Geri Dön

Hâris el-Muhâsibî'nin tefsiri ve yöntemi

Tafser of Haris el-Muhâsibî and his method

PDF İndir

  1. Tez No: 635989
  2. Yazar: ATİYE AKBAŞ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ALABALIK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yalova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 110

Özet

Bu çalışmanın amacı; en eski tefsir usulü kitaplarından birini yazmış olan Hâris el-Muhâsibî'nin günümüze ulaşan eserlerinin, tefsir yöntemleri açısından incelenmesidir. Bu inceleme, Fehmu'l-Kur'an'daki usûle dair görüşlerine ek olarak, müstakil bir tefsir kitabı yazmamış olan Muhâsibî'nin, diğer eserleri ışığında tefsirci kimliğinin daha iyi anlaşılması açısından önem taşımaktadır. İlk olarak giriş bölümünde, çalışmanın amacı, kaynak ve metodu hakkında genel bilgiler bulunmaktadır. Birinci bölümde, Muhâsibî'nin hayatına, hocalarına, eserlerine ve ilmi görüşlerine yer verilmiştir. İkinci bölümde, tefsir yöntemleri terimleri, bu alanda yapılan sınıflandırmalar incelenmiştir. Tefsir yöntemleri, kullanılan kaynak açısından, rivayet ve dirayet tefsiri olarak, açıklamanın derinliği itibariyle, icmali veya tafsili olarak, Mushaf sırası veya bir konuya odaklanması bakımından genel ya da konulu tefsir, farklı bir alt uzmanlık alanına özgü olması itibariyle, fıkhî, lugavî, işâri, ilmi gibi tefsir çeşitleri olarak isimlendirilen çeşitlerde incelenmiştir. Bu tefsir çeşitlerinin delil olma değerleri, kabul şartları ve örnekleriyle beraber açıklamalarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise ilk olarak, Muhâsibî'nin el-Akl ve Fehmu'l-Kur'an (Akıl ve Kur'an'ı Anlamak)'ında bahsettiği Kur'an fıkhı, Kur'an ilimleri müfredatından bazı konular ve Kur'an üslûpları hakkındaki görüşleri incelenmiş, daha sonra ikinci bölümdeki tefsir yöntemleri başlıklarına uygun olarak Muhâsibî'nin eserlerinde tefsir değeri taşıyan yazılarından örnekler seçilmiştir. Sonuç olarak, Muhâsibî'nin eserleri tefsir yöntemleri açısından incelendiğinde Muhâsibî'nin rivayet tefsirini ön planda tuttuğu, dirayet tefsiri olarak yazılan yerlerde rivayete bağlı kaldığı görülmüştür. Bununla beraber, tefsirinin fıkhi ve lugavî unsurlar içerdiği, ancak bu konularda ayrıntıya girmediği, özellikle ahlaki ve işâri tefsir diyebileceğimiz alanlarda daha derin açıklamalarda bulunduğu görülmüştür. Tasavvufa fıkhi yaklaşım olarak tarif edilebilecek, işâri boyutları bulunan ayetlerin bu açıklamalarında kolaylıkla anlaşılabilir, kapalı olmayan ve ehline has olmayan bir üslûp kullanmıştır. Bu özelliğiyle hitabının alanı genişlemiş ve ayetlerdeki işâri anlamların da fıkıh hükümleri kadar toplumun tamamını ilgilendirir seviyede anlaşılmasını sağlamıştır. Tasvir başlığı ile Muhâsibî'nin eserlerinin çoğunluğunda bulunan, okunan ayeti daha çok hissetme ve anlatılanları yaşıyormuş gibi düşünme yöntemine örnekler verilmiştir. Ek olarak, bu çalışmada el-Akl, konulu tefsir örneği olarak farklı bir açıdan incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this subject is to investigate the books of Hâris el-Muhâsibî who wrote one of the most ancient books in the field of exegesis procedure, from the exegesis methods point of view. This research has an importance because it provides to see the implementation of his opinions in The Understanding of Qur'an belongs to Muhâsibî who newer wrote a separate exegesis. Firstly, in the entrance part, the general information about the purpose, sources, and method for this research is excisting. In the first part, Muhâsibî's life, his teachers and books and professional opinions were mentioned. In the second part, terms of exegesis methods and categorizations in this field were examined. Exegesis methods from the point of source that used, bundling as narrative or intellectual exegesis; according to the deepness of explanation categorized as holistic or detailed exegesis; according to the Mushaf order or centering to a subject, named general or topical exegesis; the commentaries that belongs to different professional fields, for example belongs to fıqh, language, Sufism/mysticism or science, named as the colors of exegesis, were investigated. The evidential values, acceptance conditions, and explanations for these kind of commentaries with examples were included. In the third part, firstly, Muhâsibî's opinions that mentioned in el-Akl ve Fehmu'l-Kur'an (The Mind and Understanding the Qur'an) such as deeply understanding the Qur'an, some subjects from the Qur'anic science curriculum and genre of the Qur'an, were examined. Then, in a parallel appropriation to the second part exegesis methods title alignment, examples were chosen from the writings of Muhâsibî which carries a value of exegesis. As a conclusion, when the books of Muhâsibî were studied, it was seen that Muhâsibî keeps in the foreground the narrative exegesis and adheres in the intellectual commentaries to the narration. Nevertheless, his exegesis includes elements from fıqh/canon law and language but does not enter details. It was also seen that he gave deeper explanations in the fields that we can call moral and mystical exegesis. He used a wording that could be called a fıqh approach to mysticism, easily understandable and not complicated, not specialized to competent individuals, in the explanations for verses that have mystical dimensions. With this feature his area of appeal expended and provided the mystical meanings of verses to be clear as much as the law verdicts that interests the whole community. With the Tasvir/description title were given examples to the usually existing method of Muhâsibî in his books, that encourages to feel more what has been recited and to think as living the mentioned scene. Intercalarily, in this research the Mind/el-Akl, was studied from a different point of view as a topical exegesis.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    862208

    Haris el- Muhâsibî'nin Er-Riaye li Hukukillah adlı eserinde din eğitimi açısından öne çıkan değerler

    Values in terms of religious education in Haris el-Muhâsibî's work titled Er-Riâye li-Hukukillah

    ESRA KIMIL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinMarmara Üniversitesi

    Din ve Felsefe Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BANU GÜRER

  2. Tez No

    73160

    Haris El-Muhasibi'nin kelami görüşleri

    Başlık çevirisi yok

    CENGİZ TÜCCAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞERAFEDDİN GÖLCÜK

  3. Tez No

    843315

    Hâris el-Muhâsibî'nin er-Ri'âye adlı eserinde insanın aldanması

    Deception of human in Hâris el-Muhâsibî's work called er-Ri'âye

    EMİNE YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinSelçuk Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZGEN

  4. Tez No

    602683

    Hâris El-Muhâsibî'nin din eğitimine ilişkin görüşleri

    Ḥārith Al-Muḥāsibī's views about religious education

    AHMET BEKEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinÇukurova Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUGRUL YÜRÜK

  5. Tez No

    483371

    Hâris El-Muhâsibî'nin Er-Riâye Li-Hukûkillâh adlı eserinde geçen merfû hadislerin tahrîc ve değerlendirmesi

    Takhrij And Evaluation of the Merfu Hadiths in Harith al-Muhasibî's Book Named ar-Riaya li-Hukukilla

    ŞERİF ALADAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinKafkas Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET EMİN SEYHAN

Geri Dön