Osmanlı arşiv belgelerine göre Bahailik hareketi
The Movement of Bahaizm according to ottoman archives
- Tez No: 63610
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ŞEKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
ÖZET İran'da XIX. yüzyılda yaşanan iç ve dış siyasî çalkantılarla, düşünce alanındaki kargaşa, Şiî halkı her zamankinden çok bir kurtarıcı beklemeye itmiştir. Şiîlikteki gaib Onikinci İmam' in geri dönmesi ve mehdîlik kavramları daha çok tartışılır olmuştur. İşte böyle bir ortamda Mirza Ali Muhammed, gelmesi beklenen kurtarıcıya açılan kapı (bâb) olduğunu ileri sürerek, kendisine uyulmasını istedi. Bâb kelimesine izafeten Babilik böylece doğmuş oldu. Mirza Ali Muhammed, daha da ileri giderek mehdi ve peygamber olduğunu iddia edince, Şiî ulema ve halktan tepki gördü. Devlet, çıkan karışıklıkları göz önüne alarak, Şiî ulemanın da öldürülmesine fetva verdiği Mirza Ali Muhammed'i 1266 / 1850'de Tebriz'de kurşuna dizerek idam etti. Bunun üzerine, bâbiler, Nâsıruddin Şah'a başarısız bir suikast teşebbüsünde bulundular. Hemen akabinde, bâbilerin bir çoğu öldürüldü, bir kısmı da hapsedildi. Daha sonra, Bâb 'in yerine geçecek olan Mirza Hüseyin Ali, Rusya ve İngiltere'nin İran'a yaptığı baskılarla, hapisten kurtarılarak o zaman Osmanlı hakimiyetinde olan Bağdat'a yerleştirildi. Mirza Hüseyin Ali, burada bulunan bâbilere, Bâb'm geleceğini haber verdiği kişinin kendisi olduğunu ileri sürerek, peygamberlik iddiasında bulundu ve kendisine Allah'ın bahâsı yani ululuğu, güzelliği anlamında Bahâullah denmesini istedi. Babilik, böylece Bahailik adıyla devam etti. İran, bahâilerin, kendi sınırından uzak bir yere götürülmeleri talebiyle, Osmanlı Devleti'ne müracaat edince Bahâullah ve bazı bahâiler 1269 / 1853 'de Edirne'ye nakledildiler. Edime ve İstanbul'da halkın huzurunu ve kamu düzenini bozucu propaganda faaliyetlerinde bulunmaya başladıklarında tutuklanarak, ömür boyu kale hapsi cezasına çarptırıldılar. Sultan Abdülaziz'in 1285 / 1869 tarihli fermanıyla, Bahâullah Akka'ya, ona muhalefet eden kardeşi Mirza Yahya da Mağosa'ya gönderildi. 1326 / 1908'de Meşrutiyetin ilanıyla serbest bırakılan bahâiler, faaliyetlerine daha sonra da devam ettiler.
Özet (Çeviri)
II ABSTRACT Due to the external and inner political agitation and disorder in the field of tought in Iran, during the XIXth centruy Shias people were forced to wait the rescuer more then ever. The abcent Twelve Imam's return and the terms of mehdî in the Shias became more disputable. It was such an occasion that Mirza Ali Muhammed wanted the people to obey him, submitting that he is the door (bâb), that leads to the salvation. Attributed to the world of bab, Babism was born. When Mirza Ali Muhammed even put forward being mehdi and the prophet, Shia ulema and people reacted. After the state had taken the disorders in to consideration, Mirza Ali Muhammed, whom the Shia ulema give fetva to hang, was executed by shooting in Tebriz in 1266 / 1850. Upon this, babis made an unsuccesful attempt to assasinate Nasiruddin Shah. After this event, most of the babis were killed and some of them were put into a jail. Mirza Hüseyin Ali, who took the post of Bab, was released from the jail by Russian and English pressure on Iran and settled down in Bağdat, which was under control of Ottoman Empire at that time. Mirza Hüseyin Ali told the babis that he was the person who Bab informed to come. Mirza Hüseyin Ali insisted on being the prophet and asked the babis to call him Bahaullah, which means the beauty and the greatness of Allah. Thus Babism continued under the name of Bahaism. When Iran applied Ottoman Empire to remowe the bahais away from her borders, Bahaullah and some bahais were transferred to Edirne in 1269 / 1853. When they began to propaganda that puts the public order and the peace of the people out of tune, they were arrested and jailed into a tower. Bahaullah was sent to Akka and his brother, who opposed him, was sent to Magosa by Sultan Abdülaziz's ferman dated 1285 / 1869. Bahais, released free by the decleration of Meşrutiyet in 1326 / 1908, carried on their activities.
Benzer Tezler
- Osmanlı arşiv belgelerine göre Afyon'daki vakıf hizmetleri
Foundation establishment services in Afyon according to the Ottoman archives documents
SELAMİ AKKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İ. HAKKI GÖKSOY
- Osmanlı arşiv belgelerine göre Osmanlı-Danimarka ilişkileri (1839-1918)
Ottoman-Denmark relations according to Ottoman archive documents (1839-1918)
FETHULLAH UÇAR
Doktora
Türkçe
2018
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN DOĞAN
- Osmanlı Arşiv Belgelerine göre Amele Taburları (1914-1918)
According to Ottoman Archive documents labour Battalions (1914-1918)
CENGİZ MUTLU
- Osmanlı arşiv belgelerine göre Yunanistan Devleti'nin kurulmasında İngiltere'nin rolü
The role of the United Kingdom in the foundation of Greece According to the documents from the Ottoman archieves
İDRİS BAYRAM
- Osmanlı arşiv belgelerine göre Osmanlı-İsveç ilişkileri (1839-1876)
Ottoman-Swedish affairs according to the Ottoman archive documents (1839-1876)
MERT UĞUR VATANSEVER