İştiyak filminden hareketle Türk sinemasında cinsiyetçi yaklaşımlar
From 'İştiyak' movie gendered approches in Turkish cinema
- Tez No: 636284
- Danışmanlar: PROF. DR. SELAHATTİN YILDIZ
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: İştiyak, Türk sineması, cinsiyet, cinsiyetçilik, sinemada cinsiyet, Longing, Turkish Cinema, Sex, Gender, Gender in Cinema
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Toplumsal cinsiyet terimi erkek, kadın ve diğer cinsel azınlıkları bünyesinde toplarken, cinsiyet farklılığı nedeniyle erkekten farklı olmanın beklentileri içinde ataerkil düzene karşı kadınların ve diğer cinsiyetçi azınlıkların iyileştirilmesi yönünde feminist ideolojiyi kullanabilir. Türklerin ataerkil ve muhafazakâr bir toplum geleneğine sahip olduğu bilinir ve bu ataerkil kültürün tüm sanat dallarına yansıdığı da söylenebilir. Türk sinemasının başladığı günden bugüne dek gelinen süreçte, kadınların ataerkil ve muhafazakar düşünce sisteminde şekillendiği hissedilir. 1960'tan 1990'lara uzanan yıllar arasında Türk sinemasında toplumsal olaylardan etkilenen eserlerin varlığı bilhassa dikkat çekebilir. İştiyak filminde, Türk ataerkil toplumunun aile yapısında meydana getireceği tahribat, ehemmiyetle düşünülmüş ve karakterlere senaryoda can verirken yansıtılmaya çalışılmıştır. Cinsiyet değişikliği konusu ailelerin hassasiyeti bakımından büyük önem arz ederken, bu durumun Türkiye'nin taşra diye betimlenen bir köy evinde meydana gelmesi aile ve köy hayatı bakımından ayrıca önemlidir. İştiyak filmi ile Türk toplumunun klasik çekirdek ailesindeki (ana-baba-çocuk) hassas olaylar ele alınmaya çalışılmıştır. Cinsiyet değiştirme olgusu Türk beyaz perdesinde pek çok kez görünse de bu durumun ana karakter bakımından değerlendirilmesi açıkça işlenmiş, cinsiyet değiştiren kişi çok büyük zorluklarla karşılaşmış ve çoğu kez olaylar ölümle sonuçlanmıştır. İştiyak filminin ana olay örgüsü her şeyi seyirciye bırakmayı hedeflemiş ve farklı perspektiflerden düşünme penceresini açık tutmaya çalışmış, dikkatli izleyicilerin farklı fikirler yürütmeye çalışacağı bir eser olmaya çalışmıştır. Eserin yoksul bir ailenin içinde geçen mühim bir olayı konu edinmesi tesadüf değildir. Bu olayın dünyanın her yerinde, bir konakta ya da bir gecekonduda dahi olabileceğini göstermek için bilhassa bu anlatı düzlemine başvurulmuştur. Filmin ilk hikâye aşamasından itibaren ana karakterin sosyal hayattaki boyutu değil, aile hasreti çektiği göz önünde bulundurulmaya çalışılmıştır. Ana kahramanın birey olarak biyolojik açıdan çektiği sıkıntılar, arkadaş çevresi, okul hayatı yani kısacası içtimai yaşamdan sergilediği davranışlar arka planda bırakılmıştır. Bu durum belli tabuları olan izleyicilerin de filmi izlemesi için bir etken olarak düşünülmüştür. Eserin, toplumsan cinsiyet olgusuna başka bir çerçeveden bakılmasına gayret gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
While the term“gender”includes men, women, and other sexual minorities, it uses feminist ideology to improve women and other sexist minorities against the patriarchal order in the expectation of being different from men due to gender differences. Turks are known to have a patriarchal social tradition and it can be said this patriarchal culture can be said to be reflected in all branches of art. Women are known to have been shaped in the patriarchal system of thought from the beginning of Turkish cinema to today. The existence of works influenced by social events in Turkish cinema between the years from 1960 to 1990 is particularly noteworthy. In the movie of İştiyak, the destruction that the Turkish patriarchal society cause in the family structure was considered seriously and tried to be reflected while giving life to the characters in the script. Although the gender change issue is of great importance in terms of the touchiness of the families, the plot is in a village house depicted as rural of Turkey is crucial in terms of family and village life. Sensitive events in the classic nuclear family of Turkish society (mother-father-child) were tried to be addressed with the İştiyak movie. Although the phenomenon of gender change has appeared many times on the Turkish screen, the evaluation of this situation in terms of the main character has been clearly explored, the person who has changed gender has encountered great difficulties and often the events have resulted in death. The main plot of the İştiyak film aimed to leave everything to the audience, tried to keep the thinking window open from different perspectives, and turned towards being a work where careful viewers would try to carry out different ideas. It is not a coincidence that the work deals with an important event in a poor family. This narrative plane has been specifically used to demonstrate that this event can happen anywhere in the world, even in a mansion or in a slum. From the first story stage of the movie, not the social dimension of the main character, but her suffering from the longing of the family has been tried to take into account. The biological problems of the main hero as an individual, the circle of friends, school life, in short, the behaviors exhibited from social life are left behind. This situation was considered as a factor for viewers with certain taboos to watch the movie. Efforts have been made to look at the gender phenomenon of the work from another framework.
Benzer Tezler
- Kusurluluğu etkileyen bir hal olarak haksız tahrik (TCK M.29)
Unjust provocation as one of the circumstances that affects faultiness
İREM YILMAZ
- Çocuklara özgü ceza muhakemesine hâkim ilkeler kapsamında suça sürüklenen çocuklar hakkında soruşturma evresi
Investigation process about juvenile delinquents under the principles governing criminal procedure peculiar to children
FATIMATÜZZEHRA TULA KOTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR MEMİŞ KARTAL
- Yabancı seyyahların eserlerinde tasavvuf kültürü
Sufi culture in the works of foreign travelers
CANAN ÇOLAK KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinGümüşhane ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ ŞİMŞEK
- The disillusionment of characters in Andrea Levy's Novels Small Island and Fruit of the Lemon
Andrea Levy'nin Küçük Ada ve Limonun Meyvesi romanlarında karakterlerin hayal kırıklığı
EDIN OMEROVIC
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara Sosyal Bilimler Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZYURT KILIÇ