Tevârȋḫ-i Âl-i Selçuk üzerine gramer incelemesi
Gramer review on Tevârȋḫ-i Âl-i Selçuk
- Tez No: 636402
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ KARTALLIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Selçuklu dönemi tarihine ait birinci elden kaynaklar oldukça sınırlıdır. 15. yüzyıl yazarlarından olan Yazıcızâde Ali'nin 1436'da II. Murad döneminde kaleme aldığı Tevârîh-i Âl-i Selçuk da bu sınırlı eserlerin arasındadır. Tevârîh-i Âl-i Selçuk, Târîḫ-i Âl-i Selçuk, Oğuz-nâme, Selçuḳ- nâme olarak da adlandırılmaktadır. Selçuklu dönemine ait olan diğer eserlerden farklı olarak Tevârîh-i Âl-i Selçuk, içerdiği konular itibarıyla İslam öncesi Türk tarihi, Anadolu Beylikleri dönemi ve Osmanlı tarihinin başlangıç dönemlerinin anlatıldığı bir eserdir. Eserden hareketle Türklerin ortaya çıkışı, Oğuz boylarının isimleri, damgaları, sosyal yaşamı, devlet yönetim anlayışı ve diğer devletlerle olan ilişkilerine dair bilgilere ulaşılmaktadır.“Tevârîh-i Âl-i Selçuk Üzerine Gramer İncelemesi”adlı çalışma esas olarak“Giriş”,“İnceleme”ve“Sonuç”bölümlerinden oluşmaktadır.“Giriş”bölümünde Yazıcızâde Ali'nin hayatı, eseri, eser üzerine yapılmış olan çalışmalar, Eski Anadolu Türkçesi, gelişim süreci ve dil özellikleri hakkında bilgiler verilmiştir.“İnceleme”bölümü“İmla Özellikleri”,“Ses Bilgisi”ve“Şekil Bilgisi”olmak üzere üç başlıkta ele alınmıştır.“İmla Özellikleri”bölümünde ünlülerin, ünsüzlerin ve alıntı kelimelerin imlası üç alt başlık hâlinde incelenmiştir.“Alıntı Kelimelerin İmlası”kısmında ise metinde tespit edilen Arapça, Farsça, Moğolca, Soğdca ve Çince kelimelerin imlalarına yer verilmiştir.“Ses Bilgisi”kısmında“Ses Düşmesi”,“Ses Türemesi”,“Ses Değişmesi”örnekleri incelenmiştir.“Şekil Bilgisi”kısmında“Yapım Eklerinin İmla Özellikleri”ve“Çekim Eklerinin İmla Özellikleri”incelenmiştir.“İnceleme”bölümünde bütün kelimelerin Arap ve Latin harfleri ile metinde geçtiği sayfa ve satır numaraları gösterilmiştir.“Sonuç”bölümünde ise inceleme bölümünde elde edilen veriler ışığında Eski Anadolu Türkçesi döneminin genel özelliklerinden ayırıcı olabilecek kelimeler ve ekler tespit edilerek belli sonuçlara ve hükümlere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The primary sources belonging to the history of the Seljuk period are quite limited. One of the 15th century writers, Yazıcızâde Ali, in 1436 Tevârîh-i Âl-i Selçuk, which he wrote during Murad II period, is among these limited works. It is also stated as Tevârîh-i Âl-i Selçuk, Târîḫ-i Âl-i Selçuk, Oğuz-nâme, Selçuḳ-nâme. Tevârîh-i Âl-i Selçuk is a work that describes the history of Islam, the history of Turkish, the Anatolian Principalities and the beginning periods of Ottoman history. Based on the work, information about the emergence of the Turks, the names, stigmas, social life of the Oğuz tribes, their manner of government administration and their relations with other states are obtained. The study titled“Grammar Analysis on Tevârîh-i Âl-i Selçuk”mainly consists of the sections“Introduction”,“Review”and“Conclusion”. In the“Introduction”section, information about the life, work, works on the work, Old Anatolian Turkish, development process and language features of Yazıcızâde Ali is given. The“Review”section is discussed under three headings:“Spelling Features”,“Phonology”and“Morphology”. In the“Spelling Features”section, the spelling of vowels, consonants and quoted words is examined under three subtitles. In the“Spelling of the Quote Words”section the spelling of Arabic, Persian, Mongolian, Sogdian and Chinese words determined in the text are included. In the“Phonetic Information”section,“Elision”,“Intrusion”,“Phonetic change”examples are examined. In the“Morhology”section,“Spelling Features of the Derivational Affixes”and“Spelling Features of Inflections”were examined. In the“Review”section, Arabic and Latin letters and the page and line numbers of all words were shown in the text. In the“Conclusion”part, in the light of the data obtained in the examination section, words and supplements that may be distinctive from the general characteristics of the Old Anatolian Turkish period were identified and certain conclusions and provisions were included.
Benzer Tezler
- In search of the early Ottomans' historical consciousness: Reading Saltukname as a conceptualization of the past
Erken Osmanlıların tarih bilincinin arayışında: Saltukname'yi geçmişin kavramsallaştırılması olarak okumak
ZEKERİYA EFE ANTALYALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Tarihİstanbul Bilgi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT DAĞLI
- Oğuzname Destanı
The Legend of Oguzname
NAZAN USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. OSMAN KEMAL KAYRA
- Erken dönem Osmanlı tarihlerinde epik unsurlar (Tevârîh-i Âl-i Osmanlar)
Epic elements in early period of Ottoman history (Tevarih-i Al-i Osmans)
HÜLYA OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. BAHAR AKARPINAR
- 'Kitâb-ı Tevârîh-i Selâtîn-i Al-i 'Osmân' isimli eserin değerlendirilmesi ve transkripsiyonu
Evaluation and transcription of the work titled 'Kitâb-i Tevârih-i Selâtîn-i Ali 'Osmân'
GÜLSÜM YÜZER