stone, brick, marble, china, wooden, plaster, metal what ever itscontent is. Besides general definition, inscription is a Notion which can be divided into subgroups depending on its function and specific writings of the place where it is found. Besides construction and repair inscriptions containing the information and data of belonging of thework, also including information about by whom, when and why it was built, what kind of modification and repair procedures it has had, also some articles such as Qur'anic verses, hadith, proverb, esma-i hüsna..etc. have extensively been used. These take place in construction inscription, they are also often seen on detached altar, pulpit or other structural elemets even on tombstone. Furthermore, the whole writings on architectural Works are religional, historical, cultural, economic and sociological indicators of that work. Therefore, all writings which take place in our study are all defined as inscription. In historical mosques at the center of İzmir, a great deal of hadith and Qur'anic verses examples which shows differences in font type and design. In this study Qur'anic verses and hadith on calligraphy samples will be held according to font properties. Here hadith in six mosques belonging to Ottoman and principalities period (Hisar, Kemeraltı , Başdurak, Kestanepazarı,Yalı, Salepçioğlu, Birgi ) will be studied according to the font properties. Studied calligraphy samples are seen to have been made with celi sülüs calligraphy wood and marble carving. Writings are flat or stacked with regard to the composition.Some of the inscriptions remained in the marble colour, some of them are in gold foil. Ground colour of some of the foil inscriptions are red, some are black and some are colourless. The font properties used in this inscriptions will be presented in the writing-place relationship.
Benzer Tezler
- 19. yüzyılda İzmir ve çevresindeki Osmanlı Dönemi yapılarında görülen sıvaüstü manzara resimleri ve özgün uygulamalar
Wall paintings (landscape) held by the architectural structures in and around the city of İzmir during the Ottoman period of and 19th century and unique applications
EZGİN YETİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. FİLİZ ADIGÜZEL TOPRAK
- Türk donanması ve faaliyetleri (1914-1925)
Turkish nayv and activitys (1914-1925)
UMUT CAFER KARADOĞAN
- Aydın kent merkezi tarihi dokusunun incelenmesi
The Research of the historical fabric of the city centre of Aydın
AYLİN ERTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ETİ AKYÜZ LEVİ
- Buca'da 19. Yüzyıl mimari yapılarındaki neoklasik süslemeler
Neoclassical houses in 19th Century architectural buildings in Buca
MELEK TİRYAKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KAZIM ÖZ
- İzmir örnekleri bağlamında Osmanlı mimarisinde fevkani camiler
Fevkani mosques in Ottoman architecture in the context of İzmir examples
MELİKE YURDAGÜL